Biologie 4H Thema 1 Inleiding in de biologie
1.1 Wat is biologie?
Biologie is een natuurwetenschap en bestudeert organismen.
Alle organismen vertonen levensverschijnselen, zoals voortplanten, groeien, ontwikkelen en
stofwisseling. Stofwisseling zijn alle chemische reacties in een organisme. Bij deze reacties spelen
enzymen een belangrijke rol. Enzymen zijn eiwitten die chemische reacties van
stofwisselingsprocessen versnellen. Dat heet katalyseren.
Als een organisme geen levensverschijnselen meer vertoont, noem je het dood. Dingen in de natur
die nooit hebben geleefd, noem je levenloos.
Elk individueel organisme of individu heeft een unieke levensloop. De levensloop is vanaf de
geboorte tot de dood van het organisme.
Individuen behoren tot dezelfde soort als ze zich onderling kunnen voortplanten en daarbij
vruchtbare nakomelingen kunnen voortbrengen.
Hoewel de individuen van een soort sterven, blijft de soort voortbestaan. Dit heet de levenscyclus.
De levenscyclus eindigt als de soort uitsterft.
Organismen zijn georganiseerd in biologische eenheden; molecuul (DNA), cel, orgaan, organisme,
populatie, ecosysteem, biosfeer.
Veel verschillende cellen bij elkaar die samenwerken, vormen een orgaan. Een orgaan is een deel van
een organisme met een specifieke bouw en functie.
Organismen behoren tot een populatie, dat is een groep individuen van dezelfde soort dat in een
bepaald gebied leeft en zich onderling voortplant.
Populaties leven in een ecosysteem. Dat is een begrensd gebied met bepaalde eigenschappen. Het
geheel aan ecosystemen op aarde vormt de biosfeer.
Als er op een hoger organisatieniveau een nieuwe eigenschap ontstaat die er op het lagere
organisatieniveau niet is, noem je dat een emergente eigenschap.
1.2 Organen, weefsels en cellen
Organen zijn opgebouwd uit weefsels. Een weefsel is een groep cellen met dezelfde vorm en functie.
Dekweefsel bekleedt en beschermt inwendige en uitwendige lichaamsoppervlakten. Bij dekweefsel
liggen de cellen dicht tegen elkaar.
Spierweefsel bestaat uit langgerekte cellen die kunnen samentrekken en zo beweging mogelijk
maken.
Bij veel weefsels komt tussencelstof voor.
In beenweefsel bevinden zich tussen de cellen kalkzouten en collageenweefsels. De kalkzouten geven
stevigheid. Collageenvezels zijn lijmvormende vezels die zorgen voor de samenhang.
De tussencelstof bevat bij kraakbeen minder kalkzouten maar meer collageenweefsels waardoor het
elastisch en buigzaam is.
Langwerpige, holle botten bij de mens zijn licht en stevig.
Beenbalkjes in de kop van een dijbeen geven stevigheid en maken het been licht.
De gewervelde vorm van botten in de voeten dragen gewicht en vangen schokken op.
Een gestroomlijnde lichaamsvorm bij dieren: weinig weerstand.
1.3 Plantaardige en dierlijke cellen
Elk deel van een cel met een eigen functie noem je een organel.
De buitenste laag van een cel is het celmembraan. Bij cellen van planten ligt om het celmembraan
nog een celwand.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller shiriveldman. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.80. You're not tied to anything after your purchase.