Summary
Samenvatting Psychodiagnostiek (P0N45D)
- Course
- Institution
Volledige samenvatting van alle lessen, powerpoints en eigen notities bij het vak Psychodiagnostiek. Professor Sofie Wouters.
[Show more]
Seller
Followelinebunnik
Reviews received
Content preview
Eline BunnikPsychodiagnostiek
Les 1: 26/09/2019
Psychodiagnostisch proces is niet alleen het stellen van een diagnose, ook hulp en advies
geven. Het psychologische aspect is zeer belangrijk, het gaat over psychologische
kenmerken.
1. Thema 1: Inleiding in de psychodiagnostiek –
introductie
1. Wat is psychodiagnostiek? SYNONIEM = ASSESMENT
• Gangbare definities
• De psychologische test
2. Waarom hebben we psychodiagnostiek nodig?
• Belang van systematiek in diagnostiek
• Bias
• Heuristiek
• Rol van diagnostiek in het psychologisch/pedagogisch werkveld
1.1. Hoofdstuk 1: Wat is psychodiagnostiek?
Cruciale elementen kennen!
“systematisch beslissingsproces waarin verschillende theoretische en empirische
onderzoekslijnen samengebracht worden” - De Bruni (1988
- Systematisch: volgens bepaalde procedures werken
- Proces (dus geen specifieke gebeurtenis: na de interventie is er nog een
terugkoppeling – soort van evaluatie
- Wisselwerking: tussen theorie en praktijk-> je gaat altijd kijken naar bepaalde
theorieen over welk construct je iets wilt gaan meten en dan kan je iets gaan
ontwikkelen om het te testen in de praktijk
“individuele verschillen tussen mensen vaststellen om deze kennis toe te passen op het enkele
individu, de persoon ten dienste van zijn of haar belang in persoonlijk of maatschappelijk
opzicht” - De Zeeuw (1983)
- Individuele verschillen: psychodiagnostiek is niét enkel het individu, OOK de
omgeving
- Persoonlijk belang van iemand: bepaald proces opstellen in het belang van een
persoon
- Maatschappelijk belang kan ook: bv een voorwaardelijke invrijheidsstelling
“op wetenschappelijk verantwoorde wijze verzamelen van informatie omtrent de persoon en
zijn omgeving met het oog op het nemen van beslissingen” - Van Aarle (1990)
- Proces dat op een wetenschappelijke manier gebeurt en je ook info verzameld:
procedure die gevolgd wordt + het verloopt volgens de empirische cyclus (dus eerst
hypotheses opstellen, dan toetsen enz)
- Omgeving is ook belangrijk, moet niet enkel de persoon zelf zijn zoals peers, school…
1
,Eline Bunnik
1.1.1.Gangbare definities – formele definities
Definities NIET letterlijk kennen, wel de cruciale elementen.
• “proces van hulp bieden aan personen met hun vragen en problemen
(informatieverzameling, begrijpen van de informatie, integreren van de informatie tot
een oordeel en advies, interventie om het probleem op te lossen)” - Walsh & Betz
(2001)
Hulp bieden (NIET het enige doel): informatieverzameling, begrijpen en
interageren van informatie
• Is niet het enige doel!! Je kan ook BV inzicht krijgen
• Handelingsgerichte model: wordt gebruikt in schoolcontexten
(kinderen en jongeren)
• Enkel diagnostiek doen voor zover het leidt tot een
praktische oplossing, maar ook inzichten verwerven in
problemen
• “wetenschappelijke discipline die methoden ontwikkelt en toepast om relevante
kenmerken van personen, groepen, situaties, instituties en zelfs voorwerpen vast te
stellen, die vervolgens in een oordeel geïntegreerd moeten worden” - Jager &
Petermann (1999)
Ze zien de psychodiagnostiek als een apart discipline (is niet iedereen het mee
eens)
Niet alleen de omgeving is belangrijk: je kan ook kenmerken van groepen
situaties…
• European Federation of Psychologists' Associations - Board of Assessment: The
Board agreed a definition of assessment as “a systematic method or procedure for
ascertaining the psychological characteristics of an individual or group of individuals,
or the performance of an individual or group of individuals”. The Board emphasizes
that it intends a broad view of ‘psychological characteristics’
Het gaat over psychologische kenmerken: kan bij individuen, groepen of in
omgeving
• Kan ook gaan over prestaties: BV bij bedrijven OF in het onderwijs de
toelatingsproeven
1.1.2.De psychologische test
