Vroeger werd er gedacht dat de planeten/sterren/zonnen rond om de aarde draaiden, dit
was het geocentrisch wereldbeeld. De sterren beschrijven echter een cirkelvormige baan
rondom een stilstaande ster, de poolster. Deze ligt in het verlengde van de aardas.
Het heliocentrisch wereldbeeld stelt echter dat de zon het middelpunt van het heelal is, de
maan om de aarde draait en sterren op grote afstand van de zon staan en in rust zijn. Het
zonnestelsel of planetenstelsel bestaat uit de zon en acht planeten. Deze planeten cirkelen
op verschillende snelheden en afstanden rondom de zon. Ondertussen is echter ook het
heliocentrisch model achterhaald; de zon is niet het middelpunt van het heelal.
De planeten Mercurius en Venus heten binnenplaneten omdat ze dichter in de buurt van de
zon staan dan de aarde. Na de aarde komt mars en nog verder ligt de planetoïdengordel die
bestaat uit rotsblokken van meters of zelfs kilometers. De buitenplaneten - Jupiter,
Saturnus, Uranus en Neptunus - staan verder van de zon dan de planetoïden.
, De astronomische eenheid, afgekort met AE, is de afstand van de aarde tot de zon en wordt
gebruikt om afstanden uit te drukken. 1 AE = 1,49598 x 1011 m
Gravitatiewet
- een vrije val is een eenparig versnelde rechtlijnige beweging;
- de valversnelling g is overal op aarde gelijk.
De oorzaak van de valbeweging is de aantrekkingskracht van de aarde, de zwaartekracht Fz.
Volgens de tweede wet van newton is het verband tussen de zwaartekracht (F z) en de
valversnelling (g): Fz¿ m⋅ g De maan ‘valt’ richting de aarde, maar omdat de snelheid groot is,
volgt de maan de kromming van de aarde.
De algemene gravitatiewet beschrijft het volgende:
- twee voorwerpen met massa oefenen een aantrekkende kracht op elkaar uit: de
gravitatiekracht;
- de gravitatiekracht is gericht langs de verbindingslijn tussen de zwaartepunten van
die voorwerpen.
m⋅M
Fg ¿ G ⋅
r2
- de twee massa’s M en m trekken elkaar even sterk aan. Dit noem je de
gravitatiewisselwerking.
❑
F M
- de valversnelling is voor alle voorwerpen gelijk (F g = Fz¿ m⋅ g ) ( g= =G ⋅ )
m r 2❑
M
- op grotere hoogte veranderd g: g=G⋅ ❑ g neemt af op grotere hoogte, maar
(R+ h) 2
bij een afstand onder de 10 km, kun je deze afname verwaarlozen. Een vrije val is
daarom altijd eenparig versneld omdat g constant is.
Gravitatieveld
In de ruimte rondom een hemellichaam werkt de gravitatiekracht, deze ruimte noem je een
gravitatieveld. Dichtbij de aarde is deze kracht constant in grootte en richting dit gebied
noem je homogeen.
Het grootste verschil in zwaartekracht op aarde is tussen de Noordpool en de evenaar, hier
zijn 2 verklaringen voor:
1. De draaiing van de aarde; een voorwerp op de evenaar voert een eenparige
cirkelbeweging uit met een baanstraal die gelijk is aan de straal van de aarde. Een
deel van de zwaartekracht levert de benodigde middelpuntzoekende kracht. Op de
polen bevindt een voorwerp zich precies op de aardas en voert het dus geen
cirkelbeweging uit.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jobvanonna. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.47. You're not tied to anything after your purchase.