Samenvatting Memo H10: Politieke Strijd en Emancipatie
5 views 0 purchase
Course
Geschiedenis
Level
VWO / Gymnasium
Book
MeMo Vwo Handboek
Deze samenvatting kijkt naar het Congres van Wenen (de Restauratie) en de strijd tussen conservatisme en liberalisme. Ook de opkomst van emancipatiebewegingen worden besproken, evenals de als gevolg hiervan verzuilde samenleving. Tot slot kijken we naar wetenschap in de 19e eeuw.
10.1 Conservatisme en liberalisme
Edmund Burke waarschuwde in zijn Reflections on the revolution in France (1790) voor
het gevaar van de revolutie → gezag van de staat ingeruild voor het gezag van
de straat → zou uiteindelijk leiden tot een dictatuur erger dan een
wankelmoedige koning → kreeg deels gelijk → Napoleon brengt een autoritair
bestuur met revolutionaire idealen → na het verslaan van Napoleon vonden de
oude koningen, keizers en prinsen dat alles moest worden teruggedraaid →
Restauratie (bijv. Verdrag van Verona) → Congres van Wenen:
- Vorsten terug op oude posities
- Machtsevenwicht
→ bleek echter makkelijker gezegd dan gedaan; niet iedereen bekeek de Franse
Revolutie op dezelfde manier:
- Conservatisme → steunen de Restauratie (brengt stabiliteit en veiligheid)
- Liberalisme → steunen de idealen van de Franse Revolutie → burgers
betrokken bij het bestuur en fundamentele rechten in een grondwet
vastgelegd
Het succes van de Restauratie was van korte duur:
- In Frankrijk brak opnieuw een revolutie uit in 1830 waarna de koning werd vervangen
door een ‘burger’ koning
- In 1848 trok er een tweede golf van liberale revoluties door Europa (Revolutiejaar
1848)
John Stuart Mill wees op het gevaar van een (tirannie van een) politieke
meerderheid → pleit voor optimale vrijheid van het individu → alleen wanneer
gedrag gevaar oplevert voor anderen mocht de wet gehoorzaamheid afdwingen
Het Koninkrijk der Nederlanden
1795 Bataafse Revolutie → eenheidsstaat door Frankrijk
1798 Eerste grondwet (soevereiniteit bij het volk)
1806 tot 1810 Lodewijk Napoleon, daarna onderdeel Franse keizerrijk
1813 Napoleon wordt verslagen
1814 Oranje wordt tot soeverein vorst benoemd
1815 Oranjes keren terug als koning na Congres van Wenen (bufferstaat rond Frankrijk)
, Het Koninkrijk der Nederlanden was in vele opzichten anders dan de Republiek,
naast een groter grondgebied (+ België) kende het ook een andere
bestuursvorm: voorheen samenwerking tussen gewesten met elk eigen wetten
en regelgeving → nu centralisatie → werd een constitutionele monarchie (koning =
staatshoofd, maar is gebonden aan grondwet). Bovendien waren er nu verkiezingen en
werden de ministers en koning gecontroleerd door parlement, eerder waren alle bestuurlijke
functies onderling verdeeld in de Republiek. Klinkt in theorie mooier dan praktijk: koning had
macht om een parlement te ontbinden en zijn ministers zelf uit te kiezen. Het kiezen van 1e
en 2e kamer was ook niet geheel democratisch, slechts kleine groep rijke blanke mannen
hadden kiesrecht: censuskiesrecht.
1830 België verklaart zich onafhankelijk
1839 Koning Willem l erkent onafhankelijkheid België
1848 Uit angst voor een opstand stemde Willem ll ermee in dat er een nieuwe
grondwet komt → grondwet door Thorbecke
De grondwet van Thorbecke hield in dat de koning nog wel onderdeel uitmaakte van de
regering maar alleen de ministers waren voortaan verantwoordelijk voor het regeringsbeleid:
- Ministeriële verantwoordelijkheid: ministers moeten zich aan het parlement
verantwoorden voor hun politieke daden en die van de koning (koning kan op deze
manier het parlement niet meer omzeilen)
- Het parlement kan voortaan nieuwe wetten indienen (recht van initiatief) en
wetsvoorstellen veranderen (recht van amendement)
- Tweede kamer bepaald voortaan of ministers ontslagen moeten worden
- Elke 4 jaar verkiezingen + censuskiesrecht
- Burgers krijgen grondwetten: vrijheid van onderwijs en vrijheid van vereniging en
vergadering
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller maideclercq. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.21. You're not tied to anything after your purchase.
