De Geo Leefomgeving Wonen in Nederland vwo hoofdstuk 3
3.1
- Jaren 60 stijging van de welvaart in Nederland
Met meer dan 100.000 bewoners spreek je van grote steden
Minder dan 20.000 inwoners kleine gemeenten
Vergeleken met andere landen hebben de grote steden in Nederland aan geringe bevolkingsomvang
De centrale stad met het verstedelijkte platteland eromheen noem je een stadsgewest
- De meeste grote stadsgewesten liggen ten zuiden van de lijn Haarlem-Zwolle
Stadsgewesten functioneren vaak als één ruimtelijk geheel door de samenhang tussen de centrale
stad en het verstedelijkte platteland daarvoor zorgen vooral 2 soorten relaties tussen de
hoofdkern en de gemeenten eromheen
1. De woon-werkrelaties
En woont vaak in een andere gemeente binnen het stadsgewest dan waar ze werken
forensen. Als ze (nieuw) werk zoeken, doen ze dat meestal ook binnen het stadsgewest waar
ze wonen. Daarmee is het stadsgewest een soort regionale arbeidsmarkt
Die ontwikkeling zie je ook op de woningmarkt. Mensen zoeken meestal een nieuwe woning
binnen de vertrouwde omgeving van hun stadsgewest.
2. Heeft te maken met de voorzieningen in de centrale stad
Bewoners van verstedelijkte platteland maken daar veel gebruik van. Het verzorgingsgebied
van centrale steden is groter dan de steden zelf
Historische binnensteden dateren uit de middeleeuwen. De oude
steden lagen vaak aan of in de buurt van water. Veel oude
haventjes van destijds zijn nu pittoreske toeristische plekken. De
woonfunctie is minder belangrijk.
De binnenstad is een vrij compact stadsdeel. De smalle wegen
vormen een fijnmazig netwerk. Gebouwen liggen dicht bij elkaar.
- Een van de oorzaken hiervan moet je zoeken in de 19e
eeuw toen begon de bevolking van de steden te groeien
eerst vulden de steden de lege plekken binnen de
, stadswallen of -muren op zorgde voor verdere verdichting van de al compacte bebouwing
pas later breidde de stad zich verder uit buiten de muren stadsmuren werden toen
voor een deel gesloopt
In sommige steden ontbreekt de historische binnenstad kunnen allerlei redenen voor zijn:
- Binnenstad Rotterdam gebombardeerd op 14 mei 1940
- Tilburg en Eindhoven nooit echte historische kern gehad door industriële ontwikkelingen
in 19e eeuw groeiden daar verschillende dorpen aan elkaar vast, zodat één grote stand
ontstond
- Andere steden (zoals Almere of Lelystad) werden pas recent vanuit het niets uit de grond
gestampt en missen daarom oudere historische kern
Alle steden, met of zonder historische binnenstad, hebben een centrale zakenwijk (cbd / central
business district) het centrale deel van de stad met winkelvoorzieningen en kantoren
- Bij oude steden ligt de centrale zakenwijk vaak dicht tegen het historische gedeelte aan
soms is bouw cbd’s ten koste gegaan van historische gebouwen
Negentiende-eeuwse arbeiders- en industriewijken
Tegen binnenstad aan liggen wijken die gebouwd zijn tussen ongeveer 1870 en 1900 toen maakte
Nederland de eerste industriële ontwikkeling door. De nieuwe fabrieken en werkplaatsen vestigden
zich in de stadjes aan een spoorlijn of bij een haven aan een kanaal of dicht bij een rivier. De kleine
en donkere arbeiderswoningen stonden dicht bij de fabrieken en dicht bij elkaar. Ze hadden vaak
geen waterleiding en riolering. In de smalle straten waren weinig groenvoorzieningen
Negentiende-eeuwse arbeidersbuurten (tegenwoordig vaak gesloopt of gerenoveerd)
Niet alle woningen uit die tijd waren klein. De rijke industriëlen vestigden zich buiten de
arbeiderswijken bouwden villa’s, meestal in landschappelijk aantrekkelijke stadsdelen waar meer
groen te vinden was
Vooroorlogse stadswijken 1900 – 1940
De urbanisatie zette na 1900 door en er werden meer en meer huizen gebouwd. Vanaf begin 20e
eeuw ging de overheid zich steeds meer met de bouw van woningen bemoeien (Woningwet,
wooncorporaties) kwaliteit van arbeiderswoningen nam flink toe en de leefbaarheid voor de
inwoners werd beter
In de verder van het centrum gelegen wijken waren de grondkosten lager en kon ruimer worden
gebouwd. Uit Engeland werd het idee van het tuindorp met meer groen overgenomen. De iets rijkere
mensen konden hun intrek nemen in grotere woningen. Woningen uit deze periode eel degelijker
gebouwd en hebben vaak erkers en glas-in-loodramen
Langs uitvalswegen van centrale steden werden in de dertiger jaren van de vorige eeuw ook grote
huizen gebouwd voor grote gezinnen met hogere inkomens. In deze panden vind je tegenwoordig
veel kantoren van advocaten, makelaars en architectenbureaus
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller marloeoosterlaar. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.25. You're not tied to anything after your purchase.