,Geloofsstrijd
Als gevolg van de Reformatie, onder leiding van Maarten Luther, waren er al sinds het begin van
de 16e eeuw con icten tussen katholieken en protestanten.
Luther was het niet eens met …
• … de rijkdom van monniken en pausen
• … de handel in a aten
De paus verbande Luther uit de kerk, maar keizer Karel V verklaarde hem vogelvrij omdat hij bang
was voor het uiteenvallen van het Europese rijk.
Willem van Oranje
Karel V wilde niet dat zijn rijk in handen kwam van een protestant. Daarom moest Willem
van Oranje voor een heropvoeding naar Brussel. Willem werd de plaatsvervanger van
Karel in de Nederlanden.
Door meningsverschillen met Filip II (opvolger Karel) ontstond de Opstand (1568-1648),
ook wel 80-jarige oorlog.
Gouden Eeuw
1492 - Columbus zet voet aan wal in Amerika
1498 - Vasco de Gama zet voet in Azië
Nederlandse zeelieden volgende hen met als gevolg kennis van nieuwe culturen en
enorme handelssuccessen.
Handelssuccessen —> toenemende welvaart, daarom Gouden Eeuw
Amsterdam Migrantenstad
Rond 1600 ging inwonersaantal Amsterdam 50.000 —> 200.000, de helft buitenlander
• Vluchtelingen oorlogsgeweld - Vlamingen/Brabanders/Spaanse en Portugese joden
• Op zoek naar werk - Noren, Zweden, Denen, Duitsers en Polen
Voor werkzoekers werd de VOC opgericht, daar hadden ze veel mankracht nodig
Duitsers kwamen ook vaak als seizoensarbeiders of voor “stage” bij bakkers, kleermakers
en kooplieden.
Franse taal
De Franse taal werd in de loop van de 17e eeuw steeds belangrijker.
• Door toenemende internationale handel met Frans als voertaal
• Door het hoge aanzien van de Franse taal
Taalpuristen waren bang dat het Nederlands door het Frans zou verarmen.
Veel mensen waren bang dat het Frans het eenheidsgevoel zou wegnemen.
flfl
, Toneel 1500-1700
Voor het gewone volk was toneel buiten tijdens de kermistijd (komedies en kluchten),
meestal op een platte kar. Of staand in de schouwburg (tragedies en komedies).
De rijken mochten zitten in de schouwburg
Deus ex machina = een goddelijke of bovennatuurlijk personage zorgde voor een
wonderlijke, niet logische a oop.
Liederen
Gingen meestal over geloof, liefde en het gewone leven. Konden serieus of grappig zijn.
16e en 17e eeuw —> geuzenliederen
Heldendaden, religie, spot- en strijdliederen tegen Filips II
1573 - bundeling geuzenliederen in Het Geusen Lieden Boecxken.
Reisverhalen
Werden gelezen omdat men nieuwsgierig was naar nieuwe dingen in de wereld.
VB: verslagen over reizen naar Rusland, het Verre Oosten en West-Indië
1648 - Scheepsjongen van Bontekoe gaat over zeereis in opdracht van de VOC,
spektakel is de ontplo ng op de Indische Oceaan.
Sonnet
• 14 regels, 2x4 en 2x3
• Wending tussen regel 8 en 9 = volta
• Vast rijmschema
Meestal over schoonheid vrouw waar schrijver verliefd op is
‘Uitvinder’ is Francesco Petrarca (1304-1374) die schreef over Laura.
Rederijkerskamers
Rederijkerskamers waren centra van kunsten en wetenschappen, in Amsterdam had je …
• … Het Wit Lavendel - vooral vluchtelingen uit het zuiden
• … De Eglantier
1617 - Bredero en Hooft verlieten De Egelantier en stichten de Nederduytsche academie,
naar Italiaanse academies, eigen toneelzaal voor vooral kluchten en blijspelen
ffi fl
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Liekedg. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.20. You're not tied to anything after your purchase.