Lecture 4 -- Human Development -- Endocrine System
Lecture 3 -- Human Development -- Female reproductive System
Lecture 2 -- Human Development -- Male reproductive System
All for this textbook (3)
Written for
Thomas More Hogeschool (tmhs)
Verpleegkunde
Anatomie
All documents for this subject (20)
Seller
Follow
juliehuyskens
Content preview
Het Beenderstelsel: het skelet
1. Het beenderstelsel
• Het beenderstelsel omvat:
o Bot
o Kraakbeen
o Gewrichten
o Banden
o Ander bindweefsel
• Functies van het skelet
o Ondersteuning
▪ Beenderstelsel biedt structurele ondersteuning voor gehele lichaam
▪ Afzonderlijke beenderen of beendergroepen bieden een raamwerk voor
aanhechting van zachte weefsel en organen.
o Opslag
▪ Calciumzouten beenweefsel waardevolle mineraalreserve met behulp
waarvan normale concentraties calcium en fosfaat lichaamsvloeistoffen kan
worden gehandhaafd.
▪ Energiereserves opgeslagen beenderen in vorm vetten in delen die met
geel beenmerg gevuld zijn
o Bloedcelproductie/vorming bloedcellen
▪ Rode bloedcellen, witte bloedcellen en andere onderdelen van bloed
worden in het rode beenmerg gevonden; de inwendige holten van veel
beenderen zijn met rood beenmerg gevuld.
o Bescherming
▪ Veel zachte weefsels en organen zijn omgeven door onderdelen van het
skelet.
• De ribben bieden bescherming aan hart en longen
• Schedel biedt bescherming aan de hersenen
• Wervels bieden bescherming aan het ruggenmerg
• De bekken biedenbescherming aan de kwetsbare spijsverterings- en
voortplantingsorganen.
o Beweging
▪ Veel beenderen fungeren als hefbomen waardoor de grootte en de richting
van de krachten die de spieren uitoefenen, worden gewijzigd.
▪ De resulterende bewegingen lopen uiteen van de subtiele bewegingen van
een vingertop tot omvangrijke veranderingen in de positie van het hele
lichaam.
2. De botstructuur
• Bot (beenweefsel):
o Gespecialiseerde cellen
▪ 2% van botgewicht
o Sterke matrix
▪ 2/3 calciumfosfaat (hard)
▪ 1/3 collageenvezels (buigzaam)
3. Macroscopische kenmerken van de botten
• Algemene vormen van botten
o Lange botten (bv. Dijbeen)
o Korte botten (bv. Handwortelbeentjes)
o Platte botten (bv. Ribben)
o Onregelmatige botten (bv. Ruggenwervels)
,3.1. Bouw van een lang been
• Centrale lange schaft of diafyse met aan weerszijden en breder gewrichtsuiteinde of
epifyse
• Tussen de diafyse en de epifyse komt een overgangszone voor: de metafyse
o Bij jonge beenstukken komt hier de groeikraakbeenschijf of metafysaireschijf
voor (→ lengtegroei van bot)
• De diafyse bestaat uit een compact beenweefsel die naar het midden overgaat in
spongieus been, dat de mergholte omsluit.
• Op de plaatsen waar het beenstuk met andere beenstukken articuleert, is het
bekleed met hyalien kraakbeen of gewrichtskraakbeen
• Aan de buitenzijde is het bot, behalve de gewrichtsvlakken, bekleed met het
beenvlies of persiosteum/periost.
• Het heeft meerdere functies:
o Voeding (door zijn bloedvaten)
o Diktegroei (door aanzetten van nieuw been)
o Gevoelsfuncties (pijnreceptoren)
o Herstelfuncties (vorming van claus na fractuur)
, 4. Beenmerg
• Bij de volwassenen bestaan er twee soorten beenmerg: rood en geel
• Rood beenmerg
o Actieve beenmerg dat instaat voor de voortdurende aanmaak van nieuw bloed.
Het komt voor in het reticulaire bindweefsel van:
▪ De platte beenderen, zoals de ribben en het borstbeen.
▪ Het borstbeen is door zijn ligging vlak onder de huid, de aangewezen
plaats voor beenmergpunctie (sternumpunctie)
▪ De mergholten van de diafysen der lange pijpbeenderen (bij kinderen)
▪ Het spongieus been van de korte pijpbeenderen
• Geel beenmerg
o Bij het ouder worden: vervetting
▪ Vooral het merg in grote mergholten (de diafysen der lange pijpbeenderen)
▪ Door vervetting krijgt geel uitzicht→ gele merg genoemd
• Het kan terug actief worden bij bloedziekten.
5. De botstructuur
• De structuur van een lang bot
o Microscopische kenmerken van bot
▪ Periost
• Buitenste laag uit vezels
• Binnenste laag uit cellen
▪ Osteocyten
• In lacunen (holtes) in matrix
• Tussen lamellen van matrix,
• Via vertakkingen in canaliculi staan de
osteocyten met elkaar in verbinding
• Structuur van een kenmerkend bot
o Microscopische kenmerken van bot
▪ Osteon → basale functionele eenheid van
compact botweefsel; cilindervorming
• Sterk in de lengteas van het bot → thv
diafysen lang bot
• Concentrische lagen osteocyten
• Concentrische lagen matrix (lamellen)
• Centraal kanaal (van Havers)
o Tunnel in lengteas voor bloedvaten
• Verbindingskanalen
o Tunnel in breedte voor bloedvaten
o Microscopische kenmerken spongieus bot
▪ Geen osteonen
▪ Lamellen als botbalkjes
• Bogen, twijgen, platen van bot
• Sterk in verscheidene richtingen
• Minder zwaar dan compact bot
• Beschermt rood beenmerg (vormt rode bloedcellen)
• Cellen in beenweefsel
o Osteocyten
▪ Rijpe botcellen tussen de lamellen
o Osteoclasten
▪ Bron van zuur, enzymen voor osteolyse (=opruimen van oud bot)
o Osteoblasten
▪ Verantwoordelijk voor osteogenese (=aanmaak van nieuw botweefsel)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller juliehuyskens. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.31. You're not tied to anything after your purchase.