14.1 de ene spier is de andere niet
Skeletspieren: buigen en strekken
- Pezen: verbinden tussen spieren en botten
- Antagonisten: spieren die in tweetallen werken en een tegengestelde beweging
veroorzaken: trekt de buigspier van jee arm samen, dan verlengt de trekspier.
- Skeletspieren: bestaan uit spierbundels, groepen lange spiervezels, verpakt in bindweefsel.
- Spiervezels bevatten honderden spierfibrillen. Deze kunnen langs elkaar schuiven
- Actine (dunne) en myosine (dikke): eiwitmoleculen in spierfibrillen
- Als de antagonisten samentrekken, dan rekken de verkorte spiervezels weer uit. Verkorten
alle spiervezels tegelijkertijd, dan trekt de
spier met maximale kracht samen en bolt
op spierballen
- Dwarsgestreept spierweefsel (actine en
myosine): vertoont onder microscoop
dwarse strepen door de rangschikking van
de spierfibrillen. Het zijn willekeurige
spieren en dienen voor beweging.
- Willekeurige spier staat onder invloed
van de wil.
Andere typen spierweefsel: knijpen en trekken:
- Hartspierweefsel dwarsgestreept. Maar
onwillekeurig
- De korte spiervezels zijn met elkaar
verbonden tot een vertakte netstructuur
trekken alle vezels (van bv je
hartkamers) samen, dan trekt het hele ‘’net’’ samen. Het volume van de kamers wordt
kleiner en pompt bloed de slagaders in.
- Onwillekeurige spier: buiten controle van wil.
- Spieren in slagaders bevatten glad spierweefsel, gladde spieren zijn ook onwillekeurig. Ze
hebben geen dwarse strepen doordat hun fibrillen niet strak zijn gerangschikt. De
samentrekking van gladde spieren gaat trager dan die van skeletspieren, maar kan langer
doorgaan.
Trainen en spieren
- Skeletspier bezit 2 typen spiervezels: langzame en snelle
- Langzame spiervezels: trekken relatief traag samen, maar houden lang vol. Dankzij
myoglobine houden ze het lang vol. spiereiwit dat extra zuurstof kan binden en opslaan.
Rode kleur
- Snelle spiervezels: trekken ongeveer 3x sneller samen, maar raken in korte tijd vermoeid.
Bevatten weinig myoglobine, witte kleur.
- Door de skeletspieren tijdens een krachttraining kort en zwaar te belasten, maken de
spiervezels extra actine- en myosine eiwitten. Hierdoor nemen de spieren in kracht en
volume toe.
- Door duurtraining vergroten deelnemers de hoeveelheid myoglobine en aantal
mitochondriën in hun langzame spiervezels.
, 14.2 je gezichtszintuig
Dichtbij en veraf scherp zien
- Licht breekt vooral op het hoornvlies. Dit is het
doorzichtige deel van het harde (witte) oogvlies aan
de buitenkant van je ogen.
- Dan passeert het licht de voorste oogkamer, de lens
en het glasachtige lichaam.
- Ooglens speelt speciale rol bij breking van licht.
Ooglens is elastisch en bol van vorm. Hij hangt via
lensbandjes in de kringspier van het straalvormig
lichaam.
- Lens plat: als lensbandjes aan de lens trekken
Lens bol: als lensbandjes ontspannen
- Door lens boller of platter te maken, accommoderen, breken de lichtstralen sterker of
minder sterk, waardoor van verschillende afstanden het beeld scherp op je netvlies valt.
- Van veraf naar dichtbij: kringspier trekt straalvormig lichaam samen en verkleint diameter.
Dichtbij veraf: kringspier ontspant weer.
- Echt scherp zien lukt alleen met de kegeltjes, zintuigcellen in de gele vlek. Gele vlek: ligt
recht achter het midden van de lens. In centrum gele vlek is concentratie kegeltjes hoog.
Allemaal sturen ze hun informatie apart naar de hersenen, die daardoor een heel
gedetailleerd beeld kunnen opbouwen.
- Rond het netvlies bevindt zich een vlies met veel bloedvaten, het vaatvlies. De bloedvaten in
dit vaatvlies voorzien de vellen van het netvlies van voeding en zuurstof.
- Op de plek waar de
oogzenuw en de
bloedvaten het
netvlies doorboren
zijn geen
zintuigcellen
aanwezig en neem je
geen lichtstralen
waar: de blinde vlek.
Lichtregeling
- Je ogen reageren op extra licht door verkleining van je pupil. kringspieren in de iris, het
gekleurde deel van je oog, trekken samen en verkleinen de pupil.
- dit heet pupilreflex.
Prikkelsterkte
- Zintuigen zijn gespecialiseerd in het registreren van 1 bepaalde prikkel, de adequate prikkel.
Prikkel waarvoor zintuig geschikt is.
- Een zintuigcel reageert pas op een adequate prikkel boven een minimale sterkte van die
prikkel: de drempelwaarde. Onder die waarde doet de zintuigcel niets met de prikkel.
Alles-of-niets principe
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller resaboelhouwers. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.34. You're not tied to anything after your purchase.