In deze samenvatting komt Hoofdstuk 1 van het Memo handboek aan bod. Dit hoofdstuk gaat over Jagers en Boeren. De agrarische revolutie, het ontstaan van steden en machtige rijken in het Midden-Oosten worden besproken.
1.1 De agrarische revolutie
Tussen 9000 en 6000 v.C. ontstonden in het Midden-Oosten de eerste
landbouwsamenlevingen in een gebied dat de Vruchtbare Halvemaan genoemd wordt.
Jagers-verzamelaars waren bijna altijd groepen nomaden van 20-30 mensen. De sociale
verschillen waren niet groot. Er was wel een duidelijke taakverdeling tussen mannen (jagen
en gereedschap) en vrouwen (verzamelen, schoonmaken, vuur brandend houden en op de
kinderen letten). Homo sapiens maakte in vergelijking met hun voorouders meer
gespecialiseerde gereedschappen en wapens en gebruikte hier een grote variatie aan
materialen voor. Homo sapiens leefden in de prehistorie, want zij kenden het schrift nog
niet.
Na de ijstijd begon het meer te regenen en ontstond een vruchtbaar gebied →
leverde genoeg voedsel dus mensen vestigden zich hier voor een langere tijd
- Door een nieuwe klimaatverandering werd het koud en droog; er ontstond
een voedsel tekort. Mensen waren nu echter gewend aan wonen in
nederzettingen en wilden niet wegtrekken → dus werd gezocht naar een
oplossing: zelf graan verbouwen.
- Doordat mensen niet meer weg trokken, maar wel voedsel bleven zoeken in
hetzelfde gebied raakte de natuur uitgeput en waren mensen gedwongen zelf eten te
gaan verbouwen.
De overgang naar het boerenbestaan had zulke ingrijpende gevolgen dat we spreken van
een agrarische revolutie. Dit had verschillende gevolgen:
- Overgang zwervend naar gevestigd bestaan
- Snelle bevolkingsgroei
- Nieuwe uitvindingen: Weven, pottenbakken en productie gepolijst steen
(bv voor een hakbijl) → nieuwe steentijd. Vervolgens wordt er steeds meer
gebruik gemaakt van metaal (eerst brons, daarna ijzer) → bronstijd en
ijzertijd.
- Mensen gingen de natuur steeds meer naar hun hand zetten: bossen werden akkers,
grasvlakten werden graanvelden en er verschenen steeds meer dorpen.
De agrarische revolutie lijkt erg mooi, maar er zijn historische critici die op het tegendeel
wijzen: Mensen die overstapten op landbouw bleken minder gezond dan jagers-
verzamelaars:
- Boeren verbouwden (in het begin) maar een beperkt aantal gewassen; het voedsel
was veel eenzijdiger & zodra er een gewas mislukte dreigde er een hongersnood
- Bevolking nam toe en leefde dicht op elkaar waardoor de kans op infectieziekten
toenam (vee bracht ook ziektes mee)
- Sociale ongelijkheid door succes op de akker → rijkdom, macht en aanzien
→ er ontstond voor het eerst een hiërarchie
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller maideclercq. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.23. You're not tied to anything after your purchase.
