Thema 3 Parlementaire Democratie
Wat is democratie?
1.1 wereld bedekt met staten
Soeverein= een staat die op een bepaald gebied met duidelijke grenzen het hoogste
gezag uitoefent en het monopolie van geweldsuitoefening heeft.
1.2 het belang van de politiek
-Politiek gaat over het maken van keuzes waaraan allen in een staat zijn gebonden.
die keuzes worden in wetten vastgelegd, die worden uitgevoerd door ministers,
ambtenaren, politie en leger.
Meeste keuzes zijn van algemeen belang omdat iedereen er mee te maken krijgt.
Kiezen voor snel, daadkrachtig en efficient besturen = doelmatig resultaat
Maximale participatie van burgers in de politiek = proces van democratische
besluitvorming met een zorgvuldige afweging van de verschillende belangen.
1.3 democratie
gaat om de macht van velen, het volk regeert.
Direct komt nauwelijks meer voor, anders in de vorm van een referendum, een
volksstemming
Kenmerken
Vormen van indirecte of representatieve democratie terug te zien met als basis
kenmerk:
Dat het volk vertegenwoordigers kiest die beslissingen nemen en met een zekere
regelmaat bij verkiezingen aan de bevolking verantwoording moeten afleggen over
hun beleid.
met een kleinere groep kom je sneller tot een besluit en de
volksvertegenwoordigers kunnen zich grondig verdiepen in onderwerpen.
Democratie moet een rechtsstaat zijn om de inbreng van burgers te garanderen met
een trias politica.
Andere kenmerken:
-individuele vrijheid
-gelden politieke grondrechten, burgers kunnen zelf hun vertegenwoordigers kiezen
en zich verkiesbaar stellen
-politie en leger hebben wettelijk beperkte bevoegdheden
, -er bestaat onafhankelijke rechtspraak
-er bestaat persvrijheid
Parlementair of presidentieel stelsel
- onderscheid binnen landen met een representatieve democratie
Parlementair stelsel:
-rechtstreeks gekozen parlement het hoogste machtsorgaan, op basis van de
samenstelling wordt een kabinet gevormd van ministers en staatssecretarissen
leggen verantwoording af aan het parlement, indirect het volk.
niet-gekozen staatshoofd van wie de macht beperkt wordt door de grondwet
is dat staatshoofd een koning, dan een constitutionele monarchie (Nederland)
Presidentieel stelsel:
-bevolking kiest het parlement, maar ook de president, aan wie de grondwet veel
bevoegdheden toekent (Frankrijk en VS)
president aan het hoofd van de regering = uitvoerende macht
kan ministers benoemen en ontslaan, maar mist het ontbindingsrecht = recht om
het parlement te ontbinden
De Nederlandse staat
Sinds 1814 een constitutionele monarchie, taken en bevoegdheden van het
staatshoofd zijn vastgelegd in de grondwet. Parlementaire democratie met een
constitutioneel vorst.
– waarden gelijkheid en vrijheid erg belangrijk in een democratie
taken en bevoegdheden van de drie politieke machten staan nauwkeurig
omschreven
alle Nederlanders vanaf 18 jaar hebben stemrecht en om verkozen te worden
regels voor politieke besluitvorming zijn vastgelegd
overheid laat de media vrij, maar moet er voor zorgen dat ze over juiste informatie
kunnen beschikken.
1.4 dictatuur
Machthebbers bepalen alles zelf, schendingen van mensenrechten en politiekgeweld
Kenmerken
-de drie machten, wetgevende, uitvoerende en rechterlijke zijn niet van elkaar
gescheiden maar zijn in handen van een kleine groep mensen
nooit een rechtsstaat
-er is een beperkte individuele vrijheid
-nauwelijks politieke vrijheid, tegenstanders worden gevangen/vermoord
-vaak overheidsgeweld
-geen onafhankelijke rechtsspraak
-massamedia onder censuur van de overheid
Door het ontbreken van tegenstanders kunnen er snel besluiten worden genomen,
dus snelle efficiente besluitvorming met gebrek aan vrijheid en rechtszekerheid
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller mail145. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.81. You're not tied to anything after your purchase.