Summary
Samenvatting geriatrie
- Course
- Institution
het is een volledige samenvatting! cursus bevat denk ik 113 paginas, deze is een samenvatting van 20 paginas.
[Show more]
Seller
Follow
ambareenraza
Reviews received
Content preview
1) Geriatrische patiënt- Niet elke oudere pt is geriatrische pt.
- Ook tijdelijk geriatrische pt zijn.
De geriatrische patiënt wordt gekenmerkt door:
Verminderde - Om bij verstoringen te compenseren waardoor ze somatisch, psychisch en/of
homeostase sociaal kwetsbaar worden.
- Aantal zaken die verbeteren bij verouderen: geheugenfunctie van immuunsysteem,
coping gedrag + oordeelsvermogen.
- Klachten + symptomen -> vaak toegeschreven aan veroudering.
- Onderscheid normale veroudering + pathologische veranderingen van groot belang
- Voldoende kennis -> aantal orgaanfuncties bij het ouder worden minder worden.
- Homeostatische reserve bij oudere vaak verminderd is.
Cascade - Stoornissen -> cascade breakdown of kettingreactie ontstaat.
breakdown - BV: oudere pt met hypoxie tgv pneumonie.
- Marginale cardiale reserves zorgen dat cardiac output vermindert met als gevolg
slechte doorbloeding van hersenen delier ontstaan.
- Kan optreden van fysische naar psychische en sociale vlak.
Veel - Verhoogde kwetsbaarheid bij geriatrische pt leidt tot complicaties die bijdragen tot
complicaties de ernst van ziekte of letale afloop.
immobiliteit, instabiliteit, urine-incontinentie, psychiatrische aandoeningen en
ondervoeding
Trage - Bestaande pathologie + aard + ernst ziekte -> rol bij herstel wat vaak traag en
reconvalescentie onvolledig verloopt.
- Ernstige aandoeningen: CVA, collumfractuur, griep.
- Tijdens herstel moet pt beoordeeld worden op zijn draagkracht.
- Aan de hand daarvan wordt mobilisatie, kine en ergo van pt geleidelijk opgevoerd.
- Gemotiveerde, deskundige en aanmoedigende omgeving is belangrijk om apathie
of depressie te voorkomen
Andere presentatie 1) Anamnese
van ziekten - Diagostiek van aandoening op oudere leeftijd moeilijker dan jongeren -> ziekten
zich bij ouderen vaak ander presenteren: anamnese is vaak vaag + symptomen
niet duidelijk.
- Heteroanamnese: afgenomen van naaste van pt (familielid redenen kan hebben
om gegevens te kleuren: angst voor uit-huis-plaatsing partner + wens tot uit-huis-
plaatsing partner.
Problemen die zich kunnen voordoen tijdens anamnese?
- Oudere heeft andere beleving van ziekte + schrijft ziekteverschijnselen toe aan de
ouderdom met als gevolg dat klachten niet ter sprake komen;
- Oudere wil klachten niet onder ogen zien of bang voor gevolgen: onderzoeken
- Oudere met depressie of cognitieve functiestoornissen uit zijn klachten minder
goed
- Oudere vermeldt klachten die met inspanning samenhangen niet (angina pectoris,
claudicatio intermittens) pt inspanningen aanpast of geen inspanning kan leveren.
- 4 opvallende klachten: immobiliteit, instabiliteit, incontinentie en psychische
stoornis ‘giants of geriatrics’ of ‘geriatrische reuzen’.
- Deze klachten: kenmerk: meervoudige oorzaak, chronisch beloop, oorzaak van
hulpbehoevendheid, moeilijke genezing
2) Symptomen
- VB: aandoenign atypisch kan komen -> urineweginfectie.
- Oudere -> geen last van koorts + ipv pijn bij plassen -> incontinent raken.
- Incontinentie: vaak als symptoom van normaal verouderen beschouwd waardoor
urineweginfectie kan verergeren zonder dat deze wordt opgemerkt.
- Een te laat opgemerkte + laat behandelde urosepsis doodsoorzaak!
Redenen wrm ziekte zich bij oudere pt als symptoomarm kan presenteren?
