Summary
Samenvatting literatuur college 4
- Course
- Institution
Uitgebreide samenvatting van de literatuur ter voorbereiding op college 4
[Show more]
Seller
Follow
renskeum
Reviews received
Content preview
Bron: Handboek Seksuologie. Hoofdstuk 5Wisselwerking tussen seks en relaties
Gebrek aan steun, betrokkenheid, veiligheid en open communicatie zijn veelbesproken
thema’s in sekstherapie. Vooral vrouwen beschouwen relatieproblemen als een belangrijke
oorzaak van seksuele moeilijkheden en rapporteren meer relationele stress wanneer ze minder
intimiteit en positieve gevoelens ervaren tijdens seks met hun partner. Daarom is het
belangrijk een goede relatie te hebben, omdat dit veerkracht en steun kan bieden en kan
voorkomen dat problemen die eigen zijn aan koppels evolueren tot een chronische disfunctie.
Theoretische kaders
Evolutionair perspectief
Beschrijft seksuele en relationele gedragspatronen vanuit hun bijdrage aan reproductief
genetisch succes en stelt dat het seksuele systeem primair gericht is op het doorgeven van
genen aan de volgende generatie.
Seksualiteit is als het ware de lijm om partners lang genoeg samen te houden om het kind
groot te brengen. Omdat een kind het meest hulpeloos is in de eerste vier jaar van zijn leven,
zou de relatie tussen man en vrouw evolutionair gezien slechts gedurende die periode
functioneel zijn, de zogenoemde four-year-itchtheorie.
Consensuele non-monogamie: denk hierbij aan open relaties (= een of beide partners gaan,
met medeweten en toestemming van de ander, seksuele intimiteit aan buiten de eigen relatie),
swinging (= incidentele seks ter recreatie, buiten de eigen vaste relatie) en polyamorie (=
landurige romantische verbintenis met meer dan één partner tegelijk)
kritiek: schetst zeer statisch en rigide beeld waarom mensen bepaald relationeel en
seksueel gedrag vertonen, terwijl evolutie juist staat voor overleven op basis van flexibiliteit
en responsiviteit t.o.v. veranderingen in de leefomgeving.
Sociaal perspectief: seks als sociale uitwisseling
Sociale-uitwisselingsperspectief: relaties worden opgevat als een sociaal systeem gekenmerkt
door een specifieke dynamiek van psychologische kosten en baten. Partners zouden dus
tevredener zijn met hun seksuele relatie wanneer ze meer seksuele beloningen (bijv.
relatietevredenheid, seksuele frequentie, plezier tijden seks etc.) dan seksuele kosten ervaren.
Met andere woorden: wanneer (1) de huidige kosten hoger zijn dan de baten; (2) deze
kosten/baten minder gunstig uitvallen ten opzichte van de vergelijkingsstandaard en de baten
van het alternatief (dat wil zeggen nieuwe relatie/geen relatie) daardoor aantrekkelijker
worden; en (3) de inzet van kosten en baten van beide partners ongelijkwaardig is, dan is de
kans op seksuele ontrouw en het beëindigen van de relatie groter.
Investeringsmodel: bouwt voort op het vorige model en daarnaast stelt dit model dat hoe
groter de relationele betrokkenheid, hoe groter de relatie- en seksuele tevredenheid en hoe
groter de mate waarin de baten van de huidige relatie prevaleren boven de verwachte baten
van een alternatieve relatie of geen relatie, wat bescherming biedt tegen seksuele ontrouw.
Hechtingsperspectief: seks als bijzondere vorm van hechtingsgedrag
Wanneer mensen seksueel opgewonden zijn, wordt hun gedrag niet enkel geleid door de
motivatie tot reproductie, maar ook door de motivatie om de relatie te verstevigen en te
bestendigen. Men gaat er meestal van uit dat seks hechting faciliteert en dat hechtingsrelaties
seks faciliteren. Herhaaldelijke blootstelling aan positieve gevoelens van beloning (bijv.
orgasme) in nabijheid van een specifieke partner creëert een geconditioneerde link tussen
beide individuen en motiveert tot verder seksueel gedrag met deze partner. Door
, herinneringen aan vroegere hechtingsrelaties op te slaan in de hersenen, worden nieuwe
hechtingsrelaties gebaseerd op hoe men verwacht door anderen te worden behandelt. Hoe
veiliger de vroegere hechting, hoe meer iemand het gevoel zal hebben dat het vormen van een
relatie positief zal zijn.
