Summary
Samenvatting Inleiding Recht (IREC)
- Course
- Institution
Samenvatting Inleiding Recht, leerjaar 1 (periode 1) HAN
[Show more]
Seller
Followisahorstik
Content preview
Samenvatting tentamen IRECLeerstof week 1
Hoorcollege rechtsgeschiedenis
Kennis van de rechtsgeschiedenis helpt ons bij het oplossen van tegenwoordige juridische
kwesties.
De rechtsgeschiedenis begint bij de Romeinen.
De twaalftafelenwet: deze wet was ontstaan, omdat het volk in opstand kwam tegen de
elitaire klassen. Jarenlang waren zij berecht door de priesterklasse, terwijl ze eigenlijk nooit
wisten waar ze aan toe waren. Het recht stond niet op papier. Het volk eiste dat de regels
werden opgeschreven, zodat er meer zekerheid kwam. Echter was de twaalftafelenwet zeer
onduidelijk, het volk was dus nog steeds rechten loos.
Justinianus: een van de belangrijkste personen uit de rechtsgeschiedenis. Hij was de
ontwerper van de Codex Justinianus. Hij maakte hiermee een einde aan de chaos. Vanaf de
inwerkingtreding van de Codex Justinianus vervielen de oude wetten. Dit kennen we nog
steeds; de nieuwe wetten gaan voor de oude wetten.
Het Romeinse recht zien we in het heden nog steeds terug in het recht. Justinianus was niet
alleen belangrijk voor de inhoud van het recht, maar ook voor de opleiding van juristen.
Europa in de middeleeuwen: De kerk beschouwde zichzelf als de erfgename van de
Romeinen. Karel de Grote zorgde voor de eenwording van Europa. Hij zorgde voor meer
organisatie. De Grote omringde zich met Geestelijke geleerde, hierdoor ontstond weer meer
rechtswerk.
Rond 1100 begon men op Bologna met voorzichtige eerste stappen voor professioneel
rechtenonderwijs. Door de kruistochten was Bologna welvarend. Glossen werden bestudeerd
door juristen. Er kwamen mensen uit velen landen waardoor overal hetzelfde recht door
Europa werd verspreid, Romeinsrecht bleef bestaan.
De doodstraf werd in dit tijdperk uitgevoerd om herhaling te voorkomen. De onterende
straffen werden openbaar gemaakt, zodat iedereen de zonde van de desbetreffende
persoon kon meebeleven. Een combinatie van de doodstraf en een onterende straf was het
spietsen.
Napoleon is de grondlegger van de rechtsontwikkeling, hij kende zich de uitvoerende macht
toe. Napoleon zorgde voor een Franse invloed in Nederland. Code Civiel was de basis voor
ons wetboek. Napoleon heeft een grote rol gespeeld in de rechtsgeschiedenis. Het Burgerlijk
Wetboek is hierop geïnspireerd. Hierna is de Nederlandse blik vooral geïnspireerd door
Duitsland.
Montesquieu: een Franse filosoof die de grondlegger van de Trias Politica is. Volgens hem
moeten er drie machten gescheiden worden van elkaar:
1. Uitvoerende macht (regering)
2. Wetgevende macht (regering en parlement)
3. Rechtsprekende macht (rechters)
1
,Carl von Savigny: is de belangrijkste jurist van de 19e eeuw. Hij schreef het boek ‘das Recht
des besitzses’. Hij bedacht het beginsel van het nauwst betrokken recht. Hij is de oprichter
van het Duitse Burgerlijk Wetboek. Dit was een inspiratie voor het Nederlandse Wetboek.
Het BGB ging rond in velen landen, het was enorm gestructureerd.
De eeuw van de natiestaten: het maken van een grondwet werd de manier om structuur in
landen aan te brengen. De allereerste Nederlandse Grondwet is de staatsregeling van 1798.
Burgers en mensenrechten werden hierin vastgelegd. In 1814 kwam de allereerste
Nederlandse Grondwet tot stand, mede doordat na de val van Napoleon de monarchie
moest worden hersteld. Deze bestond uit: 50% rechten voor de koning en 50% plichten voor
het volk. Er was dus geen sprake van een democratie destijds.
Grondwet 1840: voor iedere wet waren nu 2 handtekeningen nodig; één van de koning en
één van de minister. Dit was de strafrechtelijke verantwoordelijkheid voor de koning.
Grondwet 1848: laatste grote grondwetswijziging van de 19e eeuw. In deze grondwet werd
de basisregel voor staatsrechtelijke principes vastgelegd, deze gelden vandaag de dag nog
steeds. Denk bijvoorbeeld aan de ministeriële verantwoordelijkheid.
1870: de sociale kwestie werd steeds voelbaarder. Hierop volgend werd bijvoorbeeld het
kinderwetje van, van Houten ingevoerd. In 1901 kwam de leerplicht.
Wat hebben alle juristen gemeen?
- Interpreteren
- Redigeren
- Lezen van juridische schriftelijke stukken
Recht of onrecht? De Hoge Raad accepteerde de Duitse bezetting, dit leverde veel kritiek op.
De opkomst van de Europese Unie: door samen te werken creëren we vrede, recht en
welvaart.
Belangrijkste personen uit de rechtsgeschiedenis:
- Justinianus
- Napoleon
- Carl von Savigny
Vragen over de rechtsgeschiedenis uit de les
1. Wie is de belangrijkste jurist van de 19e eeuw?
Carl von Savigny
2. Wat deed Karel de Grote om de rechtsbeoefening te stimuleren?
Hij omringde zich met geestelijke geleerde uit heel Europa en de oorspronkelijke
Latijnse literatuur werd weer gelezen. Het Romeinse recht was aanvullend ten
opzichte van de lokale wetgeving en het lokale gewoonterecht.
2
, 3. Omschrijf de Trias Politica.
Volgens de Franse filosoof Montesquieu moest er drie machten gescheiden worden
van elkaar, namelijk:
- Uitvoerende macht (regering)
- Wetgevende macht (regering en parlement)
- Rechtsprekende macht (rechters)
4. Waar staat de eerste Europese rechtenopleiding?
Bologna, Italië
5. Wat is de politieke ministeriële verantwoordelijkheid?
Dit houdt in dat de minister verantwoordelijk is voor de koning, de koning is
onschendbaar.
6. Op welke Franse wet is ons Burgerlijk Wetboek gebaseerd?
Code Napoleon, hierna verscheen de Code Civiel
7. Op welk Frans wetboek is ons wetboek van strafrecht gebaseerd?
Code Penal
8. Waarom was de grondwet van 1814 niet democratisch te noemen?
Omdat de grondwet bestond uit 50% rechten voor de koning en 50% plichten voor de
burgers.
9. Wie was de belangrijkste rechtshistorische figuur uit de oudheid?
Justinianus
10. Noem een doel van een straf.
- Om herhaling te voorkomen; recidive
- Om af te schrikken
- Het leren van een straf
- Het beschermen van de samenleving
- Het beschermen van de dader
11. In de middeleeuwen hadden de landheren veel macht, vooral op het platteland. Leg
uit hoe de landheren in die tijd ook in de steden invloed uitoefenden?
De schout oefende macht uit in de steden, deze werd gekozen door de landheer. Op
die manier kon de landheer weer macht uitoefenen binnen de steden.
12. Geef de juiste tijdsvolgorde aan van de benoeming van het huidige Nederland.
- Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden
- Koninkrijk Holland
- Koninkrijk der Nederlanden
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller isahorstik. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.40. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67096 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now