1. Op weg naar de reformatie
1500: meesten in West-Europa zijn rooms-Katholiek
Hoe kom je in de hemel?
Je moet het verdienen en ‘heil’ vinden voor zijn ziel door:
Goed te leven, goede werken, bidden, op bedevaart te gaan, zonden te biechten, deel te nemen aan
processies en devotie
In welke mate is het Christendom echt doordrongen in de beleving v/d mens? Kennen!!!
Er is veel onwetendheid over het geloof
Geen duidelijke grens tussen geloof en bijgeloof
De opleiding v/d gewone parochiepriesters stelt niet veel voor
o Ze hebben geen idee wat ze moeten doen tijdens een eucharistieviering
o Ze lezen Latijnse gebeden, maar weten niet wat het betekent, omdat ze de taal niet hebben
geleerd
o Vele priesters hebben het moeilijk om rond te komen met het laag loon v/e priester
Ambten voor geestelijken worden verkocht + vorsten benoemen de bisschoppen
Inkomsten zijn belangrijker dan de gelovigen
Gezag v/d paus is ondermijnend door Westers Schisma + verblijf v/d pauzen in Avignon
Celibaat1 verplichting wordt niet nageleefd
Renaissancepauzen gebben veel geld nodig voor hun bouwwerken
Verkoop van aflaten
Volgens Luther kunnen christenen hun geld beter aan de armen of behoeften geven
Waarom vormen de ME een gunstig klimaat voor een godsdienstige hervorming?
Allerlei plagen worden aanzien als straf van God
Angst v/d hel en worsteling met de vraag: hoe in de hemel komen?
De rooms-katholieke kerk werd aangetast door diep verval
Misbruiken door de paus
Verblijf in Avignon
Nepotisme: schenken van ambten + bezittingen aan vrienden en familie
Levenswandel (minnaressen + bastaardkinderen, luxueus leven, bemoeien met politiek)
Verkoop van aflaten om grote projecten te financieren
Lucas Granach maakt de tegenstelling duidelijk tussen het optreden van Jezus en dat v/d paus (doc. 1)
Bastaardkinderen worden erkent in de ME
Belangrijk!
Kardinalen hebben platte goeden
Geestelijken herkenbaar aan kerk en kelk
GEVOLG: in 1517: door de tegenstellingen treedt Maarten Luther op
= Begin van de reformatie2
2. De veranderingen van Luther, Calvijn en Hendrik VIII
De 7 sacramenten:
1. Doopsel 6. Huwelijk (naast priesterwijding)
2. Vormsel 7. Ziekenzalving (bed)
3. Biecht (geknielde man)
4. Eucharistie
5. Priesterwijding (links, met kom)
1
Verplichtingen voor rooms-katholieken om ongehuwd te blijven (ook seksuele handelingen zijn verboden buiten een
huwelijk
2
Kerkhervorming in de 16e eeuw onder leiding van Maarten Luther en Johannes Calvijn
, A. Maarten Luther
= bezorgd over hoe hij in de hemel zal geraken/het hiernamaals + ziet God als een straffende God
Lutheranisme: kennen!!
Sola Fide: alleen geloof is belangrijk
Volgens Romeinenbrief in het Nieuwe Testament: “de Rechtvaardige zal door het geloof alleen leven”
Sola Scriptura: betekent dat alleen de bijbel richtinggevend is
Universeel priesterschap: iedere gelovige is priester door doopsel en geloof
Geen hiërarchie, celibaat en heiligenverering
Alleen doopsel en avondmaal als sacramenten
Je komt in de hemel omdat zondaars die hem en de schepping eren genadig is
Luther heeft kritiek op de aflaten3 en timmert 95 stellingen op de poort van Wittenberg
GEVOLG:
In 1517: Luther schrijft brieven aan bisschoppen met 95 stellingen met als uitgangspunt: een gesprek over dit
thema > Wordt verspreid over het hele Duitse rijk + Europa
In 1520: De paus veroordeeld enkele stellingen van Luther
Luther herroept zijn stellingen niet en wordt eerst in kerkelijke ban (= vogelvrij 4) en daarna in rijksban (door
Karel V op rijksdag in Worms(1520) + paus excommuniceert hem (paus zet je uit het leven, je bestaat niet meer)
Hij wordt beschermd door vrienden (zal ondergedoken leven bij iemand) + plaatst de bijbel boven het gezag
v/d pauzen, concilies5 en kerkelijke tradities
Zijn boeken werden verbrand in Brussel en Gent met de boodschap dat men niet moest luisteren naar Luther,
want hij schrijft ketterijen
Veranderingen door Luther
- Hij schrijft de bijbel in het Duits, zodat iedereen hem kan lezen
- Hij wil maar 2 sacramenten: avondmaal (eucharistieviering) + doopsel
- Hij verwerpt het verplichte celibaat voor priesters
Houtsnede van Lucas Granach (doc. 5)
Enkel de sacramenten die door de protestanten worden erkend, zijn afgebeeld.
De nadruk ligt bij de protestanten op de verkondiging v/h evangelie.
Het rechterdeel v/d prent drijft de spot met de RKK
B. Johannes Calvijn (16e eeuw)
= radicaler/extremer dan Luther
Schrijft boek over zijn ideeën, beïnvloed door Luthers leer (eerst in Latijn, daarna vertaald in Frans) +
sticht een kerkgemeenschap in Genève, 1536
Sticht ook een school voor predikanten die zijn leer verspreiden over heel Europa, zijn prediken:
1. De redding v/d mens hangt alleen van God af, God heeft beslist en de mens kan daar niets aan
veranderen
2. God beslist wie zalig wordt (hemel) en wie hij verloren laat gaan (hel)
BESLUIT: Calvijn zegt dat wat er ook gebeurt, je veilig bent bij God + calvijns geboden zeggen: heel somber leven
GEVOLG: Calvinisten worden door deze uitspraak somber en krijgen angst: “Je weet nooit wat God voor jou beslist
heeft”
3
Kwijtschelding van straffen door bv: goede daden, maar ook tegen betaling
4
Hij werd buiten de bescherming v/d wet geplaatst, iedereen kan hem doden
5
Vergadering van kerkleiders
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller joniehinion. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.05. You're not tied to anything after your purchase.