Veilige hechting: positieve relatie-uitkomsten
o Lange, stabiele, bevredigende relaties gekenmerkt door intimiteit, nabijheid,
verbondenheid, vertrouwen, steun, zelfonthulling, constructieve
conflictcommunicatie en autonomie
Angstige hechting: relatieontevredenheid, hoge mate van relatieconflict, obsessieve,
passionele en afhankelijke vormen van liefde, vastklampend en controlerend gedrag
naar de partner, jaloezie, wantrouwen, en gepieker over afwijzing en gebrek aan liefde
Overwegend vermijdende hechting: minder geïnteresseerd in langetermijnrelaties
o Worden minder snel verliefd, vertonen minder betrokkenheid en passionele
liefde, vertonen meer onstabiliteit, ontevredenheid, wantrouwen en
interpersoonlijke afstand
Een onveilige hechting lijkt altijd een erg negatieve impact te hebben op seksuele relaties,
maar in werkelijkheid is het flexibel en hangt het af van de bredere situationele en relationele
context en de aanwezigheid van corrigerende ervaringen. Dit heeft belangrijke klinische
implicaties omdat dit suggereert dat interventies zich kunnen richten op het mentaal trainen
van veilige interacties.
Incentive theory of motivation: in plaats van seks te beschouwen als een instinctieve drift, gaat
dit model ervan uit dat seks een dynamisch proces is dat door een seksuele stimulus wordt
getriggerd en een aantal emotionele, cognitieve en motivationele processen in gang zet. Dit
gaat gepaard met een hoop duidelijke emotionele kenmerken en dus kan seksuele opwinding
beschouwd worden als een emotionele respons die moet worden gereguleerd.
wat heeft hechting hier dan mee te maken? Hechting heeft invloed op
aandachtsverwerking van en betekenisverlening aan seksuele prikkels en dus een link met
seksuele opwinding en verlangen.
Rol van hormonen in relationeel gedrag
Hormonen liggen niet zozeer aan de basis van bepaalde gedragingen, maar verhogen wel de
kans dat bepaald gedrag tot uiting komt. Een andere implicatie van hun coördinerende functie
is dat de werking en de impact van hormonen sterk afhankelijk zijn van de context en de
omstandigheden.
Testosteron:
Competitie-nurturance-model: hoge niveaus van testosteron geassocieerd zijn met
‘competitie’ (verwijzend naar het verwerven van seksuele kansen, status, kinderen, materiële
middelen), terwijl lage niveaus van testosteron eerder verband houden met ‘nurturance’
(verwijzend naar warm, liefdevol en steunend contact met partners, kinderen).
Ander onderzoek naar de koppeling tussen testosteron en relaties toont aan dat testosteron bij
zowel mannen als vrouwen negatief geassocieerd is met relatietevredenheid en betrokkenheid.
wat belangrijk zou kunnen zijn voor tentamen:
Enerzijds kan men stellen dat solitair seksueel verlangen (=verlangen naar seks met jezelf)
minder wordt beïnvloed door de sociale en relationele context en daardoor meer responsief is
ten aanzien van de endogene fysiologie. Anderzijds kan de differentiële link tussen testosteron
en verlangen worden verklaard door het feit dat solitair seksueel verlangen een component
van competitie omvat (het nastreven van seksuele bevrediging/orgasme) terwijl dyadisch
verlangen (=verlangen naar seks met een partner) eerder gericht is op relationeel contact, zich
gewaardeerd voelen, plezier geven en intimiteit.
Oestradiol:
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller renskeum. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.50. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67096 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now