Summary
Samenvatting Recht begrepen - Bestuursrecht begrepen, ISBN: 9789462907522 Bestuursrecht
- Course
- Institution
- Book
Uitgebreide samenvatting van het vak bestuursrecht
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
annaxxv
Content preview
Het verband tussen besturen en bestuursrechtEen bestuur geeft leiding aan een dergelijke vereniging.
à Nederland heeft een openbaar bestuur, vaak genoemd met het begrip overheid.
Zo is er de gemeentelijke overheid, de provinciale overheid en de rijksoverheid.
à Het openbaar bestuur is dat deel van de overheid dat zich bezighoudt met
besturen.
Verschillende bestuursniveaus
In de meeste gevallen is er een dagelijks bestuur dat gecontroleerd worden door een
democratisch gekozen orgaan dat deel uitmaakt van datzelfde openbaar bestuur.
à Op gemeentelijk niveau is er een college van burgemeester en wethouders, art.
34 lid 1 Gemw.
- Het college van burgermeester en wethouders wordt gecontroleerd door de
gemeenteraad, art. 169 Gemw.
- De gemeenteraad wordt eens in de vier jaar door inwoners van de
desbetreffende gemeente gekozen.
à Deze onderdelen van de bestuursorganisatie worden ook wel bestuursorganen
genoemd.
1. Burgers kiezen direct gemeenteraad
2. Gemeenteraad benoemt raadsgriffier
3. Raadsgriffier ondersteunt gemeenteraad
4. Rekenkamer benoemt gemeenteraad
5. Gemeenteraad rapporteert aan rekenkamer
6. Rekenkamer controleert college van B&W
7. College van B&W benoemt secretaris
8. Ambtelijk apparaat ondersteunt B&W
9. Gemeenteraad benoemt en controleert college van B&W
Op rijksniveau vormt de regering het bestuur. Deze ministers worden door het
parlement gecontroleerd. Een college van burgemeesters en wethouders bestuurt op
gemeentelijk niveau. De regering bestuurt op landelijk niveau. Een waterschap
houdt zich onder meer bezig met het onderhoud van dijken en het beheren van
beken en rivieren.
à Art. 10 van deze Waterschapswet bepaalt dat het bestuur van een waterschap
bestaat uit een algemeen bestuur, een dagelijks bestuur en een voorzitter.
à Art. 78 kent aan het algemeen bestuur de bevoegdheid toe om verordeningen te
maken die het nodig oordeelt voor de taken die aan het waterschap zijn opgedragen.
De wet geeft regels voor de organisatie van het openbaar bestuur, verschaft het
bestuur bevoegdheden en stelt regels aan het besturen.
,à De wet geeft niet tot in detail aan wat het bestuur nu precies moet doen en hoe
het in een concrete situatie moet handelen.
Het openbaar bestuur behartigt het algemeen belang
Het openbaar bestuur van Nederland mag geen eigen belang behartigen. Het
openbaar bestuur MOET het algemeen belang behartigen.
Een gemeentebestuur behartigt verschillende soorten belangen.
- Het milieu
- De ruimtelijke ordening
- De volkshuisvesting
- Welzijn en recreatie
- Cultuur
- Sociale zaken
à Het openbaar bestuur reguleert en stuurt met het oog op een bepaald algemeen
belang onder meer activiteiten van burgers.
- Daarnaast verricht het bestuur publieke taken.
Sommige activiteiten van het bestuur kunnen we daadwerkelijk zien.
à Het gaat hier om feitelijke handelingen van het bestuur of in ieder geval
handelingen die in opdracht van dat bestuur worden verricht.
Bestuursactiviteiten van het provinciebestuur
Op provinciaal niveau is de bestuursactiviteit minder zichtbaar voor burgers. Dit
komt omdat de provinciale overheid vooral coördinerende en soms ook
toezichthoudende functies vervult.
à Het college van gedeputeerde staten, het dagelijks bestuur van de provincie,
oefent bijvoorbeeld toezicht uit op gemeenten.
à Van oudsher vervult het provinciebestuur ook taken op het gebied van de
ruimtelijke ordening.
- Provinciale staten zijn zo bevoegd om op grond van provinciale belangen in
bepaalde gevallen gemeenten te dwingen om medewerking te verlenen aan
de realisatie van ruimtelijke projecten.
à Denk aan de aanleg van een bovenregionaal bedrijventerrein.
à Ook op andere beleidsterreinen, zoals cultuur, verkeer en vervoer en regionale
economische ontwikkeling, vervult het provinciebestuur taken.
Autonomie en medebewind
De bestuursbevoegdheden van provincies en gemeenten kunnen worden verdeeld in
twee soorten bevoegdheden.
AUTONOMIE: provinciale staten MEDEBEWIND: houdt in dat via
en gemeenteraden kunnen een wet in formele zin
verordeningen maken op het medewerking aan de uitvoering
terrein van hun huishouding. van die wet wordt gevorderd van
à Autonome de provinciale staten en
bestuursbevoegdheden kunnen gemeenteraden.
worden toegekend. à Geen ruimte voor eigen invulling
,Het gemeentelijk of provinciaal bestuur moet dus als het ware meewerken aan de
uitvoering van de bijzondere wet.