- Hogere pijndrempel en veranderde pijnbeleving
- Verminderde reactiviteit van °Ccentrum + dorstprikke
- Slechtere baroreceptorreflex.
, Symptoomverarming komt vooral voor bij volgende pathologieën:
- Myocardinfarct zonder typische pijn op borst, soms alleen gepaard met kortAH,
verwardheid of bewustzijnsdaling;
- Pneumonie zonder koorts, hoesten of tachypnoe
- Peritonintis zonder symptomatologie van acute buik
- Ernstige uitdroging zonder dorst
- Delier bij onopgemerkte bronchopneumonie.
Veranderingen van symptomatologie bij ouderen ingedeeld in?
Symptoomverarming: acuut hartinfarct met weinig of geen pijn op borst
Symptoomverschuiving: delier bij hartinfarct ipv pijn
Symptoomomkering: apathie bij thyreotoxicose ipv gejaagdheid
Symptoomvermeerdering: pijn bij heupfractuur waar coxarthrose aanwezig was
Multipathologie Geriatrische pt -> meerdere aandoeningen tegelijk: fysisch, psychisch/sociaal
vlak.
- Gevolgen van arteriosclerose: coronair lijden, hartfalen
- Artrose van wervelkolom, heupen, knieën met pijn, slechte mobiliteit
- Osteoporose (vrouwen) met verhoogde kans op fracturen, rugpijn
- Gucose-intolerantie tgv overgewicht + onvoldoende beweging
- Manne chronisch obstructief longlijden: roken of vroegere arbeidsomstandigheden
- Afwijkingen maag-darmkanaal: galstenen, colondivertikels
- Slechte visus en gehoor
- Delier, dementie, depressie
Tussen deze ziekten -> interacties optreden -> multipele pathologie de zorg
complex maakt + deskundige zorg nodig -> rekening houden met aspecten:
- Hoofdzaken onderscheiden van bijzaken;
- Waken over zelfstandigheid + kwaliteit van leven.
Functioneren van geriatrische pt bepaald door?
- Aantal + aard van lichamelijke en psychische aandoeningen
- Betekenis van deze aandoeningen voor zelfredzaamheid.
Belangrijk niet elke afwijking behandelen -> polyfarmacie: vaak voorkomen +
onder meer in de hand gewerkt door:
- Multipathologie
- Steeds herhalen van voorschriften zonder na te gaan of er nog een indicatie is
- Zonder overleg voorschrijven van meerdere artsen tegelijkertijd
Geriatrische - Vaker psychische gevolgen bij somatische problematiek: delier bij hartinfarct of
trias: somato- depressie bij CVA.
psycho-sociale - Psychiatrische ziektebeelden: presenteren als somatische aandoeningen (maag-
verwevenheid darmklachten en ondervoeding bij depressie)
- Sociale factoren: labiel evenwicht verstoren omdat oudere meer afhankelijk is van
zijn omgeving.
- Functiestoornissen: lichamelijk, psychisch en sociaal vlak (geriatrische trias)
bij begeleiding -> ieder probleem, hiermee rekening houden
- Naast somatische + psychische anamnese -> psychosociale context bevrage
VB: van life events zijn partnerverlies, pensionering, verhuis naar WZC
Leeftijdspecifieke 2 groepen ‘ouderdomsziekten’ onderscheiden worden:
ziekten - Ziekten die sluipend op jonge leeftijd beginnen + in ouderdom het meest
uitgesproken ziektebeeld vertonen (artrose, osteoporose, longemfyseem)
- Ziekten die zich vooral bij ouderen mensen manifesteren (dementie, ziekte van
Parkinson)
Gewijzigde - Wijzigingen leiden over algemeen tot hogere plasmaspiegels.
farmacokinetiek en - Gebruikelijke dosis voor jongeren leidt bij ouderen vaak tot hogere plasmaspiegels
dynamiek door tragere uitscheiding -> intoxicaties kan veroorzaken.
- Degelijke kennis van veranderde farmacokinetiek, farmacodynamiek +
bijwerkingen GM op oudere leeftijd is essentieel in de zorg voor ouderen.
