Summary
Rechtssociologie (RR108): Samenvatting actie en reactie hoofstukken 23 en 4
- Course
- Institution
Rechtssociologie (RR108): Samenvatting actie en reactie hoofstukken 23 en 4
[Show more]
Seller
Follow
summaryking
Reviews received
Content preview
lOMoARcPSD|383 406 3Samenvatting Rechtssociologie
Actie en Reactie – Nick Huls
Enkele kernbegrippen en thema’s
– Sociale ongelijkheid en rechtsgelijkheid (HC#2+3)
– Modernisering en sociale verandering (HC#3)
– Harmonie- en conflictperspectief (HC#4)
– Sociaal constructivisme: naming, blaming & claiming
– Rationalisering (HC#4)
– Law in the books vs law in action (HC#1)
– Sociale productie en sociale werking van recht (HC#2)
Hoofdstuk 2
Wat is rechtssociologie?
- de sociaalwetenschappelijke bestudering van het recht.
Rechtssociologen concentreren zich meer op law in action (recht der werkelijkheid) ipv
law in the books. Law in the books: formeel juridisch beeld, verzameling van wetten. Law
in action: het wetenschappelijk onderzochte beeld van wat mensen daadwerkelijk doen, de
verzameling gedrag r gels die blijk n uit de praktijken van mensen.
juridischeDesociologische‘waarheid’‘waarheid’isinternis extern– gerelateerd– aan ‘objectieve
waarnemingen’; logisch gerelateerd aan rechtsregels.
Rechtssociologen hebben niet zozeer belangstelling voor de juridische casus, maar voor de
maatschappelijke context van het geschil. Zij bestuderen primair het functioneren van
juridische instituties, de structuren en de handelende personen van het recht.
Rechtssociologen stellen bepaalde vragen naar de manier waarop mensen met hun
geschillen omgaan. Ze kijken naar wat er tussen partijen gebeur is voordat zij bij
de rechtbank verschijnen.
Naming, blaming and claiming
Geschillen zijn geen natuurverschijnselen maar sociale constructies.
Conflicten zijn wat mensen er van maken.
Naming: probleem benoemen. Zonder de beschikbaarheid van een concreet woord
of een concrete term is naming erg moeilijk.
Blaming: het aanwijzen van een ander als verantwoordelijke.
Claiming: Na naming and blaming is het aanspreken van de persoon of instantie
die verantwoordelijk gehouden wordt voor het probleem, de volgende stap in het
transformatieproces van probleem naar juridisch geschil.
Er is pas sprake van een conflict wanneer de aangesproken partij de eis geheel
of gedeeltelijk afwijst en de aansprekende partij daar geen genoegen mee neemt.
, lOMoARcPSD|383 406 3
Conflict piramide: in verhouding tot het grote aantal (potentiële) problemen in de
samenleving zijn er zeer weinig geschillen die voor een juridisch forum
terechtkomen. Sceptici:Truebelievers:let’skillhoeall meerthelawyersrechtdes te
beter voor de samenleving Rechtsosciologen nemen een tussenpositie.
Dienende taak van het recht naar de samenleving: het tot stand brengen van bindende
regels en het oplossen van conflicten in de samenleving.
Instrumentele functie: recht is een instrument in de handen van de overheid om
bepaalde doelen te realiseren. De middelen die het recht kent moeten zinvol en
effectief zijn.
Expressieve functie: wetten drukken de waarden uit van de samenleving waarin
wij willen leven. Sociale, politieke, waarden.
Rechtssociologie is een empirische discipline waarbinnen het recht wordt opgevat
als een sociaal verschijnsel, als product van menselijke interactie.
Rechtssociologie: de empirische wetenschappelijke discipline die de wederzijdse
beïnvloeding van recht en de samenleving bestudeerd.
Sociale productie van het recht: de invloed van de samenleving op het recht
DeSocialeeerstewerkingrechtssociologischevanhett:hoofdvraagdeinloed
vanis:“Welkehetrchtmaatschappelijkeopdesamenleving(f)actoren hebben invloed op de ontwikkeling van nieuw recht?”