Een assesment is meer dan alleen een psychologische test
(maar is er wel een belangrijk onderdeel van)
Een psychologische test is méér dan alleen een diagnose
stellen –> je kan ook werken naar een bepaald inzicht
2
,Eline Bunnik
Een aantal belangrijke definities:
Drenth en Sijtsma (2005): Een psychologische test is “een systematisch onderzoek van
gedrag met behulp van speciaal geselecteerde vragen of opgaven, met de bedoeling inzicht
te krijgen in een psychologisch kenmerk van de betrokkene in vergelijking met anderen”
Systematische werkwijze:
Psychologische test moet systematisch afgenomen worden
BV onder bepaalde omstandigheden concentratie onderzoeken in
prikkelbare ruimte
Steekproef van bepaalde gedragingen
Deze moeten representatief zijn voor het overkoepelende construct
wat we willen meten
BV angst meten: je kiest een selectie die aansluiten bij je construct
angst en dit neem je dan in een vragenlijst op
Doel = algemeen gezien wil je uitspraken doen over individuen (meer dan
inzicht: ook voorspelling, classificatie, beschrijving)
Doel kan ook zijn om inzicht te krijgen
BV afnemen persoonlijkheidstest: doel kan zijn, ‘als je tot dit type
behoort, functioneer je misschien beter in dit type job’ OF
‘onderwijsniveau classificeren’
Vergelijking met andere mensen
Je gaat niet enkel een beschrijving doen
Je zegt altijd ‘dit is een hoge of lage score in vergelijking met…’
Anastasi (1988): “A psychological test is the measurement of a sample of behavior obtained
under standardized conditions and that has established rules for scoring or interpreting this
sample”
Steekproef van gedragingen (sample of behavior
Zie voorgaande
Gestandaardiseerde condities
BV in een prikkelvrije ruimte
Uitgewerkte regels voor scoring en interpretatie
BV welke vraag stel je wanneer
Dit moet je allemaal doen om na herhaalde metingen dezelfde resultaten te
verkrijgen
3
, Eline Bunnik
1.2. Hoofdstuk 2: waarom hebben we psychodiagnostiek
nodig?
1.2.1.Belang van systematiek in assesment
• Niet alleen test op zich, maar volledige proces dient systematisch te gebeuren
De psychodiagnostiek is belangrijk, vooral het systematische!
• Meestal geen pasklaar antwoord >> diagnosticus moet oordelen & beslissen in
onzekerheid
Je hebt vaak voor een probleem geen exact antwoord, maar toch moet je een
oordeel uitspreken
BV inschatten suiciderisico
BV inschatten of ze recht hebben op een bepaalde zorg of niet
• Geen systematiek >> groot risico op fouten en vertekeningen
Kennis over hoe oordelen en beslissingen tot stand komen (cf. besliskunde) kan benut
worden om de diagnostische praktijk te optimaliseren (en hoe mensen vaak fout redeneren)
Pioniers in het veld: Kahneman, Tversky, Ross & Nisbett
o Inspireerden hele generatie onderzoekers die tot onthutsende
bevindingen kwamen over hoe weinig kritisch en rationeel de
modale mens denkt
Welke cognitieve mechanismen zijn onderliggend aan dit onkritisch oordelen en irrationeel
beslissen? Hoe komt het dat we irrationele beslissingen nemen?
>> 2 soorten denkfouten:
Bias
Heuristieken
Bias:
= stereotype neiging, onbewuste tendens of verborgen oordeel – impliciet (zijn er
ons niet altijd van bewust)
Vertekenen de conclusies van ons redeneren en beslissen
Vaak op gericht ons zelfbeeld te beschermen of ons psychisch evenwicht
te herstellen na inbreuken op ons zelfbeeld
Cognitieve technieken waarmee we ons comfortabel voelen, soort van bril
om jezelf en je zelfbeeld te beschermen
Verschillende soorten bias
Fundamentele attributiefout
o Bij alles wat er gebeurt zoeken we naar een oorzaak
o Dingen die positief zijn voor onszelf, schrijven we toe interne
factoren, dingen voor onszelf BV: ben geslaagd voor dit vak, want
ik heb goed gestudeerd en ben slim
o VAN IEMAND ANDERS schrijven we het aan externe factoren toe
BV geslaagd omdat het een makkelijk examen was
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller elinebunnik. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.96. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
80796 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now