Milieu en gezondheid
hoorcolleges
College 1
04/02/2020
Exposome = je hele leven worden blootgesteld vanaf bevruchting.
Abiotische factoren die invloed hebben op onze gezondheid chemische stoffen;
- Agent orange (bladeren van de bomen vielen hierdoor eraf voor in de oorlog).
Teratogeen blootstelling tijdens de zwangerschap had invloed op ontwikkeling van
het kind.
- Mercury (methylkwik, minamata ziekte). Methylkwik werd geloosd in water,
bewoners aten uit de rivier kwam in de kinderen en zorgde voor
ontwikkelingsproblemen.
- DDT (insectisicde), heel goed voor malaria maar slecht voor de andere levende
wezens in de omgeving. Carcinogeen, neurotoxisch, hormoon verstorend. Ook slecht
afbreekbaar, nog steeds metabolieten in de urine.
Snijvlak toxicologie en farmacologie
23% van de doden kunnen gelinkt worden aan factoren in het milieu:
Air pollution
Climate change
Agriculturual practices
Chemicals
Noise
Radiaton
Wanneer is een stof een gevaar? Epidemiologisch onderzoek en toxicologisch onderzoek
o Wijze van blootstelling (inhalatie = inademen, ingestie = opeten, dermale absorptie =
zit op de huid, intraveneus = toegediend). Ook van belang of iets chronisch of acuut
is, de blootstelling. Acute blootstelling (grote effecten), naar stofje in fabriek en
emmer valt om. Chronisch (langere termijn) fabrikant werkt altijd met stof maar lage
concentratie maar ademt in.
o ‘Target’ van blootstelling: exposome, critical windows.
o Hazard = een stof is gevaarlijk, daar kan iets mee gebeuren. (Haai, maar zolang je op
de kant staat is er niks aan de hand. Ben je in het water dan is er een risico)
Risk = geen risico als je wel blootstelling hebt maar geen hazard.
Als iemand geen blootstelling heeft is er ook geen risico. Is er
blootstelling en hazard, dan is er pas een risico.
Hazard x blootstelling = risico
o Paracelsus: de dosis maakt het gif. De dosis van een stof maakt of
iets giftig is of niet, de dose-response curve. Bepaald omslagpunt
waarbij de concentratie cellen aandoet. Met die waarde kan je
normen gaan stellen.
, o Gezondheidseffect: acuut of uitgesteld effect. Het effect maakt uit of iets gevaarlijk is.
Bijvoorbeeld cadmium, je kan kortademig worden, heel acuut. Maar op langere
termijn is het carcinogeen.
Epidemiologisch onderzoek en toxicologisch onderzoek. Epidemiologisch onderzoek is vaak
niet experimenteel, wel testen in dieren of celkweken.
Productie chemische stoffen stijgt nog steeds, China grootste producent daarna Europa. Ze
zijn nodig voor; productie rubber en plastic, agricultuur, bouw- auto-industrie.
Stoffen uit de natuur:
- Aflatoxine: gifstof geproduceerd door schimmels op noten en peulvruchten.
Schadelijk voor de lever en kankerverwekkend, kan ook de placenta passeren.
- Lectine in peulvruchten: werking van darmen wordt verstoord. Door het te verhitten
kan het worden opgelost.
Additieven aan producten zoals plastics:
BPA, toegevoegd aan plastic om het hard te maken. Hormoon verstorend en geassocieerd
met diverse gezondheidseffecten.
Vlamvertragers, als er brand ontstaat verspreid deze niet snel. Hormoon verstorend.
Blootstelling bij kinderen, als die hoger is, hebben ze 3.7 x lager IQ. Klein verschil in individu
een groot effect op populatie.
Ftalaten, om plastic zacht te maken. Scoobydoo touwtjes. Hormoon verstorend en
gezondheidseffecten -> sperma slechter.
PFOA, gebruikt om producten water en vetafstotend te maken (anti-aanbaklaag). Hogere
concentraties in het bloed, geassocieerd met gezondheidseffecten. Fluorgroepen.
Komen vrij of worden gebruikt bij proces:
PAKs, polycyclische aromatische koolwaterstoffen, ontstaan bij onvolledige verbranding
(BBQ). Met name carcinogeen en geassocieerd met gezondheidseffecten.
