Summary
Samenvatting levensbeschouwing ethiek
- Course
- Level
- Book
In deze samenvatting behandel ik H1, H2 en H3 van levensbeschouwing. Het gaat over de ethiek.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
More summaries for
-
Samenvatting Over normaal gesproken 4/5/6 havo/vwo Leerwerkboek, tto
Seller
Follow
kikiopdenvelde
Content preview
Samenvatting levensbeschouwingHoofdstuk 1
Paragraaf 1
Ethiek is het systematisch nadenken over goed en kwaad met betrekking tot menselijk
gedrag. Een ethicus let daarbij op de beweegredenen en de gevolgen van het denken en
handelen. Ethiek gaat over menselijk gedrag dat we met goed of fout kunnen beoordelen.
Mensen maken hun keuzes door gedachten en gevoelens. Een idee of ideaal dat ze
nastreven. Deze ideeën of idealen worden aangeduid met het begrip waarden. Je hebt
materiële waarden en immateriële waarden. VB: Respect, Vriendschap, Veilig, Sociaal.
- Om waarde te realiseren, zijn regels nodig. Deze regels noemen we normen. Normen
zijn leefregels die nodig zijn voor de realisering van bepaalde waarden.
Het geheel van normen en waarden samen noemen we moraal. Moraal: Het geheel van
opvattingen die een persoon of groep kan heeft over wat goed en kwaad is.
- Moraal Het geheel van waarden en normen van een persoon of groep personen.
- Moreel Gedrag dat in overeenstemming is met onze moraal.
- Immoreel Gedrag dat in strijd is met onze moraal.
- Amoreel Heeft geen enkel verband met moraal.
Individuele, persoonlijke waarden en normen noemen we iemands persoonlijke moraal.
Waarden en normen die voor een groep van belang zijn groepsmoraal.
- Het kiezen tussen de verschillende mogelijkheden is niet makkelijk. Je staat dan voor
een morele keuze.
Soms is zo’n morele keuze makkelijk te maken, maar niet altijd. Er zijn ook situaties waarin
de oplossing niet voor de hand ligt. Je moet dan kiezen tussen uitkomsten die even
onaantrekkelijk zijn, of juist even aantrekkelijk. Je staat dan voor een moreel dilemma.
In de ethiek wordt vaak gebruik gemaakt van voorbeelden van bepaalde situaties om
mensen aan het denken te zetten. Een dergelijk voorbeeld wordt een casus genoemd.
Paragraaf 2
Het aanleren van het onderscheid tussen goed en kwaad noemen we morele opvoeding.
- Morele gevoelens ontwikkelen is heel belangrijk bij morele opvoeding. Morele
gevoelens zijn onmisbaar op de weg naar volwassenheid, omdat ze samenhangen
met waarden en idealen die wij in onze samenleving belangrijk vinden. Als bij iemand
de morele gevoelens goed ontwikkeld zijn, dan is er bij deze persoon een interne
dwang om het goede te doen. Die interne dwang noemen we het geweten.
- Het kunnen meeleven en meevoelen met een ander heet empathie. Dit gevoel van
mededogen is belangrijk voor de morele opvoeding.
Er is een bekende theorie van Lawrence Kohlberg hoe de morele ontwikkeling van een
mens over het algemeen verloopt. Hij is gekomen tot de formulering van zes stadia van
morele ontwikkeling. Een mens doorloopt deze stadia van morele ontwikkeling naarmate hij
ouder wordt. Ondanks kritiek op Kohlberg dat hij te weinig rekening heeft gehouden met
relaties en context, is zijn theorie nog steeds populair.
, Stadium 1 gehoorzamen – wat ouders zeggen dat goed is
Stadium 2 handelen uit eigen belang – wat is goed voor jezelf
Stadium 3 loyaal zijn aan de ander of groep – wat ze van je verwachten
Stadium 4 vastgestelde normen (wetten) respecteren – samenleving/ regels
Stadium 5 opkomen voor de ander – wat menselijk en rechtvaardig is
Stadium 6 moreel handelen op de grond van universele ethische principes
Stadium 3 van Kohlberg is de ontwikkelingsfase die veel pubers doormaken. De puberteit of
adolescentie is een leeftijdsfase tussen de 10e en 20e levensjaar, waarin het kind zich
ontwikkeld tot een jongvolwassene. De mening van leeftijdsgenoten wordt heel belangrijk
bij het maken van keuzes, ook op moreel gebied.
Volgens Kohlberg speelt opvoeding een belangrijke rol bij het volwassen worden. Je hebt het
nature-nurture-debat. Over vrijwel alle aspecten van het menselijk bestaan wordt dit debat
gevoerd. Zijn bepaalde menselijke gedragingen aangeboren (nature) of zijn ze aangeleerd
(nurture) ?
Ook over moraliteit (het toepassen van normen en waarden) wordt het nature-nurture-
debat gevoerd. Vertonen wij moreel gedrag omdat we dat van nature in ons hebben, of
krijgen we het aangeleerd? Uit neurowetenschappelijk onderzoek blijkt dat een mens
bijzondere hersencellen bezit, spiegelneuronen genoemd. Deze hersencellen zorgen ervoor
dat je gevoelens van anderen in je eigen brein nabootst. Spiegelneuronen stellen de mens in
staat zich in te leven in gevoelens en situaties van een ander. Dat inlevingsvermogen,
empathie, is heel belangrijk voor het ontwikkelen van moraliteit.
- De neurowetenschap levert een argument voor de visie dat moraliteit aangeboren is.
Empathie is niet voldoende, dus is het ook aangeleerd door bijv. Opvoeding.
Gedragswetenschap Frans de Waal heeft het gedrag van dieren onderzocht in verband
met moraal. Op een emotioneel en sociaal niveau vertonen ze moreel gedrag. Maar het
hoogste niveau van moraliteit, oordelen en redeneren, ontbreekt bij dieren.
Paragraaf 3 De morele keuzes waarvoor je staat in je leven, gaan over ‘het goede doen’.
Paragraaf 4
Hoe kun je komen tot een verantwoordt ethisch oordeel? Het stappenplan ethisch
redeneren helpt je bij het zetten van een aantal logische stappen om je ethische standpunt
te bepalen.
Stap 1 Wat is de casus?
- Situatie? Wie zijn de betrokkenen? Welke belangen? Welke omstandigheden?
Stap 2 Wat is het morele probleem?
- Welke opvattingen hebben de personen? Welke normen en waarden zijn er?
Stap 3 Maak een afweging
- Welke keuzes? Argumenten voor en tegen de keuzes? Belangrijkste waarden?
Stap 4 Geef een ethisch oordeel
- Schrijf in enkele zinnen jouw ethisch oordeel
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller kikiopdenvelde. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.26. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
81849 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now