à Vaak is het zo dat gemeente in het verleden juist diverse taken al vervulden, maar
dat de rijksoverheid de behartiging van die taken naar zich toe heeft getrokken.
- De centrale overheid op landelijk niveau kan zo uniforme regels maken in één
wet in formele zin die dan voor alle gemeenten of provincies gelden.
- De decentrale overheden moeten maatwerk leveren door de in de wet in
formele zin opgenomen regels toe te passen op de lokale situatie.
De ontwikkeling van het openbaar bestuur
Vooral na de Tweede Wereldoorlog groeide het stelsel van bestuur wetgeving
enorm. In die tijd ontstond de verzorgingsstaat.
à Er ontstonden tegenkrachten waardoor In dit type Staat is er sprake van een
er aandacht ontstond voor privatisering overheid die zich met vrijwel alle
en deregulering. aspecten van het maatschappelijk
à Privatisering is het overlaten van leven bemoeit.
bepaalde overheidsactiviteiten aan
particulieren.
à Decentralisatie is het streven naar minder regels en het vereenvoudigen van
regels.
Tot aan het einde van de 19e eeuw was er sprake van een zogenaamde
nachtwakersstaat.
à Door maatschappelijke ontwikkelingen Het uitgangspunt was dat de Staat zich
raakte de nachtwakersstaat echter alleen met een aantal kerntaken moest
achterhaald. bezighouden. Denk aan defensie, orde
à De industriële revolutie, sociale kwestie, en veiligheid.
WOI, WOII, economische crisis en de
wederopbouw leidden tot een explosieve groei van de bestuur wetgeving.
Uiteindelijk kwam er een sociale rechtsstaat tot gang. De overheid beperkte zich
niet langer tot het reguleren van het maatschappelijk leven door ver- en geboden.
à Ook gingen ze zich meer bemoeien met het bevorderen en verdelen van de
welvaart en welzijn.
De opkomst van de verzorgingsstaat heeft geleid tot een flinke hoeveelheid bestuur
wetgeving.
Bevoegdheden van het openbaar bestuur en de eis van wetmatigheid van
bestuur
Om de verschillende bestuurstaken en daarmee het algemeen belang goed te
kunnen behartigen, zal het bestuur ook tegen de wil van burgers moeten kunnen
optreden.
à Dit kan doormiddel van wetten in formele zin die worden gemaakt door de
regering en de Staten-Generaal, maar ook lagere algemeen verbindende
voorschriften, ook wel wetten in materiële zin.
, De vergunning bevoegdheid
De vergunning bevoegdheid van het bestuur is een van de belangrijkste
bevoegdheden van het bestuur om ordenend in maatschappelijke processen te
kunnen optreden.
à Eerst verbiedt de wetgever het verrichten van een bepaalde activiteit, zoals het
bouwen van een bouwwerk, zonder te beschikken over een daarvoor benodigde
vergunning.
- Vervolgens bepaalt de wetgever dat het bouwen zonder vergunning strafbaar
is. Door het verlenen van een vergunning vervalt het strafbare karakter van de
activiteit
- Om dit goed te kunnen laten verlopen mag het bestuur voorwaarden aan de
vergunning koppelen. Maar dit mogen alleen voorwaarden zijn die betrekking
hebben op doel van de wet waarop de vergunningsbevoegdheid steunt.
Andere bestuursbevoegdheden
Het bestuur kan illegale activiteiten beëindigen op basis van een bestuurlijke
handhavingsbevoegdheid. Denk aan het opleggen van de last onder
bestuursdwang.
à Verder kunnen bestuursorganen in bepaalde gevallen in de wet bevoegd zijn
verklaard om een vrijstelling of ontheffing te verlenen van voorschriften.
Wetmatigheid van bestuur
Een van de fundamentele regels in de democratische rechtsstaat is dat het bestuur
in beginsel niet mag handelen tenzij de wetgever dit heeft toegestaan.
à Burgers mogen juist altijd handelen tenzij hun handelen in strijd is met het recht.
à Het bestuur moet dus om bestuurshandelingen te kunnen verrichten over een op
de wet gebaseerde bevoegdheid beschikken.
- Legaliteitsbeginsel
Het beginsel van wetmatigheid van bestuur is niet alleen van belang voor
bevoegdheden van het bestuur waarin de vrijheid van burgers wordt beperkt, maar
geldt ook voor bevoegdheden op basis waarvan een burger kan worden begunstigd.
Bestuursbevoegdheden hebben een speciale functie. Ze zijn niet multifunctioneel,
maar dienen een specifiek doel. à Specialiteitsbeginsel
Houdt in dat iedere
Iedere bestuursbevoegdheid is ALTIJD beperkt van aard en bestuursbevoegdh
overeenkomstig de bedoeling van de wetgever moet worden eid met een
uitgeoefend. bepaald doel door
de wetgever in het
Dat het bestuur alleen in overeenstemming met de beperkte leven is geroepen.
bevoegdheden mag handelen is een kenmerk van een
democratische rechtstaat. à Dit doel is het
à Zou het bestuur over onbeperkte bevoegdheden beschikken, behartigen van een
dan zou dat resulteren in een totalitaire samenleving. bepaald onderdeel
van het algemeen
belang.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller annaxxv. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.68. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
66579 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now