TATA steel, fabriek die fijnstof, PAKs en dioxines uitstoot. De omwonende mensen hebben
vaker diabetes. Mogelijke risico’s; luchtwegaandoeningen, COPD, longkanker.
DMAc, oplosmiddel gebruikt voor lycra-garen voor bijvoorbeeld zwemkleding. Stof is
reprotoxisch en teratogene effecten voor het kind. Veroorzaakt ernstige oogirritatie. Acuut
toxisch, schadelijk bij inademing en contact via de huid. Blootstelling zwangere vrouwen
miskramen, laag geboortegewicht. En veel problemen met de lever en maag.
Fijnstof (particulate matter = PM), geassocieerd met heel veel gezondheidseffecten;
zenuwstelsel, cardiovasculair, irritatie luchtwegen, reproductieve systeem. Kan vrijkomen bij
vulkaanuitbarsting.
Dioxines, bijproducten van industriële processen of van vulkaanuitbarstingen/bosbranden.
Immuun verstorend, hormoon verstorend.
Lood, diverse effecten zenuwstelsel en groei en ontwikkeling. IQ is vaak een uitkomst,
blootstelling zorgt voor een lager IQ.
Cadmium, effect op veel verschillende orgaansystemen; respiratoir, reproductief, skelet,
lever.
, In gebieden dichtbij TATA-steel 33% vaker longkanker, vaker registratie COPD door
huisartsen, hogere prevalentie hartaandoeningen -> maar veel onzekerheid of het door de
fabriek komt.
College 2
04/02/2020
Epidemiologie
Doelstelling van wetenschappelijk onderzoek; onderzoeken van theoretische gedachten over
de werkelijkheid.
Op basis van de waarnemingen die je hebt gedaan vergelijk je de theorieën.
Epidemiologische observatie = gedaan aan de bevolking
Observationeel onderzoek; bestuderen van een of meerdere kenmerken van de populatie in
haar natuurlijke setting.
Experimenteel onderzoek; manipuleert de groep, je verandert een of meerdere kenmerken
en bekijkt het effect daarvan.
Ecologische studie; inventarisatie van patronen, waarnemingen op geaggregeerd niveau,
groepsniveau;
- Bijvoorbeeld postcodegebieden, landen
- Makkelijk verzamelen van informatie van een grote groep en het is goedkoop
- Moeilijk om een uitspraak op individueel niveau te doen
- Het vertekent het beeld, want je kijkt op geaggregeerd niveau
Niet geschikt voor bevestigen theorie, wel voor het vormen van hypothese. Deze moet dan
later met andere studies worden onderzocht.
Transversale studies; je meet op 1 moment de ziekte uitkomst en mogelijk verklarende
determinant, op hetzelfde moment bepalen. Je kan niet kijken naar de oorzaak-gevolg
relatie. Je weet niet welke het ene beïnvloedt, depressie en alcohol.
Patiënt controle onderzoek; als aandoeningen zeldzaam zijn, kan het slim zijn om zelf
ziektegevallen te selecteren. Bestudeer de histologische blootstellingen. Vergelijk deze met
blootstellingen van een gezonde groep. Als de blootstellingen tussen groepen verschillen
dan vormt dat een bevestiging van het idee dat ziekte en blootstelling met elkaar te maken
hebben.
Case-control onderzoek; je selecteert op uitkomst, terugvragen in de tijd (onnauwkeurig).
Cohortonderzoek; groep mensen in de tijd volgen. In de tijd kijk je hoe ziektepatronen
ontwikkelen na determinant vastgesteld. Blootstelling gaat vooraf aan de uitkomst is er
oorzakelijkheid.
Experimenteel design; ingrijpen op proefpersonen, prospectief. Gebruik van controlegroep
en waar mogelijk blindering, toewijzing van de behandeling volgens toeval.
Co variabele (confounding) mogelijke determinanten die samenhangen met uitkomst.
Resultaten verward door derde variabele die het verband tussen determinant en uitkomst
anders doet lijken. Derde variant die geassocieerd is met de determinant en uitkomst.
College 3
06/02/2020
ECHA & REACH
Beleid en regelgeving van chemische stoffen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jillvgils. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.34. You're not tied to anything after your purchase.