Summary
Samenvatting Nectar 2 vwo Hoofdstuk 13
- Course
- Level
- Book
Samenvatting Nectar 2 vwo Hoofdstuk 13
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
Isabellethooo
Content preview
Samenvatting Biologie H13.1 t/m 13.413.1
Dieren eten
● Plantaardig voedsel is moeilijk te verteren door celwanden.
● Kiezen en darmen van dieren zijn aangepast aan het voedsel:
- Planteneters: plooikiezen (harde riegels op het kauwvlak) en een lang
verteringsstelsel
- Vleeseters: knipkiezen (grote scherpe hoektanden) en een kort
verteringsstelsel
- Alleseters: knobbelkiezen (kunnen voedsel goed pletten en malen, snij- en
hoektanden bijten eten af) en een middellang verteringsstelsel
Katten zijn slanker dan koeien
Vergeleken met een koe, is een kat slank. Ook dat komt door het verschil in voedsel.
Voldoende energie
● Dieren hebben energie uit voedsel (E) nodig voor:
- bewegen (B)
- op temperatuur blijven (T)
- nieuwe cellen produceren (P)
Een deel verdwijnt als poep en afvalstoffen (U).
● De energiebalans: E = B+T+P+U.
Organismen voorkomen opeten
1. goede zintuigen (grote ogen en oren aan de zijkant) en snel kunnen vluchten
2. camouflage: niet opvallen in de omgeving
3. mimicry: lijken op een gevaarlijk dier
* Eencellige dieren eten
● Ze vouwen een deel van het celmembraan om het eencellige plantje en
nemen het in het lichaam op, dat noem je endocytose.
● Het blaasje met de gevangen alg wordt vervolgens in het dier verteerd. Een
eencellig dier kan onverteerde resten of andere grote stoffen afgeven door ze
te verpakken in een blaasje. Het blaasje vloeit samen met het celmembraan
en de inhoud gaat naar buiten: exocytose
, 13.2
Insecten ademen
● Insecten hebben zuurstof nodig voor de verbranding.
● Insecten ademen via buizen: tracheeën. Aan de zijkant van het lijf zitte kleine
gaatjes: stigmata (enkv. stigma).
● Insecten ademen door hun achterlijf langer en korter te maken:
1. Spieren trekken samen →achterlijf korter → tracheeën nauwer → lucht
wordt via stigmata naar buiten geperst.
2. Spieren ontspannen → achterlijf langer → tracheeën wijder → lucht
stroomt via de stigmata naar binnen.
● Koolstofdioxide en zuurstof worden met de omgeving uitgewisseld door
diffusie: de stof gaat van een hoge naar een lage concentratie.
Vissen ademen
● Vissen halen met hun kieuwen zuurstof uit het water en geven er
koolstofdioxide aan af.
● Een vis laat steeds vers water langs de kieuwplaatjes stromen. Dat gaat zo:
● 1.De vis opent zijn bek en neemt een hap water. De kieuwdeksels zijn dan
dicht.
● 2.De vis sluit zijn bek, de kieuwdeksels gaan open. Het water wordt langs de
kieuwplaatjes naar buiten geperst.
● In de kieuwplaatjes gaat door diffusie zuurstof naar het bloed en
koolstofdioxide naar het water.
● De gaswisseling verloopt goed door het tegenstroomprincipe: bloed en water
stromen in tegengestelde richting.
* Eencelligen kunnen soms zonder zuurstof
● Rottings- en darmbacteriën leven zonder zuurstof.
- Bij de afbraak van dode resten zonder zuurstof ontstaan methaangas en
stinkende gassen.
● Gistcellen kunnen met en zonder zuurstof leven.
- met zuurstof: verbranding van glucose
- zonder zuurstof: gistcellen breken glucose af tot alcohol en koolstofdioxide:
glucose → alcohol + koolstofdioxide + energie
● Melkzuurbacteriën leven zonder zuurstof.
- melkzuurgisting: suiker → melkzuur + energie
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Isabellethooo. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.84. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53068 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now