Summary
Samenvatting H5 en H6, filosofie havo 5
- Course
- Level
- Book
Samenvatting voor je eindexamen
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
1 review
By: sensor • 3 year ago
Seller
Follow
andreakrist
Reviews received
Content preview
(Berlin)Negatieve vrijheid: Je kan doen en laten wat je wil, zonder belemmeringen
Positieve vrijheid: Jij bepaalt jezelf, door te handelen in overeenstemming met datgene wat je echt
wilt. De vrijheid om jezelf te ontwikkelen/bepalen (onderwijs, goede zorg, gezonde levensstijl--> dit
vraagt wel iets van je, ook als je daar geen zin in hebt offers! )
Spanning tussen negatieve en positieve vrijheid= positieve vrijheid betekent meestal dat je een deel
van je negatieve vrijheid opgeeft.
Klassiek liberalisme: mensen weten zelf het beste wat hun voorkeuren zijn en wat ze willen. De
overheid moet individuen zoveel mogelijk vrijheid geven
-nachtwakerstaat: de overheid bemoeit zich zo min mogelijk met het leven van haar
burgers en beschermt alleen de klassieke grondrechten/negatieve vrijheden
Smalle moraal --> Kleine overheid, veel negatieve vrijheid
Sociaal liberalisme: de overheid moet zich actief met de levens van burgers bemoeien; je kunt alleen
in positieve zin vrij zijn in een samenleving met goede gezondheidszorg, onderwijs en sociale
zekerheid die voor iedereen toegankelijk is
-verzorgingsstaat: niet alleen de veiligheid en onafhankelijkheid van burgers garanderen
maar ook de positieve vrijheid van burgers vergroten
Brede moraal--> grote overheid, veel positieve vrijheid, burgers minder vrijheid
Gevaar van sociaal liberalisme: negatieve vrijheid wordt ingeperkt
In een totalitair regime hebben mensen totaal geen vrijheid meer. Hoe zorg je ervoor dat sociaal
liberalisme de verzorggingsstaat geen totalitair regime wordt?
Kritiek van klassiek liberalen op de verzorgingsstaat: doordat de overheid zich actief met de levens
van burgers bemoeit, brengt zij de negatieve grondrechten van burgers in gevaar
Klassiek liberalisme, twee vooronderstellingen:
1. Mensen weten zelf het best wat ze willen en wat hun voorkeuren zijn; (past bij
introspectietheorie)
2. Mensen zijn in staat te handelen op basis van hun redenen en voorkeuren
Kritiek op de twee vooronderstellingen van het klassiek liberale mensbeeld:
> Kritiek op 1 - Aangepaste voorkeuren zijn voorkeuren waarvan we zelf oprecht geloven dat het
onze eigen voorkeuren zijn maar die, vaak onbewust, zijn aangepast aan onze sociale omgeving. We
kunnen dus niet zelf bepalen wat we willen.
> Kritiek op 2 – de omgeving waarin wij keuzes maken (de ‘keuzearchitectuur’) is nooit neutraal; er
gaat een sturende werking uit van onze sociale omgeving (Thaler en Sunstein)
Individualistisch mensbeeld: de mens is een vrij en rationeel wezen met eigen verantwoordelijkheid
Overheid vormt een obstakel
Maar: zijn mensen in staat als individu autonome keuzes te maken?
Aangepaste voorkeuren: voorkeuren waarvan we zelf oprecht geloven dat het onze eigen
voorkeuren zijn maar die, vaak onbewust, zijn aangepast aan onze sociale omgeving (kritiek op eerste
veronderstelling)
Nudges & Milgram-experiment:
, Aangepaste voorkeuren vs. Introspectietheorie:
Descartes zegt je bent alwetend en onfeilbaar (bewust) dit gaat in tegen impliciete oordelen en
aangepaste voorkeuren.
Aangepaste voorkeuren vs. Deliberatietheorie:
Deliberatietheorie zegt zelfkennis komt door kennis van buiten, je omgeving. Bij aangepaste
voorkeuren krijg je onbewust dingen van je omgeving. Deliberatietheorie zegt, jij bepaalt zelf wat je
vindt.
Keuzearchitectuur= de keuze is zo ontworpen dat je keuze beïnvloedt wordt.
vb. Je huis aanpassen omdat je opgroeide kind gaat kruipen, er moeten geen gevaarlijke dingen op
grijpafstand liggen.
Honneth – Erkenningstheorie (relationele opvatting van autonomie)
Je hebt ervaring nodig om te doen wat je wilt. Je kunt pas echt doen wat je wilt, als anderen jou
erkennen en waarderen. Autonomie heeft te maken met zelfvertrouwen.
Relationeel begrip van autonomie: we zijn pas autonoom wanneer anderen ons erkennen
Drie vormen van erkenning:
1. Liefde: de basale erkenning die we nodig hebben van je directe erkenning, waardoor je genoeg
zelfvertrouwen hebt.
2. Respect: gelijk voor de wet, je hebt dezelfde rechten en plichten als anderen.
3. Sociale waardering: Je hebt de waardering nodig van je omgeving.
Een autonoom leven heb je: als aan alle drie de vormen van erkenning is voldaan
Nudge-paternalisme: de overheid moet een actieve rol spelen in het vergroten van de autonomie
van het individu door mensen duwtjes te geven in de richting van wat ze willen
vb. de plaatjes van vieze ziektes op een pakje sigaretten, is een nudge.
Argument voor nudge-paternalisme: de sociale omgeving beïnvloedt onze autonomie, dus de
overheid kan die beïnvloeding net zo goed positief gebruiken
Argument tegen nudge-paternalisme: het houdt geen rekening met de individuele verschillen tussen
mensen en hun levensopvattingen
Thaler en Sunstein over nudge-paternalisme: nudges zijn goed voor onze autonomie omdat ze ons
in staat stellen daadwerkelijk te handelen naar onze eigen keuzes en zijn dus geen vrijheidsbeperking
-Geven nudges wel ruimte voor individuele verschillen?
-Erkennen dat er verschillende levensvisies- en stijlen zijn is de basis van een liberale democratie
-Klassieke grondrechten zijn gebaseerd op onze pluriformiteit (onderlinge verscheidenheid)
-Niet elke nudge betekent een even grote inbreuk op onze autonomie (denk aan snelheidsillusies)
Interne autonomie: mensen weten zelf het best wat ze willen en wat hun voorkeuren zijn.
Externe autonomie: mensen kunnen pas autonoom zijn als de sociale omgeving hen daartoe de
mogelijkheid geeft en in relatie tot de mensen om je heen
Je moet mensen helpen om te doen wat ze willen --> externe autonomie
Dit past bij het sociaal liberalisme, nudge-paternalisme
negatieve vrijheid Positieve vrijheid
●Klassiek liberalisme ●Sociaal liberalisme ●Totalitair regime
interne autonomie Externe autonomie
Mill
Schadebeginsel (Mill): een individu moet vrijheid krijgen tot het punt dat hij een ander schaadt
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller andreakrist. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.19. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
56326 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now