Summary
Samenvatting hoofdstuk 11
- Course
- Level
- Book
In dit document staat een samenvatting van hoofdstuk 11, biologie, 5vwo, nectar. Er staat afbeeldingen bij voor de verduidelijking en de juiste binastabellen worden ook genoemd
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
Liekedg
Reviews received
Content preview
, Biologie H11 - Voeding en vertering11.1 - Gezond eten
- Voedingsmiddelen = producten die mensen voor hun voeding gebruiken
- Voedingssto en = sto en die je lichaam uit de voedingsmiddelen opneemt
Voedingsstof Ook wel Functies (An)organisch Bevat
Koolhydraten Suikers Brandstof, reservestof en bouwstof Organisch CHO
Vetten Lipiden Brandstof, bouwstof, en warmte-isolatie Organisch CHO
Eiwitten Peptiden Bouwstof Organisch CHON
Soms ook brandstof
Mineralen Zouten Bouwstof en onderdeel van chemische processen Anorganisch Na+, Cl-, K+, Mg2+
Vitamines Beschermende stof Organisch CHO
Water Bouwstof, oplosmiddel, transportvloeistof en warmtebu er Anorganisch HO
- Organische sto en bevatten een CH-verbinding
De WHO geeft per voedingsstof een aanbevolen hoeveelheid. De Aanbevolen Dagelijkse Hoeveelheid
(ADH), dit zijn gemiddelden
Voor koolhydraten, vetten en eiwitten worden percentages gegeven
Additieven zijn toevoegingen van conserveringsmiddelen en kleur-, geur- en smaaksto en. Soms worden ze
vermeld als E-nummer. De Aanvaardbare Dagelijkse Inname (ADI) van additieven en contaminanten is te
vinden in T95A, als het molecuul er niet in staat is het veilig.
- Slikbeweging = met tong het voedsel je slokdarm induwen
- Op de kop kunnen doorslikken komt omdat slokdarm peristaltische beweging
maakt
Vertering van voedsel vindt plaats in de darmen, het duurt ongeveer 24 uur
Verteringsenzymen maken grote moleculen klein genoeg de membranen van
darmwandcellen te kunnen passeren naar het bloed
- Voedingsvezels/ballaststo en = bepaalde slecht verteerbare koolhydraten
stimuleren de darmperistaltiek en ze houden water vast om ontlasting soepel te
houden
- Lysozymen = enzymen die de bacteriecelwand kunnen beschadigen
- Darm ora = bacteriën die in de darmen leven (1-2 kg)
- Functies: sto en afbreken, vitamine K maken, concurreren met schadelijke
bacteriën
Darmplooien zijn voor grotere oppervlakte, ongeveer 300 m2
Darmepitheel scheidt de darminhoud (uitwendig milieu) van de rest van het lichaam
De microvillus verdwijnen met de tijd waardoor uiteindelijk minder molecuulopname
plaatsvindt
Resorptie is de opname van sto en in het interne milieu, dit gaat makkelijker door groot
oppervlak
Passief = van hoge naar lage concentratie
Actief = van lage naar hoge concentratie (kost ATP)
Alle darmepitheelcellen zijn door eiwitten strak aan elkaar verbonden, dit heet Thigh- junction
Zorgt ervoor dat darminhouden en ziekteverwekkers niet in het interne milieu terecht komen
fl ffff ff ff ff ff ff ff
, 11.2 - Vitaminen en mineralen
- Vitaminen = organische sto en die je lichaam niet zelf kan maken en waar je lichaam er weinig
van nodig heeft
- Antioxidant —> C en E
- Hormoon-achtige functie —> D
- Co-enzym met rol bij stofwisseling —> B
Hydro ele vitaminen verlaten via de nieren weer snel het lichaam —> elke dag groente/fruit nodig
Hydrofobe vitaminen kunnen ‘stapelen’ in je lichaam —> mogelijk ziek worden
- co-ezym = organisch molecuul dat een bijdrage levert aan de reactieversnelling door het enzym
Vitamine A
- Retinol is meest voorkomend in dierlijk voedsel, tekort kan tot blindheid leiden
- Retionoïden worden door levercellen uit retinol gemaakt, ze activeren DNA en stimuleren
celdeling en ontwikkeling
Een tekort aan vitamine A remt de aanmaak van darmepitheelcellen —> vocht in de darmen
Vitamine C
- In verhouding tot andere vitaminen heb je vrij veel nodig op een dag (90 gram)
- Nodig voor functioneren van bindweefsel —> steun/vormgeving organen gemaakt uit collageen
- Fungeert als co-enzym bij het koppelen van OH-groepen aan het procollageen
- Mineralen = anorganische zouten. In het water vormen ze ionen die als bouwsto en worden
gebruikt.
Ion Werking
Ca2+ Opbouw botten
Doorgeven boodschap zenuwcel
Fe2+ Opbouw hemoglobine
Na+ Werking zenuwcellen
K+ Werking zenuwcellen
Zn2+ Werking van meer dan 100 enzymen
- Spoorelementen = mineralen waarvan je maar heel weinig nodig hebt in je dagelijkse voeding
fi ff ff
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Liekedg. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.23. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
56326 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now