Summary
GGZ3024 Samenvatting Literatuur taak 3
- Course
- Institution
Uitgebreide samenvatting van de literatuur voor taak 3 van het vak seksualiteit
[Show more]
Seller
Follow
renskeum
Reviews received
Content preview
Bron: Handboek Seksuologie. Hoofdstuk 24Generiek conceptueel model:
Dit model vertrekt vanuit 2 vaststellingen:
1. menselijke seksualiteit is een complex fenomeen waarin zowel biologische,
psychologische, relationele als sociaal-culturele factoren een rol spelen
2. een (chronische) ziekte of handicap verwijst niet alleen naar biologische symptomen,
maar ook naar psychologische, relationele en/of psychosociale factoren
Uitgangspunt: een (chronische) ziekte of handicap kan seksualiteit beïnvloeden op basis van
zowel somatische, psychologische en
relationele factoren, maar deze relatie is niet
onvermijdelijk (dat wil zeggen: niet iedereen
met een bepaalde ziekte of handicap heeft
problemen met seksualiteit).
Seksueel functioneren en
seksualiteitsbeleving
Specifieke lichamelijke symptomen kunnen
het seksueel functioneren en/of de
seksualiteitsbeleving direct dan wel indirect
beïnvloeden. Het psychisch functioneren
staat in verband met het kunnen aanvaarden
van de ziekte en als dit minder goed lukt
heeft dit vaak negatieve invloed op de
therapietrouw en daarmee het ziekteproces en
de ziekteactiviteit.
Seksueel functioneren verwijst naar het lichamelijk seksueel reageren van mensen, dat
gepaard gaat met een aantal fysiologische veranderingen (bijv. voldoende gevoelig seksueel
systeem dat op seksuele prikkels reageert). Als zich op het vlak van seksueel functioneren
stoornissen voordoen, worden deze seksuele disfuncties genoemd.
Wat betreft een seksueel probleem, kan dat er ook zijn zonder dat er perse een seksuele
functiestoornis is (dit heet seksuele dissatisfactie). Bender maakte een onderscheid tussen
verschillende typen seksuele problemen en beschreef:
1. Seksuele belevingsproblemen: veranderingen in de lichamelijke (bijv. minder gevoel
bij gemeenschap) en/of emotionele (bijv. vrijen roept gevoelens van verdriet of rouw
op in plaats van lustgevoelens) beleving van seksualiteit;
2. Seksuele relatieproblemen: zonder dat de relatie in het algemeen erg is veranderd,
kan een ziekte heel specifiek aanleiding geven tot seksuele problemen (bijv. door
rolverwarring als gevolg van een conflict tussen een verzorgende en een erotische rol);
3. Seksuele aanpassingsproblemen: problemen die een koppel blijvend ervaart om in
hun (veranderde) seksualiteitsbeleving een nieuw, passend evenwicht te vinden;
4. Praktische seksuele problemen: wanneer een ziekte aanleiding geeft tot praktische
problemen zoals incontinentie, vermoeidheid, beperking van mobiliteit, zichzelf niet
kunnen aan- en uitkleden, kan hulp en/of een nuchtere kijk van een buitenstaander
helpen om praktische oplossingen aan te reiken;
5. Seksuele integratieproblemen: mensen die in een cruciale fase van de seksuele
ontwikkeling met een ziekte worden geconfronteerd (bijv. een diagnose krijgen tijdens
de puberteit), slagen er soms niet in om voor en in hun seksuele ontplooiing stappen te
zetten, met als gevolg een verlate of uitgestelde relationele en/of seksuele
ontwikkeling.
, Ziekte als factor in het model
Directe invloeden van aandoening op seksueel functioneren: aantasting van genitaliën,
aantasting van de seksuele fysiologie door neurologische en/of vasculaire aandoeningen en/of
hormonale stoornissen.
Indirecte invloeden van aandoening op seksueel functioneren: neurologische, vasculaire of
hormonale complicaties of klachten die secundair zijn aan de (primaire) ziekte-activiteit en
die storend zijn voor het seksueel functioneren en/of de seksualiteitsbeleving.
Verstoring van zin: verschillende aandoeningen en/of behandelingen kunnen een verlaagde
testosteronspiegel tot gevolg hebben. Dit zorgt voor verlaagde seksuele prikkelgevoeligheid
van het CZS en kan een negatieve invloed hebben op het seksueel verlangen.
Verstoring in prikkeltransport en -verwerking: stoornissen in de zintuigen zorgen ervoor dat
prikkeltransport (bijv. aanrakingen komen niet meer door in de hersenen) niet meer normaal
verloopt, niet alleen door neurologische aandoeningen, maar ook door neurologische
complicaties. Ook cognitieve stoornissen kunnen problematisch zijn, doordat de
prikkelverwerking (bijv. aandacht is verstoord/vermindert en dus wordt toenadering door
partner gemist) dan niet meer goed verloopt.
Onder normale omstandigheden worden alle voor seksuele respons relevante prikkels die
iemand waarneemt, gefilterd door de hersenen en verwerkt tot een signaal naar de seksuele
centra in de ruggenmerg. Daarnaast wekken de hersenen ook verwachtingen op over de
impact van seksueel prikkels, door middel van als het ware “seksueel gebonden
herinneringen” (bijv. leren dat bepaalde aanrakingen seksueel uitdagend zijn etc.).
Basiselementen van de fysiologische respons en hun zenuwverbindingen
De zenuwbanen tussen cerebrale en hersenstamverwerkingscentra en de centra in het
ruggenmerg. Deze zenuwbanen
verbinden de hersenen en de centra in
het ruggenmerg.
beschadiging: verstoring van de seksuele
informatiestroom
De centra in het ruggenmerg. Het
centrum gelegen in T11-L2 van het
ruggenmerg stuurt vooral de
sympathische stimulatie door naar de
doelorganen. Er wordt daarnaast
gedacht dat dit centrum extra gevoelig
is voor psychogene seksuele stimulatie.
beschadiging: mogelijke
onvruchtbaarheidsproblemen
Het centrum gelegen in S2–S4 van het
ruggenmerg is de zetel van de
reflexmatige erectie en lubricatie. Dit
centrum is bij de man
medeverantwoordelijk voor het tweede
deel van de zaadlozing
beschadiging: orgasme door clitorale
stimulatie waarschijnlijk onmogelijk
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller renskeum. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.01. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
66579 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now