Summary
Samenvatting H2: Grieken en Romeinen
- Course
- Level
- Book
Tijdvak 2: Grieken en Romeinen
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
More summaries for
-
Samenvatting Feniks VWO overzicht van de geschiedenis, ISBN: 9789006464917 Geschiedenis
Seller
Follow
oliviamarchal
Content preview
2.1 De Griekse wereld- De ontwikkeling van wetenschappelijk denken en het denken over burgerschap en politiek
in de Griekse stadstaat.
- De klassieke vormentaal van de Grieks-Romeinse cultuur.
In de 5e eeuw voor Christus bestond Griekenland uit een groot aantal zelfstandige
stadstaatjes. De manier waarop de tempels en beeldhouwwerken in de 5e en 4e eeuw v.
Chr. zijn gemaakt, is later klassiek genoemd. Het bruisende Athene werd een centrum voor
filosofie en wetenschap. Griekse filosofen gingen op zoek naar natuurlijke oorzaken en
dachten na over politiek. Zo ontstond in Athene de democratie.
Het oudste Griekenland
Rond 2000 v. Chr. waren er op Kreta al steden, havens en grote paleizen: de Minoïsche
cultuur. Op het vaste land lagen de burchten van machtige vorsten van de Myceense
cultuur. Rond 1200 v. Chr. verdwenen de meeste steden door volksverhuizingen in het
oostelijke Middellandse Zeegebied. De bevolking leefde in kleine boerengemeenschappen.
Wel gingen ze steeds meer een culturele eenheid vormen, met dezelfde goden, gewoontes
en taal.
Polis en kolonisatie
Vanaf 850 v. Chr. ontstond er opnieuw een stedelijke cultuur. De nieuwe stadstaten, polis,
waren vaak niet meer dan stadjes met het omringende platteland. Bijna nergens waren nog
koningen, edelen vervulde de belangrijkste functies. Door de bevolkingsgroei ontstonden er
voedseltekorten. Een deel trok weg uit hun polis om ergens anders een kolonie te stichten.
Zo ontstond er tussen 750 en 550 v. Chr. een netwerk van Griekse stadstaten. De
vruchtbare koloniën aan de Zwarte Zee leverden volop graan, waardoor verdere kolonisatie
niet nodig was.
Twee oorlogen tegen de Perzen
De Griekse poleis in Ionie vielen al sinds 547 v. Chr. onder Persisch bestuur. In 499 v. Chr.
kwamen ze in opstand. Dit mislukte en de Perzische koning strafte de Grieken voor hun
hulp. Hij werd echter in zowel 490 als in 480-479 v. Chr. door de Grieken verslagen. De twee
oorlogen maakte duidelijk dat de polies in geval van nood goed konden samenwerken.
Athene: Centrum van Cultuur
In 480 v. Chr. was Athene door de Perzen ingenomen en geplunderd. In 447 v. Chr. startte
de staatsman Perikles een uitgebreid bouwproject op de Akropolis. Dit leverde veel werk op,
wat de Atheense economie stimuleerde. Kunstenaars, filosofen en specialisten kwamen
naar Athene, waardoor het in de 5e eeuw v. Chr. het culturele centrum werd.
Denken over de natuur
Athene was in die tijd ook het centrum van filosofie en wetenschap. Voor onverklaarbare
verschijnselen zocht men eerst altijd de oorzaak bij de goden. In Ionie begon men in de 6e
eeuw v. Chr. naar natuurlijke oorzaken te zoeken.
, Denken over gezondheid.
Op dezelfde manier ontwikkelde zich in de 5e eeuw v. Chr. het denken over de mens en zijn
gezondheid. Vanaf 600 v. Chr. waren er artsen scholen waar wetenschap en opleiding werd
gecombineerd. De artsen beschouwde niet de goden al veroorzakers van ziekten, maar
zochten naar natuurlijke oorzaken voor een kwaal. Volgens Hippokrates hing gezondheid
samen met de juiste verhoudingen en menging van de 4 lichaamsvochten: bloed, slijm, gele
gal en zwarte gal.
Denken over de samenleving
Ook de gewoontes van mensen en hun rol in de samenleving werden niet meer als
vanzelfsprekend beschouwd. Je karakter en gedrag, was dat aangeboren of aangeleerd?
Als elk volk andere gewoontes hadden, waren er dan wel begrippen zoals rechtvaardig,
geluk of moed, die voor iedereen hetzelfde inhielden. Onder de filosofen bestonden hierover
veel verschillende meningen.
Denken over politiek: democratie
In Athene ontwikkelde zich in de 5e eeuw een democratisch systeem. Daarin was de
volksvergadering erg machtig. Bovendien waren in een groot deel van de 5e eeuw v. Chr.
bijna alle politieke functies toegankelijk voor alle Atheners met burgerschap. Vrijheid en
gelijkheid waren in de Atheense democratie de belangrijkste woorden. Deze vrijheid en
gelijkheid golden niet voor vrouwen, slaven en niet-Atheners. Wilde je ook politieke invloed
hebben, dan moest je de burgers in de volksvergadering kunnen overtuigen. De sofisten
waren daar erg goed in.
Athene tegen Sparta
De Atheners waren uit de Perzische oorlog gekomen als een grootmacht. Dat leidde tot
problemen met de andere Griekse grootmacht: Sparta. In Sparta werd de macht gedeeld
door twee koningen, een raad van oude wijze mannen en vijf eforen, bestuurders. In de
Peloponnesische oorlog (431-404 v. Chr.) stonden Sparta en Athene tegenover elkaar.
Uiteindelijk moest Athene zich overgeven en werd de democratie daar opgeheven. Er kwam
een Spartaansgezinde oligarchie, een regering van een kleine groep rijken. In 338 v. Chr.
versloeg Philippos van Macedonië de Griekse legers en kreeg de macht in heel Griekenland.
De periode van de zelfstandige Griekse poleis was daarmee voorbij.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller oliviamarchal. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.05. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
79223 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now