Samenvatting Hoorcollege 4 en 5 Inleiding Europees recht inclusief bijbehorende literatuur (Hoofdstuk 1, 3, 4 Recht van de Europese Unie) + werkgroepuitwerkingen
3 views 0 purchase
Course
Inleiding Europees Recht (21013014)
Institution
Universiteit Leiden (UL)
Book
Boom Juridische studieboeken - Recht van de Europese Unie
Samenvatting Hoorcollege 4 en 5 van het vak Inleiding Europees recht inclusief de bijbehorende literatuur (Hoofdstuk 1, 3, 4 uit het Recht van de Europese Unie) + werkgroepuitwerkingen
Leercyclus 2: De Rechtsorde van de EU en haar
verhouding tot de lidstaten
Wat mag de Europese Unie eigenlijk doen? Wie heeft de Europese Unie toestemming /
bevoegdheid gegeven om te doen wat ze aan het doen is? En wat is de rol van de soevereine
lidstaten van de Europese Unie op EU niveau als medewetgever? Met andere worden, hoe
machtig is de Europese Unie eigenlijk en hoe verhoudt deze macht (of onmacht) zich tot de
lidstaten van de Europese Unie? Dit zijn een paar vragen, die in deze tweede cyclus van het
vak aan orde zullen komen.
Eerst zullen we ons verdiepen in de vraag hoe de Europese Unie bevoegdheden verkrijgt. Het
attributiebeginsel bepaalt dat de EU slechts die dingen mag doen, waarvoor door de lidstaten
bevoegdheid is toegekend – geattribueerd – voor de gezamenlijke uitoefening op EU niveau.
We zullen onderzoeken hoe de EU wetgevingsbevoegdheden in het verdrag kenbaar zijn en
hoe deze kunnen worden gebruikt. De grenzen van deze bevoegdheden worden uiteraard ook
besproken. Verder gaan we kijken naar de vormen en bronnen van EU recht, met name het
primaire en secundaire EU recht dat voor de lidstaten van de EU, voor particulieren, maar
ook voor de EU zelf verbindend is.
Daarna zullen we onze aandacht richten op de verhouding tussen het recht van de Europese
Unie en dat van de lidstaten. Hoe kan men garanderen dat verbindende regels van de EU in
alle 27 lidstaten en door alle ambtenaren, bedrijven, maar ook rechtbanken correct worden
toegepast? Hoe kan men voorkomen, dat uitleg en toepassing van Europees recht in Finland
anders gebeurt dan in Nederland of Portugal? Wie mag zich voor een nationale rechter onder
welke omstandigheden beroepen op het EU recht? En wat gebeurt er als een bepaling van
nationaal recht niet overeenkomt met Europees recht en wat moet de nationale rechter in zo’n
geval van conflict doen? Om deze vragen de beantwoorden kijken we naar de beginselen van
doorwerking en voorrang van Europees Recht in de nationale rechtsorde. We gaan analyseren
welke bronnen van Europees recht onder welke omstandigheden doorwerken in de nationale
rechtsorde en hoe hun voorrang ten opzichte van nationaal recht in de praktijk uitpakt.
Bijzondere aandacht zal worden besteed aan de EU Richtlijn, want dit instrument van
secundaire EU wetgeving past moeilijker in het systeem van doorwerking en voorrang. In de
werkgroep zullen we trachten een gestructureerd debat over de kenmerkende eigenschappen
van de EU-rechtsorde te voeren.
Te bestuderen stof leercyclus 2
Bevoegdheden, rechtsbasis, procedures en rechtshandelingen van de EU:
• F. Amtenbrink en H.H.B. Vedder, Recht van De Europese Unie, Den Haag: Boom juridisch 2017
(zesde druk):
- Hoofdstuk I (pp. 21-30);
- Hoofdstuk IV (pp.165 t/m 181);
- Hoofdstuk III (pp. 117 t/m 160).
• HvJ zaak C-376/98, Tabaksreclame, ECLI:EU:C:2000:544 (Brightspace)
• HvJ zaak C-301/06, Bewaring van gegevens, ECLI:EU:C:2009:68 (Brightspace)
,• Verordening (EU) 1309/2013 van het Europees Parlement en de Raad van 17 december
2013 betreffende het Europees fonds voor aanpassing aan de globalisering (2014-2020)
(Brightspace)
• Besluit (EU) 2018/1675 van het Europees Parlement en de Raad van 2 oktober 2018
betreffende de beschikbaarstelling van middelen uit het Europees fonds voor
aanpassing aan de globalisering (aanvraag van Nederland) (Brightspace)
• Richtlijn 2011/83/EU van het Europees Parlement en de Raad van 25 oktober 2011
betreffende consumentenrechten (Brightspace)
Doorwerking en voorrang van EU Recht:
• F. Amtenbrink en H.H.B. Vedder, Recht van De Europese Unie, Den Haag: Boom juridisch 2017
(zesde druk):
- Hoofdstuk IV (pp. 161 t/m 164 en 182 t/m 217)
• HvJ zaak 26/62, Van Gend en Loos, ECLI:EU:C:1963:1 (Brightspace)
• HvJ zaak 6/64, Costa t. E.N.E.L., ECLI:EU:C:1964:66 (Brightspace)
• HvJ zaak 106/77, Simmenthal, ECLI:EU:C:1978:49 (Brightspace)
• HvJ zaak C-91/92, Paola Faccini Dori t. Recreb Srl, ECLI:EU:C:1994:292 (Brightspace)
• HvJ gevoegde zaken C-397-403/01, Pfeiffer e.a. t. Duitse Rode Kruis, ECLI:EU:C:2004:584
(Brightspace)
• Verklaring 17, Verklaringen gehecht aan de slotakte van de intergouvernementele conferentie die
