Summary
Samenvatting Biologie H5 - Hoofdstuk 13 Gaswisseling en uitscheiding
- Course
- Level
- Book
Biologie Havo 5 - Hoofdstuk 13 Gaswisseling en uitscheiding
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
rosaprins1
Available practice questions
Oefenvragen H13 transport
Flashcards
10 Flashcards
$3.20
0 sales
Flashcards
10 Flashcards
$3.20
0 sales
Some examples from this set of practice questions
1.
Wat is de vitale capaciteit?
Answer: De maximale hoeveelheid lucht die je na een maximale inademing kunt inademen
2.
Aan het uiteinde van de luchtpijpvertakkingen zitten?
Answer: Longblaasjes
3.
Door welke 3 punten gaat diffusie sneller?
Answer: 1. Een groot concentratieverschil 2. Een kleine diffusieafstand 3. Een groot diffusieoppervlak
4.
Wat is het inwendig milieu?
Answer: De samenstelling van de weefselvloeistof rondom de cellen en het grondplasma in de cellen.
5.
Noem 4 uitscheidingsorganen
Answer: Nieren, huid, longen en lever
Content preview
Hoofdstuk 13 – Gaswisseling en uitscheiding13.1 Ademen
De route van de lucht
Bloedvaatjes in de neusholte warmen koude lucht op
- Daardoor zijn je longen beschermd tegen kou en uitdroging
Lucht kan ook via de mondholte naar binnen
- Via de luchtpijp stroomt de ingeademde lucht naar de longen
Bij de longen vertakt de lichtpijp in 2 grote zijtakken de rechter en linker hoofdbronchïen
- Steeds nauwere buizen, de bronchiën met kraakbeenringen en kleine bronchiolen zonder
kraakbeenringen, leiden de lucht dieper de longen in.
Schone lucht
Het slijmvlies op de wand van de luchtwegen maakt de ingeademde lucht niet alleen vochtig en
warm
- Het vormt ook een plaklaag die per uur miljoenen stofdeeltjes en bacteriën tegenhoudt
Witte bloedcellen in de slijmlaag doden gevangen ziekteverwekkers, waarna de trilharen de
vervuilde slijm afvoert naar de keelholte Binas 84J
Grotere deeltjes verwijder je door te hoesten
Adembewegingen
Voor de ventilatie gebruik je ademhalingsspieren op verschillende plaatsen in de borst- en
buikholte
- De spieren voor een rustige, ondiepe inademing zijn je middenrifspieren en buitenste
tussenribspieren.
Door een vergroting van de borstkas door het middenrif en de buitenste tussenribspieren
- Met een grotere longvolume
- Volgt een inademing
- Bij een diepe inademing zijn je kleine borstspier en nekspieren de hulpspieren
Door een verkleining van de borstkas
- Met een kleinere longvolume
- Volgt een uitademing
- Bij een diepe uitademing gebruik je je binnenste tussenribspieren en je buikspieren
Ook bij een maximale uitademing blijft er lucht achter het restvolume
Rond je longen zit het longvlies
- Aan de binnenkant van je borstkas zit het borstvlies
Sneller en dieper ademen
Als je dieper ademt stijgt de ademfrequentie van 15 naar 60 het aantal ademhalingen per
minuut
- Ook stijgt het ademvolume van 0.5 naar 3/4 liter per ademhaling
De vitale capaciteit de maximale hoeveelheid lucht die je na een maximale inademing kunt
inademen
- De longcapaciteit de vitale capaciteit + de restvolume
13.2 Gaswisseling
, Longblaasjes
Aan het uiteinde van de luchtpijpvertakkingen zitten longblaasjes.
- Dit zijn zakjes dekweefsel die aan een soort grottenstelsel onderling verbonden zijn
- Er gaan zo’n 170 van in een mm3 longweefsel
Opname en afgifte
Het bloed voert CO2 uit de weefsels aan via de holle aders, hart, longslagaders en longhartvaten
- Daar gaat het door diffusie de longblaasjes in
- O2 gaat door diffusie vanuit de lucht in de longblaasjes naar het bloed in de haarvaten
Dit is gaswisseling
- Daarbij passeren de O2- en CO2- moleculen 2 cellagen: die van de wand van een longblaasje
en van de wand van een haarvat dat strak over het longblaasje heen loopt Binas 83A
Optimale gaswisseling
Bij sporten is er veel O2 nodig dus is het belangrijk dat de diffusie snel gaat. Dit is mogelijk door:
1. Een groot concentratieverschil van 02 tussen de longblaasjes en haarvaten.
- Door adem te halen ververst je de licht ventilatie
- De bloedstroom voert steeds nieuw 02 arm bloed langs de longblaasjes
2. Een kleine diffusieafstand
- De afstand tussenbloed en de longblaasjes moet zo klein mogelijk zijn
3. Een groot diffusieoppervlak
- Door veel longblaasjes kunnen er op veel plekken tegelijk diffusie plaatsvinden
Dode ruimte De ruimte in de luchtwegen waar geen uitwisseling van gassen plaatsvindt.
Astma en COPD
Bij astma zijn de luchtwegen vernauwd
Bij COPD zijn de luchtwegen aangetast
- Bij chronische bronchitis zijn de luchtwegen langdurig ontstoken, vernauwen de luchtwegen
en hoopt zich slijm op
- Bij longemfyseem zijn veel longblaasjes kapot, wat kortademig vervolgd. Meestal is roken de
oorzaak hiervan.
Gecontroleerd ademen
Chemoreceptoren sturen informatie over de O2- en CO2 concentratie en de PH van het bloed
naar het ademcentrum.
- Dit centrum in de hersenstam stuurt de ademhalingsspieren aan en regelt de ventilatie,
snelheid en diepte
13.3 Uitscheiding van water en andere stoffen
Aanpassingen aan droogte
Sommige organisme overleven prima onder droge omstandigheden
- Zij kunnen waterverlies uitstekend beperken.
Huidmondjes en waterverlies
Om CO2 binnen te laten staan de huidmondjes wijd open
- Daardoor verdampt er veel water.
In droge tijden sluiten planten hun huidmondjes om waterverlies te voorkomen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller rosaprins1. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.34. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53022 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now