Geschiedenis van recht en
rechtvaardigheid
Weekopdracht 1
‘Een gerechtvaardigde staat’
Julie Smeyers 2055362
1e bachelor in de rechten 2020-2021
, Taak 1: Engelse contracttheoretici: Thomas Hobbes en John Locke (max. 1250 woorden)
Thomas Hobbes (1588-1679) was een voorstander van het absolutisme dat hij beschrijft in
zijn belangrijkste werk ‘Leviathan’ uit 1651. Om binnenlandse verdeeldheid en onrust te
voorkomen is het belangrijk dat er sprake is van concentratie van de macht, dat alle mensen
gelijk zijn zoals in de traditie van het natuurrecht en allen onderworpen aan dezelfde rechten
en plichten. Deze manier van burgerpolitiek zorgt ervoor dat de samenleving niet van
binnenuit vernietigd kan worden door middel van een burgeroorlog. Om te voldoen aan de
eerste natuurwet ‘zelfbehoud’ heeft de mens een aantal natuurlijke rechten of vrijheden
waaronder het recht om zichzelf te verdedigen, indien nodig met geweld. De natuur kent
geen objectieve moraal maar een individuele omdat de goederen schaars zijn en hierdoor de
mens de vijand wordt van de medemens, iedereen treedt op in zijn eigen voordeel. Dit zal
leiden tot een constante oorlog tussen mensen die gestopt kan worden door een contract te
sluiten waarin het volk zijn natuurlijke rechten en vrijheden opgeeft om interne vrede te
verzekeren. Dit is de belangrijkste drijfveer om zijn vrijheid die hij heeft in de state of nature
op te geven. De onderdanen worden onderworpen aan een staatsmacht: de Leviathan,
welke als enige zijn natuurlijke rechten niet heeft overgedragen. De bestaansreden voor de
staat is het verzekeren van vrede en rust wat alleen kan gebeuren door de onderwerping
aan de meest absolute macht die zich bevindt bij één alleenheerser.
Thomas Hobbes heeft dus een negatief mensbeeld met een sterk regime waarin hard
opgetreden wordt tegen elke bedreiging van de rust die de samenleving verstoort. De
heerser heeft als enige het monopolie over het geweld binnen de staat omdat hij de
grootste garantie is voor vrede. Hobbes nodigt ons uit na te denken over een toestand
zonder overheid en noemt deze situatie ‘the condition of mere nature’ waarin geen enkele
instantie de bevoegdheid heeft om geschillen te beslechten en beslissingen af te dwingen.
Zonder de onderwerping aan een absolute soeverein zou er geen plaats zijn voor vreugde en
geluk omdat er een voortdurende angst is voor een gewelddadige dood. Hoewel hij een
aantal redenen aanbood om te voorkeur te geven aan monarchie boven andere vormen van
bestuur was zijn belangrijkste zorg om te beargumenteren dat een effectieve overheid,
zonder een scheiding der machten noodzakelijk was. Dit omdat wanneer de rechten in het
bezit zijn van verschillende instanties die het niet eens zijn met hun oordeel er een
burgeroorlog kan optreden. Het Engeland van de tijd van Hobbes stond onder gezag van
despoten of absolutisten en dus was er nood aan een staatsvorming inclusief ‘checks and
balances’. Commentatoren zeggen dat Hobbes’ discussie over de grenzen van de politieke
verplichting de achilleshiel van zijn theorie is, er is geen sprake van een begrenzing van de
macht van de staat. Hij kan zijn onderdanen onderdrukken zolang hij zijn taak vervult en
onderdanen mogen niet in opstand treden zolang hij zijn plicht nakomt.
Daarnaast was John Locke (1632-1704) een voorstander van het constitutionele denken dat
hij beschrijft in zijn belangrijkste werk: Two Treatises of Government, verschenen in 1690 en
ook hij gebruikt het constructieve denken van de natuurtoestand en het sociaal contract
maar het verschil is dat hij gebruik maakt van een positief beeld van de mens in de natuur en
de natuurtoestand. Zelfbehoud is dan wel de belangrijkste drijfveer van de mens, toch wordt
de mens ingeperkt door de plicht het leven van andere mensen te respecteren. Volgens
Locke bestaan er niet alleen natuurrechten maar ook plichten die worden afgedwongen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller juliesmeyers. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.94. You're not tied to anything after your purchase.