Hoofdstuk 1 – De stad is vele steden
- Wat maakt een stad tot een stad
Hoeveel inwoners een plaats nodig heeft om een stad te mogen heten hangt samen met
de gemiddelde bevolkingsdichtheid in een land.
Stadsgeografen zeggen dat behalve het inwoneraantal en het al dan niet hebben van
stadsrechten ook andere punten aan bod komen. In het bijzonder economische,
ruimtelijke en sociale criteria.
Economisch: Grootste deel van beroepsbevolking wekt in de (zakelijke)
dienstverlening. In mindere mate in de industrie en niet of nauwelijks in de
landbouw
Ruimtelijk: zijn steden goed te onderscheiden van niet-steden. Bijvoorbeeld op
gebied van bebouwing.
Sociaal: Grote diversiteit in culturen, leefstijlen en huishoudvormen
Een stad biedt de mensen een plek om te wonen, werken, winkelen en leren. Dit
is niet alleen voor de inwoners van de stad maar ook voor de mensen buiten de
stad. Verstedelijking en urbanisatie geven de absolute groei van de stad in een
land aan. De groei van de stad is nooit statisch.
(Louis Wirth) -> ‘’Urbanism as a way of life’’ een goede definitie van de stad is volgens
hem elementen die je in elke stad terug kan vinden, maar laat wel voldoende variatie
tussen de ene en andere stad. Wat alle steden gemeen hebben is dat veel verschillende
mensen op een vaste plek met elkaar samenleven. Het is een sociale eenheid, waarvan
economie en de gebouwde omgeving een afgeleide zijn. Voor sociologische doeleinden
kan een stad worden gedefinieerd als een relatief grote, dichtbevolkte en permanente
nederzetting van sociaal gezien heterogene individuen.
De meeste mensen in de stad kennen elkaar niet persoonlijk. In de stad bevindt je je
telkens in het gezelschap van vreemden. In de stad kun je jezelf zijn en krijg je de indruk
van wat er in de wereld allemaal te koop is stadtluft macht frei.
Superdiversiteit in een stad leidt soms tot multiculturele problemen. Het zorgt er ook voor
dat de stad de wereld in het klein is. Hier wat citaten van mensen over de stad:
Jane Jacobs: De crux van steden is de overvloed aan keuzes
Richard Florida: Creatieve mensen (artiesten) zoeken de stad op omdat die
heterogeen is.
Hospers: voor de creatieve klasse is de stad een bazaar die zorgt voor kleur,
variatie en levendigheid.
- Stad-land: een continuüm
Volgens Wirth wordt het onderscheid tussen stad en platteland veel te sterk aangezet.
Door de mobiliteit is het platteland steeds meer in de invloedssfeer van de stad gekomen.
Ook volgens Groenman (socioloog) werden de grenzen tussen stad en platteland snel
vervaagd.
De stad met zijn diversiteit aan voorzieningen en de moderne stedelijke levenswijze
zouden het traditionele plattelandsleven onder druk zetten. Het is nu normaal dat iemand
, van het platteland voor zijn studie, werk of vrijetijdsbesteding regelmatig naar de stad
gaat.
Daily Urban System: dagelijks leven beperkt zich niet meer tot onze woonplaats,
maar strekt zich uit over de regio.
Cedric Price = De stad is als een ei. De stad zag er eeuwenland uit als een hardgekookt
ei, ze ontwikkelde zich door toenemende stad-landrelaties tot een gebakken ei. Als
gevolg van de industrialisatie breidde de stad zich verder uit ten koste van het platteland.
Stedenbouwkundigen hebbe het al langer over de opkomst van de metapolis,
zwischenstadt, poly-nuclear city en post-urban city. Stad en land groeien aaneen als een
soort tussenstad. ‘
Hoofdstuk 2 – Denken over de stad
- Industriële visies: de schok van het nieuwe
Als gevolg van de snelle urbanisatie kwamen er steeds meer mensen in steden te
wonen, eerst in het industriële hart van Europa en daarna in de nieuwe wereld met name
in de VS. Hoe moesten de nieuwe industriesteden nu genoemd worden? Manchester
groeide binnen enkele jaren tot een wereldvermaard centrum. Fransman Alexis de
toqueville beschreef de stad als een stinkende riool waaruit zuiver goud vloeit, een stad
waar de mensheid haar grootste en meest barbaarse ontwikkeling heeft bereikt.
In Chicago gebeurde hetzelfde, de stad werd gesticht in 1830. Max Weber schreeft dat
de stad zich mijlenver uitstrekt tot aan de onmetelijke voorsteden die doorlopen zover het
oog reikt, met op elke straat krioelende massa’s mensen.
Manchester en Chicago waren shock cities. Daarmee worden plaatsen bedoeld waar de
gevolgen van de snelle stedelijke groei voor de omgeving en maatschappij zowel ontzag
als verwondering opriepen aldus Asa Briggs. De modernisatie van de stad leidde tot
pogingen om de stad te conceptualiseren. De steden kende een minder coherente en
meer geïndividualiseerde sociale structuur.
Ferdinand Tonniës maakte in 1887 een onderscheid tussen:
- Gemeinschaft – een gemeenschap van mensen die zich samen inspannen voor het
algemeen nut, verbonden door familiebanden, taal en folkore. Het ging op wijkniveau,
je bent close met je buren etc.
- Gezellschaft – een samenleving gekenmerkt door een algemeen heersend
individualisme en een daarmee gepaard gaand gebrek aan maatschappelijke
samenhang. (industriestad), overheden, bedrijven, in harmonie leef je samen maar
eigenlijk ben je alleen.
Emile Durkheim: Het zou van mechanische naar organische solidariteit gaan, sociale banden
worden gebaseerd op specialisatie en onderlinge afhankelijkheid.
Organische solidariteit: solidariteit is niet vanzelfsprekend meer, maar afhankelijk van wat de
ander kan of te bieden heeft; stedelingen worden afhankelijk van elkaars vermogen
specifieke taken uit te voeren. Die diversiteit zorgt ook voor meer vrijheid in keuze van je
netwerk
Mechanische solidariteit: solidariteit is vanzelfsprekend en niet afhankelijk van wat de ander
kan of te bieden heeft.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jelleofficial. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.24. You're not tied to anything after your purchase.