Summary
Samenvatting biologie hoofdstuk 10
- Course
- Level
- Book
Samenvatting biologie hoofdstuk 10 (Nectar).
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
jolinevanbarneveld
Content preview
Hoofdstuk 10Paragraaf 1
Lichaam probeert optimum temperatuur te houden, de norm te handhaven. Dit doet
een regelkring.
Regelkring bestaat uit: receptor en effector. Als de waarde die de receptor meet
afwijkt, stuurt het regelcentrum impulsen af naar de effectoren die het kunnen
corrigeren.
Samenvattend: huid, nieren, longen en lever houden interne milieu constant.
Coördinatie ligt bij hormoon- en zenuwstelsel.
o Vb.: temperatuur. Als temperatuurzintuig (receptor) een te hoge T meet, dan
stuurt temperatuurcentrum in hersenstam (regelcentrum) impulsen naar de
effectoren (activatie zweetklieren, verhoging doorbloeding). Er is hier sprake
van negatieve terugkoppeling. Als T te laag spierbewegingen bij rillen en
klappertanden.
Kerntemperatuur: temperatuur binnenin het lichaam (waar de vitale organen liggen)
is ong. 37 graden, draagt bij aan goede werking enzymen. Receptor voor
kerntemperatuur: in hypothalamus, registreert bloedtemperatuur.
Schiltemperatuur: temperatuur in delen die niet tot de kern van het lichaam horen
(huid en ledematen), is meestal lager. Hangt af van omgevingstemperatuur.
o Vb.: In koud water: temperatuurzintuigjes in huid registreren afkoeling (water
onttrekt warmte), sturen naar regelcentrum. Neemt maatregelen, anders
onderkoeling want kerntemperatuur zou dalen (en dan trage werking
enzymen en verstoring vitale functies). Effect: kringspieren in slagadertjes
naar de huid vernauwen (minder bloed naar huid, dus remming
warmteverlies).
Koorts is meestal een reactie op een infectie. Verhoging T stimuleert productie en
afgifte van afweerstoffen. De norm wordt dan verhoogd, oiv cytokine geproduceerd
door witte bloedcellen bij ontstekingen.
Ook samenstelling van bloed en weefsels (interne milieu) moet ook constant blijven.
Regelcentrum in hypothalamus.
o Vb.: iemand zweet (verlies zout en vocht), nieren scheiden minder water uit
zodat hij niet uitdroogt. Sportdrankje oid vult zouten weer aan.
o Vb.: Als spieren werken, zonder maatregelen: dalen bloedsuikerspiegel, pH en
O2-gehlate van interne milieu. Regelcentra in hersenen + hormoonstelsel
nemen maatregelen.
Homeostase: vermogen om interne milieu constant te houden.
Paragraaf 2
Ademfrequentie: aantal ademhalingen per minuut (wordt groter als je meer gaat
ademhalen).
Ademvolume: hoeveelheid lucht die je bij 1 ademhaling in- en uitademt (wordt groter
als je dieper gaat ademhalen).
Vitale capaciteit/ longcapaciteit: maximale hoeveelheid lucht die kan worden
ingeademd na zo diep mogelijk uitademen.
, Dode ruimte: gedeelte van de luchtpijp waar geen diffusie optreedt. Alleen de cellen
in de wand van de dode ruimte gebruiken een beetje zuurstof. Bij inademing stroomt
eerst de oude lucht uit de dode ruimte de longblaasjes in, en daarna de vers
ingeademde lucht. Als de dode ruimte groter wordt, gaat het rendement van de
ingeademde lucht omlaag. Een snorkel bijvoorbeeld, is vergroting dode ruimte, want
het is een ruimte waarin geen diffusie plaats kan vinden, maar wel lucht doorheen
gaat.
Restvolume: hoeveelheid lucht die in de longen achter blijft na zo diep mogelijk
uitademen. Dit is nodig want anders klappen de longblaasjes etc dicht.
Luchtpijp: vertakt in 2 hoofdbronchiën, die vertakken zich steeds tot kleinere
luchtpijptakjes, de bronchiolen.
Kraakbeenringen rond luchtpijp en grote vertakkingen voorkomen dichtklappen bij
inademing. Kleine bronchiolen zijn omgeven door spierlaag.
Aan einde bronchiolen: lucht komt in alveoli (longblaasjes) terecht.
Via diffusie gaat O2 van alveoli naar haarvaten en CO2 van bloed naar longblaasjes.
Longblaasjes zijn omgeven door haarvaten.
Wet van Fick geeft aan welke factoren de snelheid van de diffusie beïnvloeden.
n = DA x (∂c/∂x):
o n: aantal moleculen dat per seconde opp A passeert.
o D: diffusiecoëfficiënt (afhankelijk van oa T en viscositeit van diffusiemedium).
o A: diffusieoppervlak (= gezamenlijk opp. longblaasjes).
o ∂c: concentratieverschil tussen hoeveelheid moleculen aan weerszijden van
het diffusieoppervlak (dus concentratie in haarvaten vs. concentratie in
longblaasjes).
o ∂x: diffusieafstand (afstand binnenzijde longblaasje tot binnenzijde haarvat).
Door constante aanvoer O2: ∂c blijft hoog: diffusie stopt niet.
Hogere T van lucht in longen: D omhoog. Genoeg diffusie.
De hersenstam bevat het ademcentrum. Ademcentrum regelt diepte en frequentie.
Is autonoom.
o Onbewuste regeling door de receptoren: rekreceptoren in longen en spieren,
drukreceptoren in RK en chemoreceptoren voor O2, CO2 en pH in aortaboog
en halsslagader.
o Bewuste regeling door impulsen uit grote hersenen (oa bij spraak).
Ademcentrum reageert op verschillende prikkels:
1. Vooral op pCO2. Door aantal diep in en uit te ademen: pCO2 daalt, dus je kan
langer onder water blijven.
2. Daarna op pH-daling in bloed (doordat CO2 oplost en koolzuur wordt gevormd,
en melkzuur vrijkomt uit spierweefsel).
3. Ook heel klein beetje op pO2.
Neusademhaling: aantal voordelen tov mondademhaling:
1. Neusschelpen vergoten oppervlak ingeademde lucht komt goed in contact met
neusslijmvlies. Zintuigen daarin kunnen vervolgens gevaarlijke gassen/ bedorven
eten registreren.
2. Neusharen leiden luchtstroom langs neusslijm. Neusslijm vangt stof en
ziektekiemen uit lucht.
3. Langere weg door neus: lucht wordt warmer en vochtiger, voorkomt
beschadiging tere longblaasjes.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jolinevanbarneveld. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.23. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
85651 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now