het verdrag van Lissabon heeft aangenomen, Pb EU C 83/335 (Brightspace)
—————————————————————————————————————————
Vier stappen naar een rechtsbasis
1. identificeren rechtsbasis
2. onderwerp van het rechtsinstrument
3. vaststellen doel, definities en toepassingsbereik rechtsinstrument
4. overige onderdelen rechtsinstrument
,Literatuur leercyclus 2
Literatuur
Hoofdstuk 1: Inleiding en wegwijs in het Europese recht
§1. Inleiding
• gelaagde structuurvan de hiërarchie van regels
§2. bovenste laag gevormd door de Verdragen
• vormen toetssteen voor al het andere Europees recht en voor een deel het nationale recht
• VEU en VWEU <— zelfde juridische status volgt ui art. 1 lid 2 VWEU
• interpretatie van de verdragen bij definitie heeft dezelfde status als de verdragen zelf
• Handvest voor de Grondrechten & algemene beginselen van Europees recht (adhv arresten
gevormd) & protocollen gehecht aan de verdragen
§3. het afgeleide Unierecht
• secundaire recht moet verenigbaar zijn met het primaire recht
• secundair recht vormt de rechtsbasis voor een uitvoeringsmaatregel
• onder secundaire recht hangt het tertiaire recht (uitvoeringsmaatregelen)
• bekendgemaakt via het Publicatieblad Europese Unie
Hoofdstuk 3: Besluitvormingsprocedures in de Europese Unie
§1. Inleiding
• regelgeving heeft algemene strekking
• besluiten zijn toegespitst op een meer specifieke situatie
• kaderbesluiten, verordeningen, richtlijnen en besluiten hebben meer juridisch bindend karakter
• aanbevelingen en gemeenschappelijke strategieën hebben een minder juridisch bindend karakter
• wetgevende macht = Europees Parlement en de Raad
• uitvoerende macht = de Raad en de Commissie
• besluitvormingsprocedures zijn afweging tussen Europese of nationale invloed en een afweging
tussen de wetgevende en uitvoerende macht
• beleidsvorming is een inhoudelijke afweging
• totaal 3 afwegingen = (1) inhoudelijke afweging van beleid, (2) afweging in hoeverre dit beleid op
Europees of nationaal niveau wordt vormgegeven, (3) betrokkenheid van de verschillende Europese
instellingen
, §2. De noodzaak van rechts-en beleidsvorming in de Europese Unie
• nieuwe rechtsorde volgend uit Van Gend/Loos en Costa/ENEL —> lidstaten hebben soevereiniteit
overgedragen aan de Unie waardoor nieuwe rechtsorde is gevormd
• verdragsbepaling bevat het kader of raamwerk voor nadere uitvoeringsmaatregelen
§3. Wie nemen de besluiten in de Europese Unie?
• art. 13 VEU drie instellingen betrokken bij besluitvorming = het Europees Parlement, de Raad, de
Commissie
• Europees Parlement vertegenwoordigt Europese burger; gegroepeerd naar fractie
• de Raad bestaat uit vertegenwoordigers van regeringen en lidstaten
• Commissie vertegenwoordigt het algemeen (gemeenschappelijk) belang van de Unie
• art. 295 VWEU: verplichting voor deze instelling elkaar te raadplegen en onderlinge
overeenstemming te bepalen
§4. Rechts- en beleidsvorming in het kader van het Werkingsverdrag
4.1 Inleiding
• wetgevende taak voor de Raad en het Europees Parlement; naar aanleiding van een voorstel van de
Commissie
• wetgevingsmiddelen ex art. 288 VWEU = (1) verordeningen, (2) richtlijnen, (3) besluiten, (4)
aanbevelingen, (5) adviezen
• alle middelen vereisen een rechtsgrondslag = bevoegdheid voor het optreden van de Unie en
voorschrijving van de te volgen procedure
• Verdragen voorzien in twee soorten besluitvormingsprocedures: (1) gewone wetgevingsprocedure,
(2) bijzondere wetgevingsprocedure
4.2 Het exclusieve recht van initiatief voor de Commissie
• art. 17 lid 2 VEU
• Parlement en Raad kunnen niet zonder voorstel van de Commissie over wetgeving besluiten; tenzij
verdragen uitdrukkelijk anders regelen (art. 238 lid 2 VWEU)
• zolang de Raad nog geen besluit over het voorstel heeft genomen kan de Commissie het voorstel
nog wijzigen ex art. 293 lid 2 VWEU
• de Raad kan alleen met eenparigheid van stemmen afwijken van een voorstel van de Commissie ex
art. 293 lid 1 VWEU
• Commissie kan voorstel enkel intrekken met voldoende motivering gelet op de doelstelling van het
voorstel en de noodzaak institutioneel evenwicht te bewaren
• Hof weegt het intrekkingsrecht af tegen de plicht tot loyale samenwerking tussen de instellingen
en het beginsel van institutitoneel evenwicht
• in een aantal plaatsen heeft niet alleen de Commissie het exclusieve recht van initiatief, soms ook
andere instellingen, maar dan betreft het geen regelgevend optreden:
• art. 129 lid 3 VWEU ‘ECB kan aanbeveling doen voor statutenwijziging van de ESCB en ECB’
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller noawammes. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.27. You're not tied to anything after your purchase.
