Thema 1: Bouw van de zaadplant
1. Morfologie
= studie van de uitwendige bouw en vorm van organismen (en organen)
= ‘vormkunde’
1.1 De wortel
1.1.1 Definitie
- Plantendeel
- Vast aan stengel
- Niet geleed
- Niet groen na belichting (er zijn uitzonderingen)
- Ondergronds
1.1.2 Bouw
Kurkzone
Wortelharenzone - De wortel wordt steeds groter, de
WHZ niet.
- Jonge cellen groeien uit de epidermis
- Oude cellen sterven af → verkurkte
zone
Gladde zone = celstrekkingszone
Delingszone
Wortelmutsje
1.1.3 Types
Kiemwortel Bijwortels
(vb. prei)
Hoofdwortel Bijwortels adventieve wortels
+ zijwortels
Adventieve wortels = bijwortels aan
een platenstekk of langsheen een
stengel
Door Fien G.
,1.1.4 Functies
- Functie wortels:
• Vasthechten
• Opnemen van water en mineralen
• Opslaan van reserves (zetmeel)
- Functie van wortelharen
• Opname van water en voedingsstoffen
• Oppervlakte vergroting
• Slijmschede
→ Aarde blijft er aanplakken → water en mineralen worden makkelijker
opgenomen
→ Bescherming tegen uitdroging
- Functie wortelmutsje
• Wortel groeit steeds dieper in de bodem → wrijving
• Door celdeling is het puntje een gevoelige plaats → bescherming
nodig.
• Slijt ook af maar wordt continue vernieuwd (deelweefsel)
1.1.5 Omgevormde wortels
Knolvormige wortels
- Penwortel: hoofdwortel enorm verdikt
- Radijswortel
- Vaak bij 2 – jarige planten
- Energievoorraad om in 2e jaar te ‘investeren’
in bloei en zaden
- Bladeren dus zeer belangrijk
Opm.: bij verdikking is vaak de stengel bij betrokken
Wortelknollen
- Vegetatieve vermeerdering: elke knol kan
uitgroeien tot een plant
Hechtwortels (= adventieve wortels)
- Geeft een soort lijm af: verhard in contact
met lucht
Luchtwortels (EPIFYTEN)
- Planten die groeien op andere planten.
- VELAMEN= vochtlaagje over wortels
Door Fien G.
, Steunwortels
- Vaak terug te vinden in drassige gebieden
- Gaatjes = resten van zijwortels
- Steltwortels
- Plankwortels
Ademwortels
- Ademwortel = LENTICEL
Zuigwortels (parasiet)
- ‘Zuigt’ voedingstoffen op van de plant
waarop het zich genesteld heeft
- Maretak: dringt door tot het transportweefsel
(= halfparasietje: doet zelf nog aan
fotosynthese)
1.2 De stengel
1.2.1 Definitie
- Plantendeel dat andere plantendelen draagt
- Geleed
- Is niet hetzelfde als een steel (= structuur die niet geleed is en op het einde
een bloem of blad hebben)
1.2.2 Bouw
1. Eindknop
1
Groeit een nieuw stuk stengel uit = loot of spruit.
Waar de eindknop heeft vastgezeten vormt zich een litteken = 4
ringlitteken (7).
2. Tussenknoopstuk 2
= stengeldeel tussen twee knopen. 5
Stengellid (5) = knoop + tussenknoopstuk
Lenticellen (6): uitwisseling van gassen
6
Slapende knop
3. Bladlitteken 3
= plaats waar een blad is afgevallen → voor het afvallen wordt er
een kurklaagje gevormd.
4. Okselknop
7
= boven de bladinplanting bevindt zich een knop
- Verticale stengels
- Liggende stengels
- Kruipstengels, uitlopers
• Gaat zich ook gaan wortelen
- Opstijgende stengels
• Eerst liggende stengel en dan naar boven groeiend
- Hangende stengel
- Klimmende stengels met hechtwortels
- Klimmende stengels met stengelranken
- Windende stengel
1.2.4 Groei (vertakkingswijze)
Monopodiale vertakking Sympodiale vertakking
Eindknoop
loopt verder Eindknoop loopt niet verder uit.
uit →
doorlopende
rechte
hoofdas
Monochasiaal Dichasiaal
1.2.5 Functies
- Draagt en ondersteunt andere plantendelen
- Transport
Door Fien G.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller fiengoeminne. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.09. You're not tied to anything after your purchase.