Summary
Samenvatting Biologie H13 en H14 (Nectar havo 5)
- Course
- Level
Dit is een samenvatting van H13 en H14 uit het boek Nectar van havo 5. H13 gaat over gaswisseling en uitscheiding en H14 gaat over reageren
[Show more]
Seller
Follow
kaylamsw
Content preview
Hoofdstuk 13; Gaswisseling en uitscheidingOpbouw van de longen:
- Luchtpijp ( kraakbeenringen)
- Bronchiën (kraakbeenringen)
- Grote bronchiolen (kraakbeenringen
- Kleine bronchiolen (spierlaag)
- longblaasjes
De wand van de luchtpijp en de bronchiën zijn bekleed met slijmvlies. Dit slijmvlies zorgt
ervoor dat de ingeademde lucht, vochtig en warm is. Verder zuivert het de lucht door
stofdeeltjes en bacteriën tegen te houden.
- witte bloedcellen doden ziekteverwekkers in de slijmlaag
- trilharen voeren het slijm af naar de keelholte
- Slijmvlies bevat slijmbekercellen en trilhaarcellen
Ventilatie = Verversen van de lucht in je longen
Inademing:
- Borstademhaling; buitenste tussenribspieren trekken samen ( borstkas omhoog)
- Buikademhaling; middenrifspieren trekken samen (middenrif gaat naar beneden)
Diepe inademing: nekspier en kleine borstspier tillen de borstkas extra op
Uitademing:
- Borstademhaling; buitenste tussenribspieren ontspannen (borstkas omlaag)
- Buikademhaling; middenrifspieren ontspannen (middenrif omhoog)
Diepe uitademing: binnenste ribspieren trekken de borstkas extra naar beneden en de
buikspieren duwen het middenrif extra omhoog
Interpleurale ruimte = Ruimte tussen borstvlies en longvlies
- gevuld met vloeistof, waardoor de longen de beweging van de borstkas volgt
Klaplong = wanneer er lucht tussen het longvlies en het borstvlies is gekomen
Ademfrequentie = aantal ademhalingen per minuut
Ademvolume = hoeveelheid ingeademde lucht per ademhaling
Rest/reservevolume = hoeveelheid lucht die in de longen achterblijft na uitademing
Vitale capaciteit = maximale ademvolume
Totale longcapaciteit = vitale capaciteit + restvolume (totale longinhoud)
Gaswisseling vindt plaats in de longblaasjes door diffusie
- door verschil in concentratie ( kost geen energie)
De snelheid van diffusie komt door:
- kleine diffusieafstand (afstand bloed en longblaasje is maar 1 cellaag dik)
- Groot concentratieverschil ( groot door continue ventilatie en bloedstroom)
- Groot diffusie oppervlak
, Aandoeningen:
● Astma; luchtwegontsteking, slijmophooping en spiertje rond de luchtwegen trekken
samen
- zorgt voor minder lucht naar de longblaasjes
- veroorzaakt door prikkelende stof
- niet continu
● COPD; verzamelnaam voor de ziekten longemfyseem en chronische bronchitis
- Veroorzaakt door roken ( vaak)
● Longemfyseem; kapotte longblaasjes en dichtgeklapte bronchiolen
- zorgt voor kleiner oppervlak ( diffusie wordt dus kleiner)
- kortademigheid
● Chronische bronchitis; luchtwegen langdurig ontstoken
Ademcentrum = hier vind de regeling van de ademhaling plaats
- bevindt zich in de hersenstam
- het is een groep zenuwcellen die de ademhalingsspieren aansturen
Het ademcentrum reageert op prikkels die worden gestuurd door chemoreceptoren.
- de chemoreceptoren zitten in de and van de aortaboog
- Chemoreceptoren geven door wanneer de concentratie CO2 omhoog gaat en de Ph
omlaag gaat
- Ook hormonen beïnvloeden je ademcentrum
*pH bloed; lage pH = hoge zuurtegraad → ademfrequentie en ademvolume moeten omhoog
*CO2 concentratie bloed; hoge CO2 concentratie → ademfrequentie en ademvolume
moeten omhoog
Gaswisseling bij planten:
- huidmondjes aan de onderkant van het blad ( CO2 erin O2 en H2O eruit)
Bij Droogte:
- water gaat uit de sluitcellen waardoor de huidmondjes sluiten
- daardoor kunnen ze alleen geen CO2 meer opnemen, vermindert de fotosynthese en
stoppen ze met groeien
- voorkomt te veel waterverlies
Hypothalamus = gedeelte in de hersenen dat de lichaamstemperatuur regelt ( en zweten)
- De hypothalamus krijgt signalen van de huid en de organen
- bevat osmoreceptoren; meten osmotische waarde van het bloed
- Schild Temperatuur = huid
- Kerntemperatuur = organen
● Temperatuur te laag:
- kringspieren rond bloedvaten in huid trekken samen → minder warmteverlies
- kleine spiertjes bij haarzakjes trekken samen → kippenvel
- schildklier produceert extra schildklierhormonen → verbranding omhoog →
veel warmteproductie
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller kaylamsw. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.27. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
81113 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now