Les persoonlijkheidsstoornissen
Psychopathologie 6/12
Symptomen van een persoonlijkheidsstoornissen tonen zich soms op heel veel domeinen, maar het
kan ook op een subtiele manier.
Toont zich zelden als een karikateur van een persoonlijkheid
Personality – persoonlijkheidsstoornis
Costa & McCrae (1986)
De persoonlijkheid is iemands karakteristieke stijl van denken, voelen en gedragen
Het maakt ons uniek
Theodore Millon (1981) – belangrijke theoretice
Persoonlijkheid = ... complex patroon van
diepgewortelde psychologische kenmerken,
grotendeels onbewust, niet makkelijk uitwisbaar,die
zich manifesteren in alle facetten van het
functioneren…
o Functioneren: we reageren niet ene x zo en
andere x anders
Categoriale manier van weergeven
persoonlijkheidsstoornissen
o In DSM worden ze afgegrensd van elkaar
o psychiatrische classificatie
MAAR iedereen vindt dat dimensionaal beter is
dimensionaal
o persoonlijkheid = gemeenschappelijke persoonlijkheidsstructuur waarbij we
verschillen door een unieke combinatie van verschillende trekken (traits)
persoonlijkheidstrekken: these traits emerge from a complicated matrix of
biological dispositions and experiential learnings and now comprise the
individual’s distinct pattern of perceiving, feeling, thinking and coping
Enerzijds genetische aanleg – anderzijds experientieel leren (nature
en nurture dus)
3-factoren model (Hans Eyseneck)
Situeert elke persoon in een 3dimensioneel veld
o Introversie – extraversie
o Neurotisicme
o Psychoticisme
Iemand kan heel introvert zijn, maar laag scoren op psychoticisme en hoog op
neuroticisme.
Big Five – 5 factoren model van Costa en McCrae = 5dimensionele ruimte
OCEAN:
Openness - openheid voor ervaringen
Conscientiousness – nauwgezetheid – punctueel zijn, orderlijk
Extraversion
model beschrijft normale persoonlijkheid
o scores zijn normaal verdeeld in de populatie
verbanden met psychopathologie
o hoog scoren op neuroticisme - (piekeren, onzeker, angstig) - kwetsbaar voor
depressie, angststoornissen
o hoog scoren op consciëntieus - (georganiseerd, betrouwbaar, ambitieus, ‘lat hoog
leggen’) - kwetsbaar voor depressie, burn-out
Persoonlijkheid (Robert Cloninger – psychobiologische theorie)
7 factoren model
o Temperament + karakter worden erbij genomen
o In zijn psychobiologische theorie gaat hij ervanuit dat persoonlijkheid een
psychodynamische interactie is tussen temperament en karakter
Temperament
basale emotionele reacties – het reageren waar je niet over nadenkt
deels erfelijk bepaald
o vroeg in leven ontwikkeld
o relatief stabiel (niet iets dat makkelijk veranderd)
o ‘nature’ – genetisch bepaald
Galenus (131-216) – humores (lichaamsvochten) – temperamenten – zeer oude theorie
Flegmatisch (slijm)
o Rustig, kalm
Sanguin (bloed)
o Vurig, energiek
Melanchool
o Zwartgallig
Cholerisch (gele gal)
o Driftig
Karakter
Gaat over het reguleren ipv reageren
impliceert hogere cognitieve processen en spelen een rol in het reguleren van emoties en
dergelijke
‘nurture’ - ‘door het leven gevormd’
o op volwassen leeftijd volledig ontwikkeld
volgens sommigen versteend vanaf dan, ‘betonhypothese’
reguleren van emoties, bereiken van langetermijndoelstellingen en waarden
ook gedeeltelijk erfelijk dus ook nature (niet alleen nurture)
7-factoren-model (Robert Cloninger, 4 temperament + 3 karakter)
Novelty Seeking - Prikkelzoekend
Harm Avoidance - Leedvermijdend
o tendency to respond intensely to signals of aversive stimuli, thereby learning to
inhibit behavior to avoid punishment, novelty and frustrative non-reward
Reward Dependence - Sociaalgerichtheid
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller elinebunnik. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.21. You're not tied to anything after your purchase.