Leerlijn schrijven basisonderwijs
Schrijffasen
Voorbereidend schrijven
- Groep 1, 2 en soms begin groep 3
Aanvankelijk schrijven
- Groep 3 en 4
Voortgezet schrijven
- Groep 5 en 6
Handschriftontwikkeling/schriftopvoeding
- Groep 7 en 8
Schrijfvoorwaarden
Is wat bij het kind ontwikkeld moet zijn om te kunnen leren schrijven
- Proximale motoriek
- Distale motoriek
- Ruimtelijke oriëntatie
- Visuele discriminatie
- Visueel geheugen
- Oog-hand coördinatie
- Handvoorkeur
Ruimtelijke oriëntatie
Statische begrippen: boven, onder, links, rechts, midden
Dynamische begrippen: omhoog, omlaag, linksom, rechtsom, naar links, naar rechts, schuin
omhoog.
Oriëntatie in het platte vlak: bovenaan het papier, schrijven van links naar recht, van boven
naar onder.
Oriëntatie in tijd (temporele ordening): wat schrijf ik eerst, wat daarna?
Visuele discriminatie
Het leren zien van kleine verschillen
Lettervormen van elkaar onderscheiden
Lezen: b/d, p/q, u/n, t/f
Visueel geheugen
Onthouden van lettervormen
Innerlijk beeld vormen van de letters
Lettertraject onthouden
Oog-handcoördinatie
De samenwerking tussen de ogen en handen
Het vermogen om met de ogen de handen te volgen, te controleren en bij te sturen.
Oefeningen: schenken van water, sleutel in slot, (druk) knopen/ gespen, veters strikken.
Handvoorkeur
Schrijven steeds met één en dezelfde hand om voldoende vaardigheid op te kunnen bouwen
Voorkeurshand meestal duidelijk tussen het 2de en 5de jaar.
Ambidexter = beide handen laten hetzelfde kwaliteitsniveau zien.
Voorbereidend schrijven
Doel: ontwikkelen van schrijfvoorwaarden
Tussendoelen:
- Juiste schrijfhouding en pengreep
Schrijfmaterialen
Schrijfinstrumenten
- Potloden, pennen, stiften, kwasten
Schrijfmedium
- Datgene wat achterblijft op papier: grafiet, inkt, gel, verf
Schriftdragers
- Datgene waarop je schrijft: papiersoorten, karton, schoolbord, steen, hout
Experimenteren met verschillende materialen
Tegenstelling ervaren
- Hard/zacht, ruw/glad, groot/klein, grof/fijn
Letteren
Werken met letters zonder sporen of patronen te maken op papier
Doel: bewustwording van letters en cijfers
Letters maken
- Klei/deeg, touwtje/chenille, propjes/perforatorrondjes, kralenplank/insteek mozaïek,
strijkkralen.
Letters stempelen
Letters zoeken
- In tijdschriften: alle rode letters, schuine letters, letters van je naam
Magneet- en legoletters
Toetsenbord
- Met en zonder caps Lock functie
- Werken van links naar rechts en van boven naar beneden
Grafomotorisch werken
Is sporen en patronen maken op papier
Bewegingspatronen
- Niet precies
- Gericht op beweging zelf
- Ruimtelijke begrippen platte vlak
- Schrijfdans, schrijfkriebels, schrijftekening
Schrijfpatronen
- Gestileerd, discipline, concentratie, inspanning
- Gesloten guirlande
- Open guirlande
- Gesloten arcade
- Open arcade
- Zigzag
Grafocognitie
Is het vermogen om kennis over vormen op te nemen en te gebruiken
- Plan van wat op papier moet komen
- Innerlijk beeld vormen van het plan
- Bewust plannen van route en richting
- Kennis van ruimtelijke begrippen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller emmy_2001. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.36. You're not tied to anything after your purchase.