dit document bevat een volledige samenvatting van het onderwerp transport binnen de mens, per onderwerp word alles uitgelegd en de begrippen staan onderlijnd.
vissen hebben een enkelvoudige bloedsomloop. dit houd in dat het bloed eerst door het hart
naar de ademhalingsorganen wordt gepompt, om zuurstof op te nemen. vanaf deze
ademhalingsorganen (kieuwen) stroomt het bloed naar de lichaamsdelen, waar de zuurstof
wordt afgegeven aan de celademhaling. vanuit de organen stroomt het bloed vervolgens
terug naar het hart.
amfibieën, reptielen en zoogdieren hebben een dubbele bloedsomloop, één deel van het
bloed gaat naar de organen om de lichaamscellen van zuurstof en voedingsstoffen te
voorzien. een ander deel gaat naar de ademhalingsorganen om zuurstof op te nemen en
koolstofdioxide af te geven.
de bloeddruk is de druk die nodig is om het bloed door het hart te laten pompen.
weefselvloeistof is het vocht dat de afzonderlijke cellen can weefsel omgeeft. dit
weefselvloeistof speelt een belangrijke rol bij het transport van stoffen tussen de haarvaten
en de cellen. één deel wordt opgenomen in haarvaten en het andere deel verzamelt zich in
fijne buisjes.
deze buisjes worden lymfevatenstelsel genoemd. nadat het weefselvloeistof is opgenomen
in het lymfevatenstelsel, wordt de lymfe genoemd.
de weefselvloeistof en lymfe vormen met het bloed het inwendig milieu. de samenstelling
van het inwendig milieu wordt vooral door de lever en de nieren in stand gehouden.
24.2 Samenstelling van bloed
bij de mens bestaat het bloed uit ongeveer gelijk delen bloedplasma en bloedlichaampjes.
de bloedlichaampjes worden onderverdeeld in rode bloedcellen, witte bloedcellen en
bloedplaatjes.
het bloedplasma is een waterige vloeistof. het bloedplasma is samengesteld uit deze stoffen:
- water (90%), dit heeft als functie dat het een oplosmiddel is voor andere stoffen.
- eiwitten (8%), dit heeft als functie dat het belangrijk is bij de transport van stoffen die
onoplosbaar zijn in water. ook als eiwitreserve en een klein beetje bij de osmotische druk
van het bloed.
- glucose (0,1%)
- vetten (0,6%)
- zouten (1%), hiertoe behoren onder andere natrium-, kalium-, en kalk verbindingen. het
heeft als functie dat het helpt bij de osmotische druk van het bloed.
- hormonen en vitaminen, deze stoffen zijn onoplosbaar en worden dus geholpen met
transport door eiwitten.
, - stofwisselingsproducten
- antistoffen, deze spelen een rol bij het afweersysteem van het organismen.
24.3 Bloed als transportvloeistof
als transportvloeistof is bloed betrokken bij het vervoer van verschillende stoffen het
vervoert:
- voedingsstoffen vanaf de darm naar de lever en vervolgens naar de lichaamscellen.
- zuurstof vanaf de longen naar de lichaamscellen.
- koolstofdioxide vanaf de lichaamscellen naar de longen.
- overige afvalstoffen vanaf de lichaamscellen naar de organen waar ze het lichaam verlaten
(nieren) of waar ze worden veranderd in onschadelijke stoffen (lever).
- hormonen vanaf de hormoonklieren naar de plaatsen waar de hormonen werkzaam zijn
- antistoffen vanaf de milt en de lymfklieren naar plaatsen waar virussen of bacteriën het
lichaam zijn binnengedrongen.
behalve bij transport speelt bloed ook een rol bij het warm houden van je lichaam. het
vervoert warmte door het hele lichaam waardoor je hele lichaam warm blijft.
24.4 Gastransport
bij de mens is de concentratie zuurstof van de ingeademde lucht groter dan in de bloedvaten
die de longen omringen. via de longen zal dan ook zuurstof, door diffusie, de doorlaatbare
longwand passeren en zo de longbloedvaten bereiken.
zuurstof wordt vooral vervoerd door het in rode bloedcellen aanwezige hemoglobine,
waarmee het tijdelijk een verbinding vormt.
hemoglobine heeft de eigenschap in een zuurstofrijke omgeving zuurstof te binden en dit
vervolgens af te gene op plaatsen waar weinig zuurstof aanwezig is.
na het passeren van de longwand zal de zuurstof worden opgenomen door rode
bloedcellen. deze vervoeren het vervolgens naar de haarvaten. dit gaat via de longader,
linker harthelft en de aorta en de vertakkingen. zuurstof gaat vervolgen door diffusie naar de
weefsels.
de lichaamsweefsels gebruiken voortdurend bij de verbranding daardoor zullen de rode
bloedcellen de in de longen opgenomen zuurstof afstaan in de haarvaten.
bij de verbranding in de cellen van de lichaamsweefsels komt als afvalstof koolstofdioxide
vrij. de weefsels zullen daardoor meer koolstofdioxide bevatten dan in het bloed in de
haarvaten, zodat koolstofdioxide naar de haarvaten diffundeert.
het koolstofdioxide lost vervolgens op in het bloedplasma. een belangrijk deel hiervan wordt
vervoerd door de rode bloedcellen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller cindykerk6. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.93. You're not tied to anything after your purchase.