Hoofdstuk 1:
Kenmerken van een staat:
- Hoogste kamer
- Gemeenschap van mensen
- Grondgebied
- (Erkenning van een staat door andere staten)
Grondgebied: kent grenzen die soms na talloze oorlogen tot stand zijn gekomen. Tussen
NL en Duitsland is er in 1815 de grens vastgelegd. De kustgrenzen zijn in internationale
verdragen vastgelegd, waarbij ook stuk kust bij het grondgebied hoort + luchtgebied.
Gemeenschap: wordt gevormd door mensen die daartoe behoren vanwege hun
afstemming of die op eigen verzoek die nationaliteit hebben verkregen. Het kan bestaan
uit mensen met verschillende taal, cultuur, gesch., die zich verbonden voelen en door
verbondenheid uit zich in nationale symbolen, zoals een vlag en volkslied, koningsdag.
Gezag: De staat heeft exclusieve zeggenschap op en over zijn grondgebied. Het hoogste
gezag van de staat is gericht op het scheppen en handhaven van orde en recht.
-Geweldsmonopolie; alleenrecht voor het hoogste gezag van de staat om geweld toe te
passen.
-Staat kan worden aangeduid als land (=grondgebied met bevolking) en ook wordt het
gezag in de staat bedoeld, oftewel de overheid.
Soeverein: zelfstandig en ondeelbaar, het hoogste gezag dragend = onze staat is soeverein
en zorgt door middel van wetgeving, bestuur en rechtspraak enerzijds voor bescherming
van de burgers en behartigt anderzijds het algemeen belang.
-De Nederlandse staat is een rechtspersoon naar burgerlijk recht; dit betekent dat de staat
net als een persoon, zelfstandig drager is van rechten en plichten en als staatsmacht kan
optreden in het juridische verkeer binnen; de staatsmacht is verdeeld over verschillende
organen.
Algemeen belang: degene wat in het belang is van de meeste burgers en van de staat als
geheel.
Organen met het hoogste gezag in de staat: zijn gericht op het scheppen en handhaven van
orde en recht.
- Demissionaire minister van Justitie
- Rechterlijke macht
,De overheid vervult haar taken door als wetgever op te treden, door de staat te besturen en
door middel van rechtspraak.
- Burgerlijk recht: rechtsgebied dat de rechtsverhoudingen tussen personen regelt.
Het territorium wordt begrensd door landsgrenzen en territoriale zones.
Publiekrecht:
1. Staatsrecht: betreft de manier waarop de inrichting van de staat en het optreden van
de overheid zijn georganiseerd, ook de zo belangrijke grondrechten van burgers.
2. Bestuursrecht: heeft betrekking op de wijze waarop de overheid de samenleving
bestuurt.
3. Strafrecht: regelt de vervolging en bestraffing van (rechts) personen.
Hoofdlijnen van het staatsrecht:
- Inrichting van de staat en verdeling van bevoegdheden
- Handhaving individuele vrijheden van de burger
- Rechtspraak en rechtsbescherming tegen de overheid
- Totstandkoming, gelding en handhaving van het recht
Staatsrecht is te vinden in het Statuur voor het Koninkrijk der Nederlanden, de Grondwet
van het Koninkrijk, (organieke) wetten, reglementen, gewoonterecht, verdragen en
jurisprudentie.
Nederland maakt deel uit van het Koninkrijk der Nederlanden.
De basis hiervoor is gelegd in de Gouden Eeuw, waarin NL elders in de wereld gebieden
veroverde on deze koloniseerde door ze onder NL staatsgezag te brengen, koloniën waren
Nederlands-Indië (Indonesië), Suriname en de zes eilanden van de NL-se Antillen, Aruba,
Bonaire, Curaçao, Saba, Sint-Eustatius en Sint Maarten.
In 1945 en 1975 Suriname en Indonesië onafhankelijk.
Aruba in 1986 zelfstandig, maar heeft verklaard wel bij het koninkrijk te blijven horen.
