Summary
Samenvatting Nectar biologie (havo 5) hoofdstuk 1 en 3
- Course
- Level
- Book
Een uitgebreide samenvatting over alle paragrafen van hoofdstuk 1 en 3 (boek nectar)
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
More summaries for
-
Summary Nectar / Biologie 4 Havo / deel Leerboek - Science
-
Class notes Biomaths Nectar / Biologie 4 Havo / deel Leerboek
-
Biology 12th edition by Sylvia s Mader Test Bank
Seller
Followmarijedeweerd
Reviews received
Content preview
Samenvatting biologie hoofdstuk 1 en hoofdstuk 3Toetsweek 1
Paragraaf 1: dierenwelzijn
Kennis van gedrag
Gedrag is alles wat dieren of mensen doen en laten. Soms denken
mensen dat dieren menselijke eigenschappen hebben; een brullende
leeuw is moedig. Maar bij gedragsonderzoek gaat het niet om de
karaktertrekken of gevoelens van dieren. Onderzoeken kijken naar
reacties van dieren in verschillende situaties. Onderzoek heeft duidelijk
gemaakt dat gedrag is aangepast aan de leefomstandigheden. Een goed
begrip van de relatie tussen diergedrag en leefomstandigheden maakt
het mogelijk de omgang met dieren te verbeteren en hun welzijn te
verbeteren.
Ontstaan van gedrag
Het paringsgedrag kent een vast patroon. Een hormoon is een voorbeeld
van een inwendige prikkel (intern), die van invloed is op het gedrag.
Inwendige prikkels zijn prikkels die van binnenuit komen, zoals hormonen
en een honger- en dorstgevoel.
De bewegingen, geur en geluiden van een beer zijn voor een zeug
uitwendige prikkels om stil te staan voor een paring. Uitwendige
prikkels komen van buitenaf.
Paringsgedrag ontstaat door een combinatie van in- en uitwendige
prikkels, de motiverende factoren.
Voor het paringsgedrag van een zeug zijn dat: hormonen en het zien,
horen, ruiken en voelen van de beer. Elke van deze prikkels verhoogt de
motivatie, de bereidheid om een gedrag uit te voeren. Zodra de
motivatie hoog genoeg is en boven de drempelwaarde komt, is de zeug
bereid om te paren. De drempelwaarde is de hoogte van de motivatie door
een of meer prikkels, die leidt tot een bepaald gedrag: de respons.
Opbouw van gedrag
Elk type gedrag heeft een bepaalde functie voor het dier. Zo is
verzorgingsgedrag van varkens erop gericht dat de dieren gezond blijven
en is voorplantingsgedrag voor het krijgen van biggen, etc. Binnen elk
type gedrag zijn met elkaar samenhangende onderdelen te
onderscheiden. Voorplantingsgedrag van varkens bijvoorbeeld is
opgebouwd uit onder andere de onderdelen paren, werpen (biggen
krijgen) en verzorgen van biggen. Deze
samenhangende onderdelen van gedrag zijn
gedragssystemen. Elk gedragssysteem is ten
slotte op te splitsen in aparte eenheden,
gedragselementen. Snuffelen en wroeten zijn
voorbeelden van aparte gedragselementen van
varkens binnen het gedragssysteem voedsel
zoeken, dat weer onderdeel is van
, voedingsgedrag. Gedragselementen komen vaak in vaste volgorde voor,
waarbij het effect van de ene handeling leidt tot een volgende. Zo’n vaste
volgorde van gedragselementen is een gedragsketen.
Natuurlijk gedrag en welzijn
Door wilde varkens te observeren brengen onderzoekers het natuurlijke
gedrag van varkens in kaart. Ze onderzoeken ook welke functie een
bepaald gedrag heeft. Zo’n functie kan bijvoorbeeld zijn het overleven van
het individu. Een andere functie van gedrag kan zijn het overleven van de
soort. Dieren planten zich voort en verzorgen de jongen. In
gevangenschap verdwijnt vaak een deel van dit natuurlijk gedrag.
Onderzoekers gaan ervan uit, dat het welzijn van huisdieren en dieren in
gevangenschap groter is wanneer ze hun natuurlijke gedrag kunnen
vertonen.
Wageningen University ontwikkelde een paar jaar geleden een
comfortclass stal. Met deze huisvesting is er meer aandacht voor het
dierenwelzijn en de gezondheid van de varkens.
In Nederland bestaat wetgeving die erop gericht is, dat
landbouwhuisdieren natuurlijk gedrag kunnen vertonen. Daar hoort sociaal
gedrag bij, gedrag gericht op het leven in een groep. Het gaat wel eens
mis. Soms tref je een groepsdier dat alleen op stal staat.
Paragraaf 2: gedrag bestuderen
Diergedrag vastleggen
Ethogram = een lijst met objectief en nauwkeurig beschreven
gedragselementen.
Antropomorfisme = wanneer menselijke eigenschappen waardeoordelen
worden toegeschreven aan dieren.
Om een ethogram te maken ga je vervolgens tellen gedurende een
bepaalde tijd hoe vaak die gedragselementen voorkomen. Dat leg je dan
vast in een protocol.
Gedragsonderzoek is objectief, zonder oordeel vooraf.
Biologen bekijken welke prikkels een dier ontvangt (input) en welk gedrag
vervolgens optreedt (output). Zo’n subjectieve omschrijving is
antropomorf, gebaseerd op menselijke emoties. De tak van wetenschap
die onderzoek doet naar dierengedrag is de ethologie. Veel
gedragsonderzoek is beschrijvend onderzoek.
Een voorspelbare respons
Iemand valt het op dat olifanten sommige acacia’s laten staan. In deze
bomen zitten bijennesten. Een bijensteek rond de ogen of in de slurf is
enorm aangenaam. Het zien van bijen doet een olifant nog niet vluchten.
Maar horen ze bijen, dan lopen ze onmiddellijk weg. Het zoemen van bijen
is daarvoor een essentiële prikkel. Een dergelijke essentiële prikkel,
waarop altijd hetzelfde gedrag volgt, heet een sleutelprikkel.
Experimenteel onderzoek: onderzoek waarbij iemand de
omstandigheden veranderd.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller marijedeweerd. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.47. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67096 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now