Dit is een samenvatting van biologie thema 1: organen en cellen. Hierin wordt onder andere beschreven hoe verschillende soorten cellen worden opgebouwd, hoe het lichaam in elkaar zit en hoe chromosomen werken.
Je kunt negen levens kenmerken van organismen noemen.
● stofwisseling: alle omzettingen van de ene stof in de andere stof in een organisme
● negen levenskenmerken zijn:
- stofwisseling (ademhaling, voeding en uitscheiding)
- groei (ontwikkeling)
- reageren op prikkels (beweging)
- voortplanting
Je kunt het verschil beschrijven tussen een levensloop en een levenscyclu.
● een individu heeft een levensloop, doordat voor elk individu het leven eindigt met de
dood.
● een soort heeft een levenscyclus: doordat individuen zich voortplanten, blijf de soort
bestaan.
Je kunt beschrijven de organismen zijn opgebouwd uit organisatieniveaus.
● Bij een organisme kunnen de volgende organisatieniveaus van klein naar groot
voorkomen:
- cel: alle organismen bestaan uit een of meer cellen.
- orgaan: een deel van een organisme met een of meer functies. een orgaan
bestaat uit verschillende weefsels.
- orgaanstelsel: een groep samenwerkende organen die samen een bepaalde
functie hebben. voorbeelden: ademhalingsstelsel, bloedvatenstelsel,
verteringsstelsel.
- weefsel: een groep cellen met dezelfde bouw en dezelfde functie(s)
voorbeelden: beenweefsel, bindweefsel, spierweefsel, zenuwweefsel. Bij veel
weefsels komt tussencelstof voor tussen de cellen.
● een organisme is zelf ook een organisatieniveau
je kunt in een afbeelding van de romp van de mens de organen benoemen.
● het middenrif scheidt de romp van de mens in de borstholte en de buikholte.
je kunt in een afbeelding de onderdelen van een microscoop benoemen.
, je kunt de delen benoemen van plantaardige en dierlijke cellen met hun kenmerken en
functies.
● in cellen van planten en dieren komen de volgende delen voor:
- cytoplasma: bestaat uit water en opgeloste stoffen.
- celmembraan: een dun vlies om het cytoplasma.
- celkern: regelt alles wat er in de cel gebeurt.
- kernmembraan: dun vlies om de kern.
● in cellen van planten komen ook nog de volgende delen voor:
- celwand: een stevig laagje om de cel heen. een celwand behoort niet tot de
cel, maar is tussencelstof.
- intercellulaire ruimten: holten tussen de celwanden. intercellulaire ruimten:
holten tussen de celwanden. intercellulaire ruimtes zijn gevuld met lucht of
water.
- Vacuole(n): blaasje(s) in het cytoplasma, gevuld met vocht. jonge
plantencellen hebben veel kleine vacuolen oudere plantencellen hebben een
grote centrale vacuole.
- korrels: in het cytoplasma kunnen korrels voorkomen. bladgroenkorrels
(groen): hierin vindt fotosynthese plaats. Kleurstofkorrels (geel, oranje of
rood): geven bloemen en vruchten hun kleur. zetmeelkorrels (kleurloos):
hierin is zetmeel opgeslagen korrels kunnen van de ene soort overgaan in de
andere soort.
je kunt beschrijven wat de kenmerken van chromosomen zijn.
● chromosomen liggen in de celkern en bestaan uit DNA en eiwit
- DNA bevat de informatie voor erfelijke eigenschappen (bijv. de oogkleur of
een huis met sproeten).
● elk soort organisme heeft een vast aantal chromosomen in elke celkern
- bij een mens bevat de kern van elke lichaamscel 46 chromosomen
● in elke lichaamscel komen de chromosomen in paren voor.
- bij een mens bevat de kern van elke lichaamscel 23 paren chromosomen
- een paar is bij mannen en vrouwen verschillend: XX bij een vrouw en XY bij
een man
je kunt beschrijven hoe een gewone celdeling (mitose) verloopt wat het doel van de mitose
is en wat de kenmerken ervan zijn.
● doel: de vorming van nieuwe cellen voor groei, herstel en vervanging
● eerst deelt de kern zicht daarna de cel
- voor de mitose bestaat elk chromosoom uit een lange dunne keten van DNA
met eiwitten de chromosomen zijn niet zichtbaar
- voordat de kerndeling begint vormt elke DNA-keten een kopie van zichzelf
● kerndeling:
- aan het begin spiraliseren de DNA-ketens: de ketens worden korter en dikker.
hierdoor worden de chromosomen zichtbaar met een microscoop
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller sonnemans. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.88. You're not tied to anything after your purchase.