-Het Koninkrijk der Nederlanden was tot 10-10-2010 staatrechtelijk
samenwerkingsverband tussen NL, Nederlandse Antillen en Aruba en bestaat sindsdien uit
Nederland, de drie overzeese landen Aruba, Curaçao, Sint-Maarten en de drie overzeese
gemeenten (openbare lichamen) Bonaire, Sint-Eustatius en Saba.
-Burgers die tot het Koninkrijk der Nederlanden behoren, hebben daarmee bepaalde
rechten die niet aan vreemdelingen toekomen. Voor een kort verblijf in Nederland moeten
vreemdelingen, met uitzondering van asielzoekers en EU-burgers, in het bezit zijn van een
visum of machtiging tot voorlopig verblijf.
-Voor een lang verblijf kan een verblijfsvergunning regulier worden aangevraagd.
Asielzoekers kunnen een verblijfsvergunning asiel aanvragen en moeten dan eerst een
speciale asielprocedure doorlopen. Een verblijfsvergunning kan alleen worden verleend als
2
, dit in het belang is van Nederland, als Nederland dit verplicht is op grond van internationale
afspraken of wegens humanitaire redenen.
-Vreemdelingen aan wie een verblijfsvergunning is verleend, moeten zo snel mogelijk
inburgeren in Nederland. Vreemdelingen zonder verblijfsrecht moeten Nederland verlaten
en kunnen worden uitgezet. Vreemdelingen die aan bepaalde voorwaarden voldoen,
kunnen Nederlander worden door een optieverklaring of door naturalisatie. Zij verkrijgen
daarmee de rechten die aan alle Nederlanders toekomen.
Optieverklaring: verklaring van een vreemdeling dat hij door optie Nederlander wil
zijn.
Naturalisatie: verkrijging van het Nederlanderschap door een besluit van de
Nederlandse Overheid. (naturalisatie toets; examen om nederlandschap te krijgen. )
Organieke wet: wet in formele zin die in opdracht van de Grondwet tot stand komt.
Rijkswet: wet die geldt in gehele Koninkrijk der Nederlanden.
Status aparte: positie als zelfstandige staat
Constitutie: staatsregeling: al dan niet verdeeld over meerdere rechtsbronnen.
Derde generatie: In Nederland geboren kind van niet-Nederlandse ouders die in het
Koninkrijk zijn geboren.
Diplomatieke bescherming: bescherming van de eigen staat in het buitenland.
Exterritoriale werking: werking buiten de landgrenzen van een staat.
Gemeenschapsonderdaan: burger van een lidstaat van de EU
Gewoonterecht: recht dat is gebaseerd op een bepaald gebruik, dat zekere tijd
voortduurt en waarvan men dat juridisch zo vindt.
Jurisprudentie: uitspraken van rechters waarin bestaande rechtsregels worden
verduidelijkt en toegepast in concreet geval.
Overheid: hoogste gezag in de staat, niet verdeeld over verschillende niveaus.
Staatsmacht: soevereiniteit van de staat en van het hoogste gezag in de staat
Staatsregeling: regeling waarin de organisatie en inrichting van de staat en het
staatsgezag is geregeld.
Staatsrecht: rechtsgebied dat de inrichting van de staat en het optreden van de
overheid regelt.
Statuut: regeling met betrekking tot de organisatie van het koninkrijk en de
verhouding tussen de landen die daartoe behoren
Unieburger: burger van een lidstaat van de EU
Verblijfsvergunning asiel: vergunning tot verblijf vanwege bedreigende situatie in het
eigen land
Verblijfsvergunning regulier: voor werk, studie, gezinshereniging, gezinsvorming etc.
Visum: toestemming van een staat om daar gedurende de vrije termijn te zijn.
Vreemdeling: persoon die niet Nederlandse nationaliteit bezit.
Vluchteling: persoon die vrees heeft voor vervolging in eigen land wegens redenen
die genoemd worden in (zie vluchtelingenverdrag)
Rechtersrecht: jurisprudentie
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller veraroelofs14. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.82. You're not tied to anything after your purchase.