Samenvatting Feniks VWO overzicht van de geschiedenis, ISBN: 9789006464917 Geschiedenis
All for this textbook (1)
Written for
Secondary school
VWO / Gymnasium
Geschiedenis
6
All documents for this subject (4876)
Seller
Follow
elkedesmit
Content preview
H9.5 De Verenigde Staten: welvaart en crisis
VS wordt op economisch gebied steeds belangrijker:
- Grote staatsschulden van Duitsland, Frankrijk en Groot-Brittannië aan de VS.
- Enorme binnenlandse productie.
➔ Minder economische problemen dan Europese landen na WWI.
Jaren 20: Roaring twenties → vrolijke jaren met een vast beeld dat de economische groei
welvaart voor iedereen zou brengen.
➔ Periode van hoogconjunctuur.
Veel aanschaf van nieuwe apparaten → gevolgen:
- Huishouden werd minder zwaar en kostte minder tijd.
- Kon er makkelijker op uit.
- Veel recreatiemogelijkheden.
➔ Consumeren wordt een nieuwe levensstijl.
➔ Zat je krap bij kas? Dan kon je op afbetaling kopen.
VS wordt in korte tijd een consumptiemaatschappij.
➔ Vooral in steden.
Platteland: weinig welvaart en veel armoede.
→ Oorzaak: vraag naar graan vanuit Europa neemt af na WWI.
➔ Tijdens WWI veel graan geproduceerd en kregen leningen bij banken.
➔ Na WWI dezelfde hoeveelheden → landbouwoverschotten.
➔ Prijsdaling, maar toch bleef productie gelijk/steeg (a.g.v. mechanisering).
➔ Als bedrijfsinverstering grote machines kopen → extra schulden.
➔ Veel boeren in de jaren 20 failliet door te grote schulden.
➔ Hun eigendommen komen in handen van de bank.
Amerikaanse economie zwak op 5 punten:
1. Protectionisme = sterk op zichzelf gericht, niks buiten de VS. Isolationisme is meer
politiek gericht.
2. Overproductie in de landbouw.
3. Ongelijke inkomens: live now, pay later.
4. Speculatie met aandelen.
5. Geen toezicht van de overheid op banken.
Amerikaanse politiek: weinig bekommering om de slechte economische situatie in de
landbouw.
➔ Zorgen om drankverbod (Prohibition) → wordt opgeheven in 1933.
Oorzaak: veel conservatieve Amerikanen maken zich zorgen om de gevolgen van de
consumptiemaatschappij → alcohol was de oorzaak van het vrije (godslasterende) gedrag
van hun kinderen.
➔ In de praktijk: regels van drooglegging op grote schaal ontdoken.
➔ Veel smokkel, maffia en gangsters.
Economische groei gebaseerd op een luchtbel: Amerikanen consumeren met geleend geld
dat ze later met rente terugbetalen.
Maar: barsten in de Amerikaanse economie worden zichtbaar.
1
, ➔ Beurzen draaien op volle toeren en veel Amerikanen speculeren op dezelfde manier
waarop ze consumeren: via het afbetalingssysteem.
Oktober 1929: de koersen van de aandelen daalt plotseling.
➔ Handel in aandelen draait echter door → steeds meer aandelen op de markt.
24 oktober (Zwarte Donderdag): aanbod aandelen is te groot → ineenstorting beurs →
beurscrash = een economische crisis van een enorme omvang.
→ Gevolgen:
1. Consumenten proberen hun geld van de banken te halen.
2. Banken die met het geld van hun cliënten hadden gespeculeerd, gaan failliet.
3. Bedrijfsleven en veel particulieren kunnen niet meer aan geld komen →
betalingsverkeer komt in de knoei.
4. Bedrijven verlagen prijzen, maar consumenten consumeren amper → blijven zitten
met voorraden.
5. Bedrijven gaan failliet en moeten werknemers ontslaan → werkloosheid neemt toe.
6. Koopkracht daalt.
7. Markt van vraag en aanbod valt stil.
Economische crisis: Amerika besluit te bezuinigen en leningen aan Europa te stoppen.
➔ Crisis slaat over naar Europa.
➔ Verlamming van de buitenlandse handel.
President Hoover (republikein, zittende president) werd uitgedaagd door Franklin D.
Roosevelt (democraten, FDR): de crisis werd de inzet van de presidentsverkiezingen van
1932.
Roosevelt: voorstander van overheidsingrijpen → gevaarlijk: wordt gekoppeld aan het
communisme (niet geliefd).
Roosevelt nieuwe president: moet Amerika uit de Grote Depressie helpen.
➔ Vooruitstrevend plan: New Deal → Relief, recovery and reform (= hulp, herstel en
hervorming).
➔ Tal van overheidsprogramma's.
Doel: koopkracht herstellen en de werkloosheid te verhelpen.
- Werklozen Amerikanen weer aan werk te helpen: ingezet bij de bouw van grote
openbare werken (wegen, dammen, waterwerken).
Gebaseerd op de theorie van J. Keynes: in tegenstelling tot het liberale principe van
terughoudendheid, moet de overheid juist investeren en werkgelegenheid scheppen, zodat
er weer koopkracht komt.
➔ Mogen zelfs schulden maken; als de economie weer aantrekt en bedrijven belasting
betalen, neemt de schuld vanzelf af.
Effect New Deal: positieve stimulans.
➔ Roosevelt 3 keer opnieuw gekozen (leiderschap WWII ook goed).
Andere oorzaak voor economisch herstel: aanvraag van leningen door Frankrijk en
Groot-Brittannië in 1939 voor wapens (kopen ze ook in VS) tegen een mogelijke nieuwe
oorlog met Duitsland.
Lange termijn gevolg: de theorie van Keynes verdringt het liberale denken uit de 19de eeuw.
➔ Veel westerse overheden passen zijn theorie toe.
➔ Economische sturing door de overheid is een aanvaard principe.
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller elkedesmit. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.74. You're not tied to anything after your purchase.