Basisstof 1: bouw, groei en ontwikkeling
Een zaadplant heeft drie organellen: de wortel, de stengel en het blad. Deze bestaan uit drie
verschillende weefsels. Dekweefsel vormt de buitenzijde van de plant en beschermt tegen
waterverlies en infecties. Het vaatweefsel komt in alle organellen voor en bestaat voornamelijk uit de
bast- en houtvaten. Het vulweefsel zit tussen het dek- en vaatweefsel in en is betrokken bij de
fotosynthese, opslag en stevigheid.
Voor de groei van planten is voldoende water en mineralen belangrijk, ook is er zuurstof,
koolstofdioxide, licht en een geschikte temperatuur nodig. In de meristemen (deelweefsel) vinden de
delingen plaats, deze bevinden zich in de toppen van wortels en stengels, in knoppen en in jonge
bladeren. In het meristeem zitten de stamcellen, hierdoor kan de plant zijn hele leven groeien. De
toppen van stengels en wortels worden groeipunten genoemd en zorgen voor de lengtegroei. Bij
celdeling ontstaan er twee dochtercellen, 1 blijft een meristeemcel en zal later nog een keer delen.
De andere cel ondergaat celstrekking waarbij de cel groeit door opname van water. Er kan ook
celdifferentiatie of celspecialisatie plaatsvinden. Diktegroei vindt vooral plaats in een ringvormig
meristeem dat cambium heet. Naar binnen toe vormt het cambium houtcellen en naar buiten toe
bastcellen. Uit het cambium ontstaat elk jaar ook een jaarring, onder goede omstandigheden zullen
de jaarringen breder worden. De jaargrens is de overgang tussen licht voorjaarshout en donker
zomerhout, jaarringen groeien in het voorjaar en in de winter niet.
Plastiden zijn celorganellen die een functie hebben bij de fotosynthese, opslaan van reservestoffen
een lokken van insecten in planten en algen.
Basisstof 2: transport in planten
In zaadplanten vindt de transport vooral plaats via houtvaten en bastbaten. Deze bevinden zich in de
centrale cilinder. De buitenste laag van de centrale cilinder heet de endodermis, deze zorgt voor een
selectieve opname van mineralen. In de endodermiscellen bevindt zich het bandje van Caspary, dat
ondoordringbaar is voor water en mineralen. Hierdoor vindt er actief transportplaats in de van
zouten naar de centrale cilinder. Door osmose diffundeert er dan water naar de centrale cilinder, de
Caspary zorgt ervoor dat het water en de mineralen niet terug kunnen stromen naar de schors. Het
water met de opgeloste mineralen stijgt dan in de houtvaten, wat worteldruk word genoemd.
Houtvaten vervoeren vooral water en mineralen van de wortels via de stengels naar de bladeren
(beneden > boven). Dit is de anorganische sapstroom. Bastvaten vervoeren water en
assimilatieproducten van de bladeren naar alle delen van de plant (boven > beneden). Dit is de
organische sapstroom. De opname van water en mineralen gebruikt vooral via de wortelharen.
De verplaatsing van water in planten en dieren wordt verklaart en bepaald met de waterpotentiaal.
Deze is onder andere afhankelijk van de osmotische druk en de turgordruk en word weergegeven
met de formule: ψw = ψs + ψp , wat staat voor osmotisch potentiaal + drukpotentiaal
(turgorwaarde) = waterpotentiaal in MPa (megapascal). Water beweegt van een hoog naar een laag
waterpotentiaal.
Houtvaten vertakken zich door het gehele blad, waardoor dicht bij elke cel een houtvat ligt.
Watermoleculen trekken elkaar aan met cohesiekrachten en de watermoleculen ‘plakken’ aan de
celwand door adhesiekrachten. Deze krachten zijn samen groter waardoor het water omhoog kan
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller kayleigha. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.78. You're not tied to anything after your purchase.