Summary
Samenvatting Basiskennis Geschiedenis, Toelatingstoets pabo
- Course
- Institution
- Book
Samenvatting van het boek: Basiskennis geschiedenis Gemaakt en gebruikt bij de toelatingstoets geschiedenis Pabo Volledige uitwerking
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
emmy_2001
Reviews received
Content preview
Tijd van jagers en boeren Prehistorie: tot 3000 v. Chr.De prehistorie
Met de prehistorie bedoelen we het tijdvak voor het ontstaan van schriftelijke bronnen. In het
Midden-Oosten eindigde de prehistorie rond 3.000 v. Chr. Dit wil zeggen dat de eerste
schriftelijke bronnen die wij hebben kunnen terugvinden afkomstig zijn uit die tijd. De
prehistorie eindigt overigens niet overal op hetzelfde moment; van West-Europa kunnen we
pas zeggen dat de prehistorie eindigt met de komst van de Romeinen rond 50 v. Chr. Zij
namen de techniek van het schrijven met zich mee en zorgde zodoende voor de
verspreiding.
De eerste mens in Europa
Homo sapiens migreerde ongeveer 150.000 jaar geleden in kleine groepjes van Afrika naar
het Midden-Oosten. Een mogelijke rede voor deze massale migratie was dat ze opzoek
waren naar nieuwe voedselgebieden. 35.000 jaar geleden bereikt de eerste homo sapiens
het gebied dat we nu kennen als Europa.
Jagen en verzamelen is de oudste vorm van bestaan. Onvermijdelijk was dit ook een
nomadisch bestaan, omdat het wild altijd in beweging is. Leren om voorraden aan te leggen
voor de winter en trekgedrag te analyseren was van levensbelang. Dat was overigens een
groot verschil met het vroegere leven in Afrika, waar de seizoenen geen rol speelde en er
over relatief kleine afstanden gejaagd kon worden.
12.000 – 8.000 v. Chr. waren het de rendierjagers die op de ijsvlaktes van noord en west
Europa joegen. Het land was bedekt in ijs, omdat we destijds in een glaciaal verkeerde (een
korte periode waarin de ijskappen zich richting de evenaar bewegen)/
Rendierjagers hadden als belangrijkste hulpmiddelen het vuur. Hiermee werd voedsel bereid
en wild op afstand gehouden. Ook konden ze gereedschap maken van vuursteen, botten en
hout. Vooral vuursteen was handig, omdat dit gemakkelijk scherp gemaakt kon worden door
er scherven vanaf te slaan.
Vanaf 8.000 v. Chr. werd het warmer in West-Europa, waarna deze volkeren vertrokken naar
het koudere noorden. Veel bronnen zijn er niet van de nomadische volkeren, omdat ze
constant in beweging waren en zich nog niet hadden gespecialiseerd.
Rond 7.000 v. Chr. hoefden jagers in West-Europa niet langer een nomadisch bestaan te
leiden. Er werd nog volop gejaagd, maar door verdere specialisatie kon er in de lente worden
gevist en in de herfst noten en vruchten verzameld worden. Dit waren de eersten tekenen
van een transitie naar agrarische cultuur. Gereedschappen en hulpmiddelen zoals
boomstamkano’s, peddels en visfuiken werden toegepast door deze meer geavanceerde
vissersvolkeren.
De agrarische revolutie
De eerste echte boeren leefden al ca. 10.000 jaar v. Chr. In het Midden-Oosten. Dit was een
bijzonder gebied, wat we nu kennen onder de naam de Vruchtbare halvemaan. Bijzonder
aan dit gebied was dat er natuurlijke graanvelden gevormd hadden.
