Summary
Samenvatting Tijdvak 1 tot en met Tijdvak 10 geschiedenis vwo
- Course
- Level
In dit document vindt je ALLE informatie die jij nodig hebt voor jouw examen geschiedenis vwo van tijdvak 1 tot en met 10.
[Show more]
Seller
Follow
marloeoosterlaar
Content preview
Tijdvak 11. Jager-verzamelaars
Kenmerkend aspect: De levenswijze van jager-verzamelaars
Bronnen:
Ongeschreven
o Schrift is er nog niet
Primair
o Uit de tijd zelf
o Uit de ‘eerste hand’
De jagers en verzamelaars leefden in de prehistorie ‘voor de geschiedenis’ geen schrift
Middel van bestaan (manier om in leven te blijven):
Jagen en verzamelen
Samenlevingstype (maatschappij: bevolking die een sociaal geheel vormt):
Samenleving van jager-verzamelaars
Samenleving van jagers-verzamelaars:
Economie
Wat zijn de middelen van bestaan?
o Jagen en verzamelen
Politiek
Hoe wordt de samenleving bestuurd?
o Kleine nomadische groepen, dus geen georganiseerd bestuur
Sociaal
Hoe zijn de verhoudingen in de bevolking
o Weinig sociale verschillen
o Strikte rolverdeling tussen man en vrouw
Cultuur
Wat denken en voelen de mensen en hoe uiten zij dit?
o Magische jacht- en vruchtbaarheidsrituelen en grafgiften
,1. Het ontstaan van de landbouw
Kenmerkend aspect: het ontstaan van landbouw en landbouwsamenlevingen
± 11.000 v. Chr.: begin Neolithische revolutie in de vruchtbare halve maan (in het Midden-Oosten)
Gunstig gematigd klimaat veel planten en beesten voedsel in overvloed
Zoet water vaak vruchtbare grond
Landbouw (agragrisch):
Akkerbouw
Veeteelt
Ontwikkeling van de middelen van bestaan in de vruchtbare halve maan
Jagen en verzamelen bleef men in die vruchtbare halve maan doen tot ongeveer 9000 v. Chr.
Voor 9000 v. Chr. Begon men al aan landbouw te doen bood grote voordelen lange tijd
landbouw en jagen-verzamelen naast elkaar
Landbouwsamenleving/agrarische samenleving:
Economie
o Landbouw: akkerbouw en veeteelt
Politiek
o Dorpen werden waarschijnlijk bestuurd door dorpsoudsten en priesters
Sociaal
o Sedentaire revolutie: vaste woonplaats
o Toename van sociale verschillen
o Strikte rolverdeling tussen man en vrouw
Cultuur
o Magische rituelen
o Veel uitvindingen
Eerste schrift begint te ontstaan einde prehistorie, vanaf nu historie
,1. De eerste steden
Kenmerkend aspect: Het ontstaan van de eerste stedelijke gemeenschappen
Vanaf 10.000 v. Chr. Begint de Neolithische revolutie in de vruchtbare halve maan
Zelf planten van zaden (akkerbouw)
Houden van vee (veeteelt)
Nieuwe uitvindingen
o Deze 3 verhoging voedselproductie
Groei van dorpen
Ontstaan ambachten
Ontstaan handel
Groei van dorpen en ontstaan handel ontstaan steden
Landbouw in vruchtbare halve maan gekenmerkt door irrigatielandbouw
Grote rivieren traden ieder jaar een keer buiten hun oevers
Waterpeil steeg
Rivieren overstroomden het omliggende land
Als water was weggetrokken op de grond rondom de rivieren vruchtbaar slib achterbleef
Grond erg vruchtbaar
Daarnaast zorgden de boeren er ook voor dat ze het overtollige water probeerde op te vangen d.m.v.
allerlei kanaaltjes steeds verder het land, steeds verder van de rivier af, zodat de grond verder van de
rivier af ook vruchtbaar was
Ontwikkeling van de middelen van bestaan in de vruchtbare halve maan
Jagen en verzamelen bleef men in die vruchtbare halve maan doen tot ongeveer 9000 v. Chr.
Voor 9000 v. Chr. Begon men al aan landbouw te doen bood grote voordelen lange tijd
landbouw en jagen-verzamelen naast elkaar
Tijdens landbouw ambacht beginnen erna
Daarna weer handel (ook nog tijdens landbouw)
, Vruchtbare halve maan
Stedelijke beschaving in Mesopotamië:
Economie
o Landbouw: akkerbouw en veeteelt
o Ambachten
o Handel
Politiek
o Steden werden bestuurd door koning en priesters
o Steden groeiden uit tot rijken (stadstaten)
Stadstaat: staat ter grote van een stad eigen bestuur eigen
rechtsspraak eigen regels eigen leger ontstonden ook de eerste
oorlogen tussen de stadstaten in Mesopotamië
Sociaal
o Grote groepen (gem. 10.000 mensen)
o Sociale verschillen: hiërarchische opbouw van de samenleving in sociale klassen
Van laag naar hoog: slaven, boeren, ambachtslieden, priesters, koning
Cultuur
o Polytheïstische godsdienst
Godsdienst met meerdere goden
o Magische rituelen in tempels
o Veel uitvindingen
Stedelijke beschaving in Egypte:
Economie
o Landbouw: akkerbouw en veeteelt (Nijl)
o Ambachten
o Handel
Politiek
o Steden werden bestuurd door koning en priesters
o Boven- en beneden-Egypte vormen een natiestaat met farao als leider
Sociaal
o Grote groepen (gem. 10.000 mensen)
o Sociale verschillen: hiërarchische opbouw van de samenleving in sociale klassen
Cultuur
o Polytheïstische godsdienst (Monotheïsme van 1353-1336 v. Chr.)
Monotheïsme: één god vereerd
o Magische rituelen in tempels
o Veel uitvindingen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller marloeoosterlaar. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $11.36. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
60281 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now