Samenvatting van de voorgeschreven stof voor het vak Inleiding Bestuursrecht aan de Universiteit Leiden.
Zelf heb ik mede met deze samenvatting een 8 behaald voor dit vak.
Twee aspecten van de breedte van bestuursrecht
1. Het bereik van bestuursrecht is groot: veel onderwerpen worden erdoor geraakt.
2. Nederlands bestuursrecht wordt sterk beïnvloed door Europese regelgeving.
Bestuursrecht heeft betrekking op relaties tussen de overheid (bestuursorganen) en burgers
(belanghebbenden). Het bestuursrecht geeft regels voor de verhouding tussen
bestuursorganen en belanghebbenden, in het bijzonder voor de situatie waarin het bestuur
handelt op basis van publiekrechtelijke bevoegdheden.
Eenzijdige rechtshandelingen: op basis van een wet is het bestuurd bevoegd tot juridische
maatregelen die burgers en rechtspersonen niet ter beschikking staan.
geeft het bestuur veel macht nodig om belangen te behartigen
Het bestuur kan alleen eenzijdige rechtshandelingen verrichten als de wetgever hem die
bevoegdheid heeft toegekend in een wettelijk voorschrift. Door zo’n wettelijke bepaling
verkrijgt het bestuursorgaan een publiekrechtelijke bevoegdheid.
Functies van het bestuursrecht:
1. Instrumentele functie: het bestuursrecht geeft de overheid de bevoegdheden (of
instrumenten) om het algemeen belang te behartigen en zijn publieke taak te
vervullen.
2. Waarborgfunctie: het bestuursrecht geeft burgers bescherming tegen de overheid en
haar besluiten.
3. Normerende functie: het bestuursrecht geeft regels waaraan het bestuur zich bij de
uitoefening van bevoegdheden aan moet houden.
Bestuur mag alleen handelen wanneer het daartoe door de wetgever bevoegd is gemaakt
uitgangspunten;
- Democratische besluitvorming
- Toegang tot een onafhankelijke rechter.
Algemeen bestuursrecht:
Belangrijkste bestuursrechtelijke informatie
Nog steeds veel rechtspraak nodig, vanwege:
- Veel algemeen geformuleerde normen
- Begrijpen van regels uit de Awb
- Toepassen van Awb op een individuele zaak
Bijzonder bestuursrecht:
Meer inhoudelijke regels bepalen rechten en plichten in concrete gevallen
Opgenomen in verschillende wetten
,Staatsrecht
- Gaat vooral over de Grondwet en de organieke wetten.
- Bestaat uit regels die zien op de instelling, werkwijze en globale bevoegdheden van
de verschillende organen van de overheid.
- Verdragen zijn ook onderdeel van staatsrecht.
- Grondregels voor de organisatie van de Nederlandse staat.
Bestuursrecht kan niet zonder het staatsrecht en het staatsrecht niet zonder het
bestuursrecht;
- Bestuursorganen zijn voor hun organisatie van het staatrecht afhankelijk
- Zonder bestuursrecht kunnen de organen van de staat niet handelen ter uitvoering
van hun publieke taak.
Europees recht
- Europese regels moeten vaak in Nederlandse wetgeving worden omgezet
- Nederlandse wetgeving mag niet met Europees recht in strijd komen
- Bestuursorganen moeten zich met hun handelen aan de Europese regels houden.
Ontwikkeling bestuursrecht
In 1994 algemene codificatie Algemene wet bestuursrecht
Achtergrond van de wet: groei van de bevolking, technische ontwikkelingen en de opkomst
van het ideaal van de verzorgingsstaat zorgden voor een groeiende behoefte aan actief
overheidsoptreden.
Bronnen van het bestuursrecht
- Wet- en regelgeving
- Jurisprudentie en annotatie
- Literatuur
,Hoofdstuk 2
Totstandkoming Awb
Artikel 107 lid 2 Gw verplicht de wetgever tot het vaststellen van algemene regels van
bestuursrecht.
Ontstaan door toenemende bestuursrechtelijke voorschriften op het gebied van milieu, de
ruimtelijke verordening, de sociale zekerheid, de mededinging en de gezondheidszorg.
Aanpassingsoperatie n.a.v. Awb:
Na een algemene regeling van een onderwerp in de Awb, moet de wetgever de regels over
hetzelfde onderwerp in de bijzondere wetten daarvan laten vallen.
Awb = aanbouwwet
De Awb komt niet als een geheel tot stand, maar in delen die tranches worden genoemd.
Ruimte om aan de hand van de rechtsontwikkeling andere onderwerpen in de wet te
regelen.
4 tranches
- Eerste twee in 1994: hoofdstuk 1 t/m 8 Awb
- Derde 1998: hoofdstuk 10
- Vierde 2009: afdelingen in hoofdstuk 4,5 en 10
Tussendoor kleine wijzigingen bijvoorbeeld n.a.v. Europese regelgeving
De wet wordt steeds gemoderniseerd en uitgebreid.
Doelstellingen Awb volgens wetgever:
- Het bevorderen van eenheid binnen de bestuursrechtelijke wetgeving
- Het systematiseren en waar mogelijk vereenvoudigen van de bestuursrechtelijke
wetgeving
- Het codificeren van ontwikkelingen die zich in de bestuursrechtelijke jurisprudentie
hebben afgetekend
- Het treffen van voorzieningen ten aanzien van onderwerpen die zich naar hun aard
niet voor regeling in een bijzondere wet verlenen
Structuur Awb:
- H1: definities en reikwijdte
- H2: verkeer tussen burgers en bestuursorganen
- H3: algemene bepalingen over belsuiten
- H4: bijzondere bepalingen over besluiten
- H5: handhaving
- H6: algemene bepalingen over bezwaar en beroep
- H7: bijozndere bepalingen over bezwaar en administratief beroep
- H8: bijzondere bepalingen over beroep bij de rechtbank
- H9: klachtbehandeling
- H10: bepalingen over bestuursorganen
, - H11: slotbepalingen
Duidelijke structuur: van algemeen naar bijzonder gelaagde structuur
Categorieën Awb-regels:
Dwingend recht (art. 3:3)
- Geen mogelijkheid om af te kunnen wijken.
- Wel afwijken? regel onverbindend
- Awb = wif = algemene regel
Bijzondere regels mogen afwijken van algemene regels – ‘Aanwijzingen voor de
regelgeving’
- Volgens ‘aanwijzingen voor de regelgeving’ moet afwijking noodzakelijk zijn of goed
gemotiveerd.
- ‘Aanwijzingen voor de regelgeving’ is niet bindend voor de wetgever.
- ‘Het bestuursorgaan gebruikt..’
Regelend recht (art. 4:1)
- Regels voor algemene gevallen
- Mag van worden afgeweken ‘tenzij bij wettelijk voorschrift anders is bepaald’ dus
via een wet in materiele zin (avv)
Aanvullend recht (art. 4:13)
- ‘Restbepaling’
- Wanneer de bijzondere regelgever nagelaten heeft een regeling te treffen.
- ‘Bij wettelijk voorschrift bepaald’
Facultatief recht (afdeling 3.4 artikel 3:10)
- Geldt niet, tenzij een regelgever of bestuursorgaan bepaalt dat het wel moet worden
gevolgd.
- Optioneel recht
- ‘Deze afdeling is van toepassing indien…’
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller valeriebulk. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.13. You're not tied to anything after your purchase.
