in dit hoofdstuk staat alles wat belangrijk is in de politieke geschiedenis van Nederland. het gaat over de verzuiling en ontzuiling. maar ook over verschillende soorten politieke partijen. ook gaat het over de opkomst van gastarbeiders.
Je hoorde bij een groep van de wieg tot het graf. Je werd geboren in een katholiek gezin. Je ouders
waren katholiek. Je ging om met katholieke vriendjes en vriendinnen. Je ging naar een katholieke
school. Naar een katholieke sportvereniging. Je las een katholieke krant. Je deed boodschappen bij
een katholieke bakker, slager. Je trouwde met een katholiek meisje of jongen. Als je overleed werd
je begraven op een katholieke begraafplaats.
In Nederland had je in de 19de eeuw alleen openbare scholen. (Voor iedereen toegankelijk).
De liberalen hadden veel te vertellen want alleen rijke mannen die voldoende belasting betaalden
mochten stemmen (censuskiesrecht)
Katholieken en protestanten willen eigen scholen. Dat noemen wij bijzonder onderwijs. Er stond in
de grondwet van 1848 dat er vrijheid van onderwijs was. Dus je mocht eigen scholen bouwen. Maar
die moest je dan wel zelf betalen.
Katholieken en protestanten willen financiële gelijkstelling met het openbaar onderwijs.
In de tweede kamer moet er een wet komen die ervoor zorgt dat dit geregeld wordt.
In 1917 sluiten ze een deal met de socialisten. De socialisten stemmen mee voor financiële
gelijkstelling van het bijzondere onderwijs. In ruil daarvoor stemmen de katholieken en de
protestanten mee voor algemeen kiesrecht voor mannen.
Hiermee komt er een einde aan de schoolstrijd.
De verzuiling neemt vanaf de jaren 20 sterk toe
- De leden van de katholieke en protestantse zuil kwamen uit alle lagen van de bevolking.
- Voor een gelovige arbeider (socialisme) of ondernemer (liberaal) was et geloof
doorslaggevend om te bepalen bij welke zuil hij wilde horen.
Er vond samenwerking plaats tussen de zuilen in de tweede kamer. Daar moesten partijen wel
samenwerken om een meerderheid te halen
- Confessionele kabinetten (rksp/arp/chu)
, Rooms katholieke staats partij
anti revolutionaire partij (gereformeerd)
christelijk historische unie (hervormd)
Deze samenwerking was succesvol door:
- Goede greep van de leiders op hun zeil en hadden veel aanzien bij hun achterban
- Daarnaast was er ook behoefte aan sterke leiders binnen de zuilen
- Goede samenwerking tussen de leiders van de verschillende zuilen
Tijdens de tweede wereldoorlog is er binnen het verzet sprake van samenwerking tussen
verschillende zuilen.
Want er is een gemeenschappelijke vijand. De Duitse bezetters
Er kwam een beweging op gang die na de oorlog een einde hoopte te maken aan de Verzuiling.
Maar de meerderheid van de mensen verlangde terug naar de goede oude tijd van voor de oorlog.
- Oude omroeporganisaties keerden weer terug
- Ook de kranten behalve bijvoorbeeld de telegraaf
- RKSP werd KVP. Maar ook ARP en CHU keerden terug
Paragraaf 2: deels ontzuiling maar ook nieuwe verzuiling
Gedeeltelijke ontzuiling vanaf de jaren 60
- Ontstaan van nieuwe partijen zoals D66
- Ontstaan van CDA
- Ontstaan van nieuwe niet verzuilde omroepen zoals de TROS en Veronica
- De Volkskrant wil geen katholieke krant meer zijn
- In het confessionele onderwijs worden ook niet confessionele docenten aangenomen
- Vakbonden gaan samen in de FNV
Nog wel verzuiling op de volgende gebieden
- Politiek
- Verzuilde omroepen
- Opkomst van een nieuwe islamitische zuil
- Onderwijs is nog verzuild
- Zieken en bejaardenzorg
Door de samenwerking tijdens de oorlog keerden de socialisten zich niet meer tegen de kerk
- Oprichting van PVDA. Zou een doorbraakpartij moeten zijn met plek voor confessionelen en
socialisten en liberalen
- Er kwamen na de oorlog wel regeringen met zowel confessionele partijen als de
socialistische PVDA
Halverwege jaren 50 roepen zowel de bisschoppen als de hervormde kerk op tot samenwerking
tussen de zuilen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller rikvandenberg. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.90. You're not tied to anything after your purchase.