, 2) Geriatrische reuzen
- Omschreven als stoornissen -> door hun ernst + frequentie de gezondheid + zelfstandigheid van
oudere mens het meest bedreigen
A) Gestoorde mobiliteit: immobiliteit
B) Gestoorde stabiliteit: duizeligheid en vallen
C) Gestoorde communicatie: slecht horen/zien
D) Psychische stoornis: delier, dementie en depressie
E) Incontinentie: voor urine en faeces
- Tegenwoordig worden iatrogenese, chronische nierziekten + slechte mondhygiëne aan de lijst
toegevoegd
- Geriatrische reuzen: complexe problemen -> combinatie van verminderde orgaanreserve +
dikwijls subtiele effecten van acute en chronische ziekten op ouder wordend lichaam en
verstandelijke vermogens.
- Elk van deze ‘reuzen’ opsporen -> screening en differentiaaldiagnose om multiple oorzaken van
elk vaststellen.
Gestoorde mobiliteit - Mobiliteit heel vaak achteruit sociale contacten bemoeilijkt + leiden tot
en stabiliteit depressie, verlies van activiteit, belangstelling en zelfstandigheid.
- Doorgaans zijn minder mobiele ouderen, meer afhankelijke ouderen.
Veroudering kan zich uiten in?
- Geleidelijke vermindering van bewegingscapaciteit + bestuursvaardigheid;
- Afname van bewegingsinitiatief
- Aard + mate van mobiliteitsstoornissen kunnen sterk uiteen lopen.
- Sommige gevallen: alleen ingewikkelde handelingen vertraagd of bemoeilijkt,
soms alleen mobiliteit over grotere afstanden gestoord, soms ook de zelfzorg
- Veel aandoeningen van ZS, botten, gewrichten, spieren + verzwakte conditie ->
mobiliteit beperken.
- Evenwichtsstoornissen: duizeligheid + vaak oorzaak van vallen.
- Afgenomen mobiliteit -> gevolg van afgenomen initiatief, inactiviteit, depressie en
angst + sociale omstandigheden
A) Duizeligheid - Matige tot ernstige impact op hun dagelijks leven.
6 factoren: aangeven welke pt meest lijden zonder oorzaak te kennen?
- Chronische duizeligheid (≥ 6 maanden)
- Frequentie: minstens dagelijks
- Duur duizeligheid (<1 minuut)
- Hebben van angts/depressieve stoornis
- Gebruik van sedativa (benzodiazepines)
- Hebben van povere functionele mobiliteit
Duizeligheid kan zich op 2 wijzen manifesteren?
- Draaiduizeligheid/vertigo: afwijkingen in labyrint of hersenstam (ziekte van
Ménière)
- Liftduizeligheid: verder wordt uitgewerkt
Oorzaken van duizeligheid?
- Cardiale, vasculaire, neurologische en metabole stoornissen en anemie zijn de
belangrijkste oorzaken.
- Duizeligheid veroorzaakt door cardiale aandoeningen wordt veroorzaakt door
RRdaling bij daling van hartminuutvolume.
- Plotseling? Bewustzijnsverlies syncope.
- Daling hartminuutvolume niet zo ernstig -> enkel duizeligheid + geen syncope
- Duizeligheid: hoofdpijn en shockverschijnselen (bleek zien, zweten en oligurie)
Duizeligheid kan veroorzaakt worden door vasculaire aandoeningen?
- Vertebrobasilaire insufficiëntie: hoofd abrupt draaien ver achterovergebogen
-> vertebrale arteriën tegen spondylotische of spondylartrotische botuitwassen van
halswervels afgeklemd -> vermindering hersendoorbloeding -> duizeligheid +
syncope.
- Drop attack: plots duizelig + door krachteloze benen zakken -> blijft liggen + kan
niet opstaan zonder hulp -> GEEN BWZverlies + andere neurologische
symptomen -> normaal lopen zonder restverschijnselen .
- Transient ishemic attack: stroomgebied a. basilaris -> duizeligheid,
evenwichtsstoornis en syncope -> vallen gevolg.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ambareenraza. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $14.67. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
64438 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now