De rechtssociologie onderscheidt vier soorten maatschappelijke bronnen van recht:
- De politiek
O De bestaande politieke machtsverhoudingen in een land. Politieke
partijen, bestuurders en ambtenaren zijn belangrijke publieke
machtsfactoren. De politieke partijen willen hun programma
uitvoeren, beloftes waarmaken en zetelaantal vergroten.
O Private instellingen en organisaties oefenen macht uit die van invloed is
op het functioneren van het recht. Het bedrijfsleven heeft een sterke lobby
in de richting van de politiek.
O Vakbonden en milieuorganisaties beschikken over netwerken en kanalen
om de politieke besluitvorming te beïnvloeden.
- Economisch-technologische ontwikkelingen
O Omdat onze materiële welvaart op de kapitalistische productiewijze is
gebaseerd wordt van het recht gevraagd dat het zich aanpast aan de eisen
van de vrije markt economie.
O Nieuwe producten vragen om nieuwe regels, want regulering van
economische markten is maatschappelijk noodzakelijk.
O Wetenschappelijke vooruitgang stelt nieuwe eisen aan het recht. -> DNA
- Juridische professionals
O ‘rechtHfunctionereniswatrechtersvan doenjuridischeindepraktijk’rofessionals genereert uit dagelijkse
praktijk erva ingskennis over imperfecte werking van het recht.
O
, lOMoARcPSD|383 406 3
O abstracte wettelijke regels krijgen pas betekenis als de rechter ze in een
concreet geval toepast.
O De advocatuur ondergaat ook ingrijpende veranderingen, het verzakelijkt
door invloed van internationalisering van het rechtsverkeer.
O Ambtenaren van de overheid zijn van invloed.
- Rechtsopvattingen van burgers
O Het is belangrijk te onderzoeken welke rechtskennis burgers paraat
hebben. Vooral in georganiseerd verband kunnen mensen het
overheidsbeleid beïnvloeden.
O In de rechtsantropologischeMensenleven‘before
literatuurhetlaw’.Zijoverkijkenlgalopconsciousnessnaar wordt een driedeling gemaakt:
▪
▪ Mensenerkennenlevendewaarde‘withtheervlaw’n.. Zij maken gebruik vanhethetrechtrechten als
▪ Mensenheth uitkomtleven‘against. the law’. Zij zien de
juridische instituties als een tegenstander.
Rechtscultuur
❖ Rechtssociologen hebben ook belangstelling voor rechtsculturen. Er bestaan grote
verschillen in de rechtscultuur tussen verschillende landen.
❖ Het ligt voor de hand dat de vaste culturele patronen van een land hun
weerslag vinden in de rechtscultuur.
❖ Erhard blankenburg, duitse rechtssocioloog keek naar de bestaande juridische en
sociale instituties en de aantallen juridische instituties, professionals, advocaten
en rechters. Door rechtscultuur te relateren aan de omvang van de juridische
sector ontstaat een meer kwantitatief beeld van een rechtscultuur. Erhard kijkt
naar de aanbod zijde.
Rechtspluralisme
Een belangrijk onderzoeksobject van de rechtssociologie is het rechtspluralisme.
Rechtspluralisme: het verschijnsel dat in een land niet alle recht afkomstig is van
de staat, maar van bepaalde groepen binnen de samenleving.
Het is een zeer actuele kwestie in hoeverre de dominante Nederlandse rechtscultuur
ruimte moet laten voor afwijkende rechtsopvattingen van nieuwkomers.
Rechtssociologen zijn behalve in de totstandkoming ook geïnteresseerd in de effecten
van recht in de samenleving.
Bedoelde effecten: effecten die de wetgever voor ogen stonden met de invoering van
een wet of maatregel
De sociale werking van recht plaatst vraagtekens bij twee centrale aannames over de
verhouding tussen de burger en de regels van de rechtsstaat, namelijk: dat hij de wet
kent en dat hij deze gehoorzaamt.
Brengt twee vragen met zich mee:
- Langs welke wegen neemt de burger kennis van het recht?
- Wat is de rol van sociale verbanden en instituties op de effecten van recht?
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller summaryking. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.00. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67866 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now