Summary
Samenvatting maatschappijleer rechtsstaat vwo
- Course
- Level
- Book
In dit document wordt het hoofdstuk rechtsstaat van het boek ‘thema’s maatschappijleer’ van maatschappijleer volledig samengevat.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
Sannelvd
Content preview
Maatschappijleer - Rechtsstaat____________________________________________________
_
Paragraaf 1
Totalitaire staat: De staat dringt door tot in het persoonlijke leven en bepaalt wat mensen mogen lezen en zien,
waar ze mogen wonen en werken en waarheen ze mogen reizen
Politiestaat: Een totalitaire staat is meestal ook een corrupte staat en bovendien vaak een politiestaat De burgers
leven in angst dat de geheimen politie hen afluistert of dat landgenoten hen verklikken of verraden omdat niet het
gedrag vertonen dat de staat wenst.
Rechtsstaat: Een staat waarin burger met grondrechten worden beschermd tegen machtsmisbruik en willekeur van
de overheid.
Sociale rechtsstaat: Er zijn allerlei wetten en voorzieningen om de welvaart en het welzijn van de burgers te
bevorderen.
Rechtszekerheid: De staat verwacht dat de burgers zich aan de wetten houden en belooft omgekeerd ook zichzelf
aan de wetten te houden.
Verlichting: De achttiende eeuw was in Europa de eeuw van de verlichtin en van het verlangen naar
maatschappelijk geluk
Sociaal contract: Mensen moesten volgens de contractfilosofen een sociaal contract sluiten, waarin ze tot
afspraken komen om in natuurlijke vrijheid en gelijkheid te kunnen leven.
Geweldsmonopolie: Een geweldsmonopolie houdt in dat de staat het alleenrecht heeft om fysiek geweld te
gebruiken.
Amerikaanse constitutie: De Onafhankelijkheidsverklaring, de grondwet en de Bill of Rights ormen samen de
Amerikaanse constitutie
, Paragraaf 2
Preambule: Hierin staat beschreven welke idealen de samenleving koestert, welke
historische fouten ze niet wil herhalen, welke identiteit ze nastreeft (liberaal of socialistisch, religieus of seculier) en
op welke wijze de staat moet worden ingericht om de idealen te realiseren.
De grondwet:
- Begrenst de macht van de staat en garandeert daarmee de vrijheden van burgers.
- Legt de fundamentele rechten van burgers vast.
- Geeft aan hoe de belangrijkste organen van de staat (koning, ministers, parlement,
rechterlijke macht) in grote lijnen zijn georganiseerd.
- Drukt de eenheid van de natie uit.
Staatsregeling van de Bataafs Republiek (1798): Je kunt dit zien als voorloper van de grondwet. Hierin werd bepaald
dat iedere burger gelijk is voor de wet en onschendbare grondrechten heeft, zoals vrijheid van meningsuiting,
vrijheid van drukpers en godsdienstvrijheid.
Constitutionele monarchie: Een koninkrijk met een grondwet.
Censuskiesrecht: Het kiesrecht werd slechts voorbehouden aan mannelijke burger die een bepaald bedrag aan
belasting betaalden.
Nachtwakersstaat: Een staat die zich voornamelijk inzet voor bewaking van de veiligheid van de burgers en de
noodzakelijke voorwaarden realiseer voor economische groei.
Vrijheid en elijkheid an individuele burgers vormen de basis van de klassieke grondrechten.
Welke klassieke grondrechten kunnen we onderscheiden?
- Het recht op gelijke behandeling in gelijke gevallen.
- De ersoonlijke vrijheid ordt op verschillende manieren gewaarborgd. Ieder mens
heeft de vrijheid om te gaan en te staan waar hij wil.
- De olitieke vrijheid an de burgers wordt gewaarborgd in het algemene kiesrecht,
maar ook in grondrechten die het publieke debat stimuleren, zoals de vrijheid van meningsuiting, de vrijheid van
drukpers en het recht om verenigingen op te richten, vergaderingen te organiseren en betogingen te houden.
Sociale grondrechten: Werkgelegenheid, bescherming van de positie van werknemers, sociale zekerheid,
volksgezondheid, sociale woningbouw en onderwijs werden de verantwoordelijkheid van de staat, In de grondwet
van 1983 kregen de burgers het recht op deze voorzieningen.
Deze grondwet vormt daarmee een verdieping van het sociaal contract. De klassieke rechtsstaat werd een ociale
rechtsstaat fwel een verzorgingsstaat
Wederkerige erkenning: Wanneer je voor jezelf bijvoorbeeld vrijheid van godsdienst opeist, dan moet je accepteren
dat ook andere burgers die vrijheid verdienen.
Wederkerigheid houdt ook in dat de uitoefening van vrijheidsrechten door de ene burger niet mag leiden tot schade
of vrijheidsbeperkingen voor andere burgers.
Verticale werking Grondrechten kunnen worden uitgeoefend tegenover de staat.
Horizontale werking: Grondrechten waarbij burgers zich tegenover elkaar op hun grondrechten beroepen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Sannelvd. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.20. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53022 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now