Met de komst van de eerste boeren spreken we ook van het begin van de agrarische
revolutie. Vanuit hier verspreidde de landbouw zich naar de rest van de wereld, en zo ook
Europa. Dankzij de agrarische revolutie kon men beginnen zich te specialiseren. Hiermee
bedoelen we dat men met meer bezig was dan alleen zichzelf in leven te houden. Zo
ontwikkelde zich in een gemeenschap ook de kunde van het pottenbakken en weven, en
werd men steeds vaardiger in het gebruiken van koper, brons en uiteindelijk ook ijzer. Er
,waren echter ook nadelen verbonden aan deze revolutie; voor het eerst hadden mensen te
maken met gronderosie en nieuwe ziekten afkomstig van vee.
Landbouw culturen in West-Europa
Er wordt gedacht dat een tekort aan vruchtbare landbouw grond in grote delen van het
Midden-Oosten ertoe geleid heeft dat deze landbouwculturen zich uitbreidde richting West-
Europa. Een voorbeeld hiervan is de bandkeramiekcultuur die zich hier rond 5300 v. Chr.
vestigde. De naam is toegekend vanwege het feit dat ze opmerkelijke bandversieringen
kerfde in hun aardwerk. Deze volkeren vestigde zich graag op de gemakkelijk te bewerken
lössgrond.
Tussen 3400-2850 v. Chr. leefde de trechterbekercultuur. Zoals je wellicht al kunt raden
hebben zij hun naam verkregen door het opvallende trechtervormige aardwerk dat zij
produceerde. Dit was de eerste agrarische samenleving die zich boven de grote rivieren
vestigde. Opvallend aan hen was ook dat ze overledenen plaatste in hunebedden, samen
met verschillende giften als potten, sieraden en wapens. In combinatie met grottekeningen
gevonden in Spanje en Frankrijk, en opgegraven beeldjes, wordt dit gezien als sterk bewijs
voor eerste vormen van religieus besef.
Ontwikkeling gereedschappen
Zowel boer als jager maakte gebruik van steen. De één voor gereedschappen, de ander voor
wapens. Vandaar dat we deze prehistorische periode ook wel de steentijd noemen. Rond
4000 v. Chr. begon met vuursteen systematisch op te graven met mijnbouw. Geleidelijk
breidde dit zich uit naar de toepassing van metalen. Dit begon in eerste instantie met koper,
maar dit bleek al snel te buigzaam. Door een mengsel te maken met tin, ontstond een meer
bruikbare legering wat we nu kennen als brons. De eerste voorwerpen van brons die wij
kennen zijn afkomstig uit 2100 v. Chr. we weten ook dat er rond 700 v. Chr. voor het eerst
gebruikgemaakt werd van ijzer. Dit heeft een langere tijd geduurd, omdat men eerst tot het
inzicht moest komen dat nodig was om ijzer tot zeer hoge temperaturen te verhitten.
Vervolgens werd gebruik van ijzer snel populair, omdat deze grondstof ruimschoots
aanwezig was in de Europese grond en sterker was dan brons.
Prehistorie: tot 3000 voor
Chr.
Oudheid: 3000 voor Chr –
500 na Chr.
Middeleeuwen: 500 – 1500
Vroeg moderne jd: 1500-
1800
,Moderne jd: 1800 – nu
Tijd van jagers en boeren:
tot 3000 voor Chr.
Tijd van grieken en
romeinen: 3000 voor Chr. –
500 na Chr.
Tijd van monikken en
ridders: 500 – 1000
Tijd van steden en staten:
1000 – 1500
Tijd van ontdekkers en
hervormers: 1500 – 1600
Tijd van regenten en
vorsten: 1600 – 1700
Tijd van pruiken en
revolues: 1700 -1800
, Tijd van burgers en
stoommachines: 1800 –
1900
Tijd van wereldoorlogen:
1900 – 1950
Tijd van computer en
televisie: 1950 – nu
TIJD VAN JAGERS EN
BOEREN: tot 3000 voor
Chr.
Eerste mens in Afrika
Jagers en verzamelaars
waren nomaden
Rendierjagers waren
verzamelaars
In deze 'jd was er al
vuursteen, bo*en en hout
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller emmy_2001. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.83. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
64438 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now