Summary
Samenvatting psychopathologie
- Course
- Institution
- Book
Samenvatting psychopathologie Saxion, 2e jaars
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
FollowAnnemijnvalerie
Content preview
Psychopathologie kwartiel 3Hoofdstuk 1
Klinische psychologie houdt zich bezig met het ontstaan, voortbestaan en behandelmogelijkheden voor
psychische stoornissen.
→ In de Amerikaanse literatuur wordt gesproken van abnormal psycology (het vakgebied houdt zich vooral
bezig met gedrag dat afwijkt van een bepaalde norm.)
Afwijkingen van de norm kunnen betrekking hebben op verschillende aspecten van het menselijk functioneren:
• Individuele persoon → hierbij kan sprake zijn van afwijkend gedrag (excessief drinken), afwijkende
gedachten (dwanggedachten) & afwijkende belevingen (extreme angsten)
➢ Die afwijkingen kunnen afzonderlijk optreden, maar in veel gevallen is er sprake van een combinatie
van afwijkingen op deze 3 gebieden.
• Relaties met andere mensen → een moeder kan overbezorgd zijn om haar kinderen, een man kan
extreem agressief optreden tegen zijn vrouw, een student kan zich overmatig onttrekken aan
contacten met medestudenten.
→ deze afwijkingen van wat ‘normaal’ is binnen sociale relaties, hebben vaak weer invloed op gedrag,
de gedachten en belevingen binnen het individu.
In deze voorbeelden wijken mensen af van een (veronderstelde) norm.
→ de voorbeelden geven een eerste indruk van de problemen die het onderwerp vormen van de klinische
psychologie. Essentieel daarbij is dat ‘abnormale’ gedragen, gedachten en gevoelens alleen kunnen worden
verklaard tegen de achtergrond van normale processen.
Het aantal mensen dat ooit met een psychische stoornis te maken krijg, is klein → onjuist!
Psychische problemen als depressiviteit kunnen door mensen uit verschillende culturen anders worden beleefd
→ juist!
,Cultuurverschil
Een paar honderd jaar geleden kon je in London bij wijze van ‘uitje’ een kijkje nemen bij de bewoners van het
plaatselijke gesticht → Juist!
‘Abnormaal’ gedrag:
Factoren van Seligman e.a. die bepalen of gedrag als abnormaal of pathologisch wordt beschouwd:
1. Persoonlijk lijden
2. Disfunctioneren
3. Irrationeel/onbegrijpelijk gedrag
4. Onvoorspelbaar gedrag en controleverlies
5. Opvallend en onconventioneel gedrag
6. Gedrag dat ongemakkelijk gevoel bij anderen teweegbrengt
7. Overtreden van morele normen
Slechts zelden zullen de 7 aspecten van abnormaal gedrag allemaal aanwezig zijn.
→ wil men van abnormaliteit kunnen spreken, dan moet echter ten minste 1 van die aspecten zich voordoen!
Wanneer men een bepaalde gedraging als abnormaal beschouwt, wil dit NIET zeggen dat er sprake is van een
psychische stoornis.
1. Persoonlijk lijden
Bij veel psychische stoornissen lijdt de persoon erg onder zijn problemen. Persoonlijk lijden is echter geen
voldoende voorwaarde om van pathologie (de studie van het ontstaan en verloop van aandoeningen) te
kunnen spreken. → andersom hoeft een psychische stoornis niet noodzakelijkerwijs met persoonlijk lijden
gepaard te gaan.
2. De (dis)functionaliteit van het gedrag
De mate waarin gedrag het dagelijks functioneren en het welbevinden van het individu ondermijnt, bepaalt in
sterke mate de beoordeling van (ab)normaliteit. Het gaat dan vooral om de vraag of iemand in staat is
beroepsmatig te functioneren en bevredigende relaties met anderen te onderhouden.
→ sommige gedragingen zijn disfunctioneel; zij belemmeren het individuele functioneren op deze gebieden
aanzienlijk en verhinderen dat een persoon zijn doelen bereikt.
Niet elk gedrag dat het functioneren van anderen ontregelt, is echter een symptoom van een psychische
stoornis.
3. Irrationeel & onbegrijpelijk gedrag
Als mensen in het gedrag van een ander geen logica of zin kunnen ontdekken, zijn zij geneigd die ander als
abnormaal te bezien.
, 4. Onvoorspelbaarheid & controle verlies
Mensen hebben de behoefte hun omgeving en hun eigen leven zo veel mogelijk te beheersen. Een dergelijk
gevoel van beheersing kan alleen ontstaan als het gedrag van anderen enigszins voorspelbaar is: andere
mensen moeten zich in hoge mate consistent gedragen en zichzelf in de hand hebben.
In een onvoorspelbare omgeving zullen velen zich kwetsbaar en bedreigd voelen.
→ met name als onvoorspelbaar gedrag van een ander het gevolg lijkt van controleverlies, kunnen gevoelens
van bedreiging ontstaan.
