2.1 Het wereldklimaatsysteem
Je weet welke factoren het wereldklimaatsysteem beïnvloeden.
Drie factoren bepalen de klimaatsystemen op aarde:
1. De op de aarde invallende kortgolvige straling van de zon. (bij de evenaar het meest)
2. De terugkaatsing (reflectie) van een deel van de zonnestraling op de wolken en deeltjes
in de atmosfeer en op het aardoppervlak.
3. De absorptie door broeikasgassen (zoals H2O,
CO2 en CH4) in de atmosfeer van de door het
aardoppervlak uitgezonden langgolvige
warmtestraling. warmer
Regionale verschillen in stralingsbalans van de aarde
worden vereffend door transport van energie van lage
naar hoge breedten.
Stralingsbalans: Het saldo op een bepaalde plaats aan
het aardoppervlak van de inkomende kortgolvige straling
van de zon en de langgolvige uitstraling van de aarde.
Dit saldo kan positief (stralingsoverschot) of negatief
(stralingstekort) zijn.
Drie manieren van transport van lage naar hoge breedten:
1. Warmtetransport door de oceaan.
2. Warmtetransport door de luchtstromingen.
3. Energietransport door hydrologische kringloop
Warmtetransport door de oceaan
De bovenlaag van het zeewater (op lage breedte) wordt verwarmd door de zon. Deze warmte
wordt door de oceanische circulatie naar hoge breedte verplaatst. Als dit warme zeewater aan
het afkoelen is geeft dit warmte af aan de lucht. Vervolgens zakt het afgekoelde water
(zwaarder/zouter) naar beneden. Dit noem je afzinkgebieden, deze dienen als
diepwaterpomp die koude onder- en warme bovenstromen met elkaar verbindt.
Oceanische circulatie: Het stromingspatroon van zeewater in de oceanen.
Warmtetransport door de luchtstromingen
Op ieder halfrond zorgen drie circulatiecellen voor lagedrukgebieden en hogedrukgebieden.
Bij de evenaar stijgt sterk verwarmde lucht op en vinden we in de hadleycel een zone met lage
luchtdruk en veel neerslag. In de
subtropen daalt de lucht en is er een
hoge druk en droogte. Via de
ferrelcel wordt de warme lucht naar
gematigde en hoge breedten
gevoerd. Bij 60° stijgt warme lucht
doordat deze botst met koude
polaire lucht, met als gevolg lage
drukgebieden met depressies en
veel neerslag.
, Lagedrukgebied: Gebied met lage luchtdruk en dus met een opstijgende luchtbeweging en het
toestromen van lucht uit alle richtingen (convergentie).
Hogedrukgebied: Gebied met hoge luchtdruk en daardoor een dalende luchtbeweging en het
uitstromen van lucht naar alle richtingen (divergentie).
Energietransport door de hydrologische kringloop
Zeewater verdampt veel energie opgeslagen in waterdamp. Dat is het sterkt in de subtropen
(hoge druk/ droogte). Door luchtcirculatie wordt waterdamp door de lucht en de wolken naar
gematigde breedten gevoerd. Bij condensatie/ neerslag in een zonde met depressie komt de
opgeslagen energie weer vrij.
Factoren die het klimaat bepalen:
1. Geografische breedte.
2. Ligging in het luchtcirculatiesysteem.
3. Afstand tot de zee of zeestromen (warm of koud).
4. Hoogteligging en reliëf (regenkant of regenschaduw van een gebergte).
Passaat: Constant waaiende winden aan het aardoppervlak van het subtropische
hogedrukgebied rond de 30° breedte Intertropische Convergentiezone (ITCZ) rond de evenaar.
Moesson: Een passaat waarbij sprake is van een halfjaarlijkse omkering van de windrichting. In
de zomer is er een natte moesson en in de winter een droge moesson.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller amberfrederiks. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.74. You're not tied to anything after your purchase.