Samenvatting van de hoorcolleges was volgens de coördinator van het vak een perfecte samenvatting voor het leren van het tentamen. Wanneer hij vermeldde dat iets mogelijk op het tentamen kwam, heb ik aangeduid in de samenvatting (meestal vetgedrukt).
Wetenschapsfilosofie
Inhoudsopgave
Wat is filosofie? ....................................................................................................................................... 3
Wat is wetenschapsfilosofie? .................................................................................................................. 3
Kennisleer ................................................................................................................................................ 3
Het rationalisme van René Descartes ..................................................................................................... 6
De Britse empiristen ................................................................................................................................ 7
De evaluatie van rationalisme & empirisme ........................................................................................... 8
De filosofie van Immanuel Kant .............................................................................................................. 8
Positivisme............................................................................................................................................. 11
Hermeneutiek........................................................................................................................................ 12
Een filosofisch probleem met waarheid................................................................................................ 13
Ludwig Wittgenstein ............................................................................................................................. 13
De logisch positivisten ........................................................................................................................... 13
Evaluatie logisch positivisme ................................................................................................................. 15
Twee vragen van Popper ....................................................................................................................... 16
Relevante biografische gegevens .......................................................................................................... 16
Popper en de logisch positivisten: overeenkomsten en verschil .......................................................... 16
Falsificationisme voor Popper ............................................................................................................... 17
Poppers kritisch rationalisme ................................................................................................................ 17
Een aantal problemen met Poppers opvattingen ................................................................................. 19
Constructivisme en relativisme ............................................................................................................. 20
Wittgenstein 2 ....................................................................................................................................... 20
Thomas Kuhn over paradigmawisselingen ............................................................................................ 21
Het gebruik van Kuhns wetenschapsfilosofie........................................................................................ 23
Toch nog een demarcatiecriterium? ..................................................................................................... 23
Paul Feyerabend .................................................................................................................................... 24
Evaluatie van het relativisme & constructivisme .................................................................................. 25
Imre Lakatos .......................................................................................................................................... 26
Kuhns kritiek op Lakatos........................................................................................................................ 29
Conclusie ............................................................................................................................................... 29
De Sokal affaire (geen tentamenstof) ................................................................................................... 29
,Het wetenschappelijk realisme ............................................................................................................. 30
Pragmatisme vs. Scepticisme: Het vastleggen van overtuigingen ........................................................ 34
Genaturaliseerde epistemologie ........................................................................................................... 37
De rationele mens in het expected utility onderzoeksprogramma ...................................................... 38
Homo sapiens als homo economicus .................................................................................................... 39
De rationele keuze theorie .................................................................................................................... 40
De speltheorie ....................................................................................................................................... 41
Evaluatie expected utility onderzoeksprogramma ............................................................................... 43
The prospect theory .............................................................................................................................. 45
Inleiding in de moderne evolutietheorie............................................................................................... 47
Misverstanden m.b.t. de theorie........................................................................................................... 48
Beantwoording van de vragen uit college 11 & 12 ............................................................................... 49
, Wat is filosofie?
Filosofie als conceptueel onderzoek
Het gaat over de dagelijkse begrippen en concepten, Het is een empirisch (wetenschappelijk)
onderzoek dat een wetenschappelijk wereldbeeld oplevert.
Filosofie als conceptuele verheldering
Hierbij wordt net als bij de conceptuele analyse gevraagd wat er met de concepten wordt bedoeld.
Men kijkt naar hetgeen de wetenschap kan bijstellen aan de concepten.
Filosofie als geldigheidswetenschap
Filosofen vragen zich van de fundamentele concepten af wat ermee bedoeld wordt en of dit naar de
wereld verwijst.
Filosofie als perspectiefwisseling
Concepten bekijken vanuit verschillende perspectieven om het beeld van een concept te verbeteren.
Filosofie als zoektocht naar de waarheid
Socrates verzette zich hier tegen. Het ging om iemand te overtuigen van je opinie, maar dit heeft niks
met de waarheid te maken. (vb.: Advocaten die iemand proberen vrij te spreken)
Filosofie is dit allemaal
Filosofie is dit alles, maar misschien zelfs meer. Het gaat vooral om het kritisch denken. Men moet
alles zo helder en duidelijk krijgen om erachter te komen of deze voorgaande concepten geldig zijn.
Wat is wetenschapsfilosofie?
Wetenschapsfilosofie/-leer
Filosofische reflectie op wat wetenschap is, doet en aan kennis genereert (vb.: Waarom valt het een
(beweringen over zwarte gaten) wel in een wetenschappelijk domein en het ander (beweringen over
witte geesten) niet?
Wat is wetenschap?
We gebruiken het woord vaak, maar weten niet wat het nu precies is.
Kennisleer
Kennisleer = epistemologie
Kennis stelt drie vragen:
Wat is (zekere) kennis?
Hoe kunnen we die kennis rechtvaardigen?
Wat is de bron van kennis?
Hierdoor zijn twee traditionele posities ingenomen:
Het rationalisme: De echte kennis is afkomstig van de ratio, de rede.
Het empirisme: De echte kennis is afkomstig van de zintuigelijke ervaring.
Beide stromingen zijn constant in discussie met elkaar, maar stellen wel dat echte kennis bestaat. Dit
terwijl er filosofen zijn die dit niet zeker kunnen zeggen.
Scepticisme
Socrates stelde mensen op een marktplein de vraag wat ze zeker wisten. Hij stelt de vraag bij
gevestigde opvattingen. Hij praat net zover door tot je niets zeker meer weet.
Hij wordt uiteindelijk veroordeeld tot de gifbeker. Dit omdat hij de jeugd heeft bedorven en niet in
de goden van de stad geloofde.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Dèveny. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.33. You're not tied to anything after your purchase.
