Summary
Samenvatting Feniks VWO H10
- Course
- Level
- Book
Samenvatting van H1o van het boek Feniks - overzicht van de geschiedenis voor vwo. Onderdeel van het CSE 2021.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
More summaries for
-
Samenvatting Feniks VWO overzicht van de geschiedenis, ISBN: 9789006464917 Geschiedenis
Seller
Follow
elkedesmit
Content preview
10.1 Blokvorming in de wereld en in EuropaNA WWII: ontstaan blokvorming in Europa
→ Oprichting Verenigde Naties (VN): voorkomen oorlog.
Oorzaak: na het verslaan van de gezamenlijke vijand (Hitler) komen de grote ideologische
verschillen tussen de VS (Kapitalisme) en SU (Communisme) naar boven.
➔ Verschillen:
- Westen: vrijheid van individu, vrije verkiezingen en democratie.
- SU: niet het individu, maar collectief.
➔ Lenin en Stalin: communistische dictatuur, fabrieken staatseigendom en
geheime politie.
➔ Concentratiekampen, Goelag.
→ al zichtbaar ten tijde van de wedren om Berlijn (1945), groot wantrouwen onder de grote
drie (Roosevelt, Churchill, Stalin).
Deze tegenstellingen leiden tot politieke blokvorming.
De grote drie komen tijdens WWII meerdere keren bij elkaar:
1. Teheran (1943).
2. Moskou (1944).
3. Jalta (Feb. 1945).
4. Potsdam (Aug. 1945)
Doel: hoe kunnen we de oorlog zo snel mogelijk stoppen en hoe moet het daarna verder?
Bij Jalta: De SU mag invloed houden door de SU bevrijde gebieden.
- O.v.d. er democratische verkiezingen komen en een democratisch bestuur wordt
geïnstalleerd.
➔ Verkiezingen gemanipuleerd of niet gehouden → worden satellietstaten van SU.
➔ Communisten komen in al deze landen aan de macht.
Duitse deling:
Probleem: Wat moet er met Duitsland gebeuren?
Conferentie van Potsdam (Aug. 1945):
➔ Tijdelijke oplossing: DU wordt verdeeld in 4 bezettingszones (FR-GB-VS-SU).
➔ NAVO opgericht om Westblok te beschermen: militair bondgenootschap.
Problemen:
- SU eigenen zich zaken toe uit bezettingszones.
- Toestroom 10 miljoen vluchtelingen → chaos.
- VS leidt westelijke zone → economisch herstel alleen mogelijk door introductie
nieuwe munt → DU geen economische eenheid.
SU: dit is tegen de afspraken!
➔ Toegang tot westelijke zones blokkeren.
➔ Blokkade van Berlijn (1948)
➔ West-Berlijners via luchtbrug bevoorraad.
1949: Stalin heft blokkade op.
➔ Oost-Europese staten worden satellietstaten van de SU = Oostblok.
- Militaire hegemonie (meer macht).
- Overheersing vanuit Moskou.
, Motieven Stalin:
- Creëren bufferzone bij een eventuele aanval vanuit het Westen = IJzeren Gordijn.
- Verdere verspreiding van het communisme.
Controle over satellietstaten door totalitarisme:
- Propaganda: eeuwig gevaar vanuit DU.
- Censuur: controle over pers, media, onderwijs.
- Vervolgen politieke tegenstanders m.b.v. geheime politie (KGB, STASI).
➔ Angstcultuur in satellietstaten.
➔ Toenemende spanning tussen de VS en de SU.
➔ VS maakt zich zorgen over groeiende invloed van het communisme in de wereld.
Koude oorlog (1945-1991): term voor de spanningen tussen Oost en West.
→ Hebben nooit echt tegen elkaar gevochten, op alle vlakken oorlog maar nooit hebben de
twee legers tegenover elkaar gestaan.
- Bondgenootschappen, spionage en propaganda.
1947: President Truman (VS) nieuwe beleidslijn: ieder land dat zich bedreigt voelde door
het communisme, kon rekenen op steun van Amerika = Trumandoctrine.
➔ Onderdeel van containment politiek: tegengaan van machtsuitbreiding S.U.
Ander plan VS: Marshallplan.
- Economisch hulpprogramma gericht op Europa.
- Miljarden dollars beschikbaar gesteld voor wederopbouw.
Motief: tegenhouden communisme (politiek, arme mensen kiezen voor communisme),
opbouwen Europa (humanitair) en impuls voor Amerikaanse economie (economisch).
➔ Ook aanbod aan satellietstaten: mogen hulp niet aannemen van de SU.
➔ Snel economisch herstel West-Europa en groeiende tegenstelling tussen Oost en
West.
Tegenslag VS:
- Russen doen eerste succesvolle test met een atoombom (1949) → start
wapenwedloop (VS niet enige met nucleaire wapens).
➔ Doel: wederzijdse afschrikking.
- Als tegenkracht voor NAVO bundelt Oostblok krachten in Warschaupact.
- China wordt communistisch.
- Neerslaan Hongaarse Opstand door SU.
Volksrepubliek China ontstaat in 1949
- Ontstaan o.l.v. Mao Zedong na strijd van nationalisten tegen communisten
(winnaars).
- Grote schok voor de VS (700 miljoen nieuwe communisten!)
→ Trumandoctrine niet alleen voor Europa, maar voor heel de wereld!
1958: Grote sprong voorwaarts
Doel: China omvormen tot industriële supermacht.
- Collectieve boerderijen → volkscommunes.
- Decentralisatie industrie.
- Slavenarbeid opgelegd aan de bevolking.
→ Gevolg: 45 miljoen mensen sterven.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller elkedesmit. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.81. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53022 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now