Er worden door Seligman e.a. 2 typen situaties onderscheiden waarin gedrag dikwijls als controleverlies of
verlies aan zelfbeheersing (en daardoor vaak als abnormaal) zal worden geïnterpreteerd:
➢ In de 1e plaats zijn dat situaties waarin de regels die gewoonlijk het gedrag van een persoon sturen
plotseling niet meer werkzaam zijn. → het gedrag is ontremd. Deze handelingen zijn zo in strijd met
het gangbare gedrag, dat het oordeel ‘abnormaal’ snel is geveld.
➢ In de 2e plaats zijn er situaties waarin de toeschouwer de oorzaak of aanleiding van het gedrag dat hij
waarneemt, niet kent en op dat moment ook niet kan achterhalen.
Net als bij de andere aspecten van abnormaal gedrag geldt ook hier dart onvoorspelbaarheid en controleverlies
op zich geen voldoende redenen zijn om een psychische stoornis te veronderstellen.
5. Opvallend & conventioneel gedrag
Bij de beoordeling van het handelen van anderen kiezen mensen vaak hun eigen (potentiële) gedrag als
maatstaf. Gedrag dat sterk afwijkt van de wijze waarop zijzelf zich gedragen, zullen zij eerder als abnormaal of
ongebruikelijk vinden. Als dar gedrag opvallend is, is het oordeel ‘abnormaal’ nog waarschijnlijker.
→ of gedrag opvalt, is in belangrijke mate afhankelijk van hoe vaak dat gedrag voorkomt.
Alleen als mensen opvallend of non-conformistisch gedrag ook sociaal onwenselijk achten, zijn zij geneigd dat
gedrag pathologisch te vinden. Opvallend gedrag dat wenselijk wordt geacht en alleen in statische zin afwijkt
(heel goed toneel kunnen spelen), zal niet snel als pathologisch worden beoordeeld.
6. Gedrag dat een ongemakkelijk gevoel bij anderen teweegbrengt
Als iemand gedrag vertoont waarmee de ongeschreven regels in een bepaalde cultuur worden overschreden,
kan dat bij anderen een gevoel van ongemak (observer discomfort) teweegbrengen. Dit onbehaaglijke gevoel
leidt ertoe dat die anderen geneigd zijn dat gedrag als ‘abnormaal’ te vinden.
→ het gaat hier om impliciete sociale verwachtingen
7. Het overtreden van morele normen
Mensen beoordelen niet alleen of het gedrag van anderen gangbaar of passend is in een specifieke situatie,
maar vellen dikwijls ook een moreel oordeel over dat gedrag. Dat doen zij op basis van hun opvattingen over
hoe mensen zich zouden moeten gedragen.
→ vaak gaat het om een oordeel in termen van ‘goed & kwaad’, waarbij ‘slechte’ gedragingen ‘abnormaal’
worden gevonden.
Psychische stoornis = een syndroom, gekenmerkt door klinisch significante symptomen op het gebied van de
cognitieve functies, de emotionele regulatie of het gedrag van een persoon, dat een uiting is van een disfunctie
in de psychologische, biologische, of ontwikkelingsprocessen die ten grondslag liggen aan het psychische
functioneren.
Psychische stoornissen gaan gewoonlijk gepaard met significante lijdensdruk of beperkingen in het
functioneren op sociaal of beroepsmatig gebied of bij andere belangrijke bezigheden.
In de DSM-5 wordt nadrukkelijk gesteld dat het systeem geen mensen classificeert, maar stoornissen die
mensen hebben.
, Normaal en abnormaal: waar ligt de grens?
Er zijn 3 modellen die uitspraken mogelijk maken over het onderscheid tussen normaal en abnormaal gedrag:
Het statisch model / het medisch-ziekte model / leer- of onderwijsmodel
• Statisch model:
- Menselijke eigenschappen als min of meer normaal verdeeld.
- Van abnormaliteit wordt dan gesproken bij extreem laag of extreem hoge scores
Nadelen:
• Grens onduidelijk
• Niet alles normaal verdeeld
• Individueel lijden niet meegenomen
• Het model specificeert niet hoe ongewoon gedrag
moet zijn om het abnormaal te kunnen noemen
Medisch model:
Onderliggende mechanismen als oorzaak van psychische stoornissen:
➢ Somatogeen → wordt mee bedoeld dat een lichamelijke aandoening aan de psychische stoornis ten
grondslag ligt.
➢ Psychogeen → houdt in dat aan een stoornis een psychologisch mechanisme ten grondslag ligt.
Volgens de aanhangers van het medisch model zijn psychische stoornissen vergelijkbaar met
somatische ziekten en dus het beste te verhelpen door de onderliggende mechanismen te bestrijden.
Nadelen:
- Client in afhankelijke rol
- Niet voor alle stoornissen is een oorzaak
- Labelling
Leer- of onderwijsmodel:
Stoornissen ontstaan door verkeerd gelopen leerprocessen
➢ Therapie als leraar en leerling
→ Therapie = vaardigheidstekort verhelpen
aanhangers van het leer- of
onderwijsmodel zijn het er mee eens dat
er gesproken kan worden van
geestesziekte als aan psychische
problemen organische afwijkingen ten
grondslag liggen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Annemijnvalerie. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.01. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
75759 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now