Geschiedenis geheel tijdvak 4 (steden en Staten) - overzichtelijke samenvatting!
6 views 0 purchase
Course
Geschiedenis
Level
VWO / Gymnasium
Hoihoiii,
In deze samenvatting behandel ik geheel tijdvak 4, alles staat op volgorde van elkaar gebeurd, ook staan er handige filmpjes in die je helpen het begrijpen, en wat oefenvragen!
Kortom dé manier om het te snappen :)
Succes met leren!
Tijd van monniken & ridders ➙ tijd steden & staten
ging slecht met west-europa want…
● 2e helft 19 eeuw: rijk van Karel de Grote was uit elkaar gevallen, na dood van zn
zoon Lodewijk de Vrome kwam het Verdrag van Verdun in 843
verdrag van Verdun 843
● Karels rijk verdeeld onder 3 zoons
○ karel de kale (west, frankrijk nu)
○ lodewijk de duitser (oost, duitse rijk)
○ lotharius (middenrijk & keizerskroon)
■ grootste deel van hun rijk gevoegd bij ➙ duitse koning
■ later in 962: zij allen krijgen keizerskroon ➙ heilge Roomse Rijk
Leenstelsel
land van een leenheer (vorst) was te groot om in z'n eentje te kunnen besturen
➙ hij ‘leende’ z’n gebied uit aan leenmannen (vaak van hoge adel) die dan de macht
hadden over een bepaald gebied.
● Koninklijke macht nam af door familieruzies ➙ leenmannen steeds meer hun
eigen gang
○ feodale systeem zorgde voor onrust tussen leenmannen.
○ na 1200: koningen winnen langzaam macht terug.
● Plunderingen door de Noormannen (vikingen).
○ noormannen vielen welvarende handelssteden (Dorestad) aan ➙ slecht
voor handel
■ Opgelost: hoofdmannen van ‘de Noormannen’ in dienst nemen als
leenman van kustgebied.
■ Bekendste leen is daarvan ➙ Normandië. (Vlaanderen, Holland)
○ Deze manier was hetzelfde als van de Romeinen
1
, ● Kerk ging slecht
○ Paus werd zwakker ➙ stonden onder invloed van adelijke families in
Rome (ook andere geestelijken).
○ Monniken in kloosters ook schijt aan de regels
■ Kloosters onder leiding van regionale edellieden
1.1 / kerk en geestelijkheid
Kloosterhervorming van Cluny
● nieuw klooster in Bourgondië
● verbetering ingevoerd ➙ voorkomen dat dit klooster ook in verval kwam
● klooster bestuurd door paus (niet plaatselijke edelman)
➙ klooster zelfstandiger
➙ toename macht van paus
● monniken richten op religieuze werk: schrijven, bidden, studeren
● klooster groot succes
○ toestroom zo groot dat in 11e eeuw veel kloosters volgens deze orde
leven.
○ 1 van de monniken werd paus: Gregorius VII ➙ macht paus vergroten
● na verloop van tijd werd die manier van leven weer oud en moest dr weer een
nieuwe komen
1.2 / het oosterse schisma (1054)
christelijke kerk
- 5 bisschoppen als leiders van kerk
- bisschop van Rome
- bisschop van Constantinopel
- 1e noemde zich ‘paus’ & ander ‘patriarch’
paus lang gezien als degene met hoogste macht want:
● hij was opvolger van Petrus
● Rome was voor het christendom de hoofdstad van Romeinse rijk
2
, Nadat Constantinopel de ‘positie hoogste macht’ had overgenomen van de paus & het
Romeinse Rijk in west ten onder was gegaan.
➙ niet meer vanzelfsprekend dat paus de baas moest zijn in de kerk.
Kerk van het Oosten vs Kerk van het Westen
● verschillende manieren van religieuze regels
● meningsverschillen over:
○ inhoud geloof
○ rituelen
○ positie van geestelijken
● verschillende taal:
○ Kerk van het Oosten ➙ taal Grieks
○ Kerk van het Westen ➙ taal Latijn
● verschillen werden alleen maar groter
● 11e eeuw: paus had meer aanzien & macht gekregen ➙ claimde meteen
leiderschap van hele christenheid.
➙ vond patriarch van Constantinopel niet goed
GEVOLG!
● 1054: dit zorgde voor scheuring in christelijke kerk, het Oosters Schisma.
○ vanaf dat moment 2 christelijke kerken:
■ Rooms-katholieke (leiding paus, west eu)
■ Grieks-orthodoxe (leiding patriarch, oost eu)
1.3 / macht van de paus
poging macht vergroten paus ➙ conflicten met wereldheersers (koning, keizer) west eu.
Paus Gregorius VII
● 1075: maatregelen getrokken die voor verbetering in de kerk moet zorgen:
○ De paus is het hoofd van de kerk
○ de uitspraken van de pauze mogen door niemand worden betwijfeld
○ alleen de paus kan bisschoppen benoemen of afzetten
○ keizer is ongeschikt aan de paus
○ paus heeft recht om mens te excommuniceren (uit de kerk zetten in de
ban doen)
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller gwenvanspronseleerling. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.20. You're not tied to anything after your purchase.
