Natuurkunde hoofdstuk 6 Energie en beweging - 4 havo samenvatting
281 views 2 purchases
Course
Natuurkunde
Level
HAVO
Book
Overal / 4 havo Natuurkunde
Hou jij niet van hele teksten lezen? Leer jij beter door korte samenvattingen, steekwoorden en opsommingen? Dan is deze samenvatting echt wat voor jou! Dit is een heldere samenvatting waar de belangrijkste punten van Hoofdstuk 6 Energie en beweging worden beschreven.
Ook worden de formules er hel...
Par 1:
> Energieomzettingen:
-> bij elke energieomzetting is er:
Een apparaat dat energie omzet
Een energiesoort dat t apparaat gebruikt: de toegevoerde of gebruikte energie
Een energiesoort dat t apparaat voortbrengt: de nuttige energie
-> energie-stroomdiagram: Eel
Estr Zonne-
Een deel van de toegevoerde energie wordt (gebruikte paneel (nu
omgezet in warmte en nuttige energie. Het energie) Q
(o
verschil hierin => ongewenste energie
-> de breedte vd pijlen rechts is samen gelijk aan de breedte vd pijl links -> ergaat dus evenveel
energie t apparaat uit als in => energiebalans
> chemische energie:
-> om arbeid W te verrichten is een kracht F en een verplaatsing s nodig.
-> je spierkracht verricht arbeid -> heb je energie voor nodig -> door voedingsstoffen (of
brandstoffen) te verbranden via exotherme chemische reactie => chemische energie Ech
> veerenergie:
-> Veerenergie Ev -> in een gespannen veer is veerenergie opgeslagen
-> als de veer ontspant, oefent hij veerkracht uit en verricht (positieve) arbeid.
-> hij zet de veerenergie dan om in een andere vorm van energie
> Bewegingsenergie:
-> de veerkracht heeft arbeid verricht en de bal heeft snelheid gekregen -> nieuwe energie
ontstaan => bewegingsenergie, ookwel kinetische energie Ek
-> alle voorwerpen die snelheid v hebben, bevatten Ek
-> hoe groter de snelheid van t vw, hoe groter de Ek
-> Ek hangt af van de massa m en de snelheid v van t vw
> Zwaarte-energie:
-> bal rolt langs helling omhoog -> zwaartekracht remt de bal af -> de arbeid die de zwaartekracht
verricht, is negatief -> hierdoor neem Ek vd bal af en de snelheid dus ook
-> als die weer omlaag rolt is de arbeid vd zwaartekracht positief: Ek en v neemt dan ook weer toe
-> de energie die hierbij heeft plaatsgevonden is de zwaarte-energie Ez
-> door wrijving ontstaat steeds warmte
-> hangt af van de massa en hoogte
> Wat is energie?:
-> als iets energie bezit, kan t arbeid verrichten
-> bij arbeid verrichten zet je energie om
-> arbeid en energie zijn dus aan elkaar gekoppeld => dus zelfde eenheid: W & E: 1 J = 1 N · m
> Energie opwekken:
-> energiesoorten: elektrische energie Eel, stralingsenergie Estr, warmte Q
-> kinetische energie Ek, zwaarte-energie Ez en veerenergie Ev => samen mechanische energie
-> chemische energie Ech is dat niet, maar kan erin worden omgezet
-> Windenergie en zonne-energie zijn geen energiesoorten, maar ze staan voor een manier van
Energieopwekken: je zet dan moeilijk bruikbare energie om in makkelijk bruikbare energie
-> altijd geldt de energiebalans: er ontstaat geen extra energie
, Par 2:
> Mechanische energiesoorten:
-> trampoline springen -> omzetten van mechanische energiesoorten:
Hoogste punt: veel Ez,, geen Ek, want je snelheid is in hoogste punt gelijk aan 0, geen Ev (=0)
Dalen: Ez neemt af (v) ,, er ontstaat Ek (^)
Doek remt af: Ek neemt af (v),, ontstaat Ev (^)
Laagste punt: alle energie is omgezet in Ev, want je kunt niet meer lager (Ez=0) en snelheid =
0 (Ek)
Ook ontstaat er voortdurend warmte Q (^)
=> de ene energiesoort neemt af als de ander toeneemt => de totale energie blijft steeds gelijk
> zwaarte-energie:
-> een vw dat zich op een bepaalde hoogte bevind en kan dalen heeft E z.
-> de hvlheid Ez is gelijk aan de arbeid die nodig is om dat vw tot op die hoogte te tillen
=> Ez = m · g · h (eenheid: J = kg · m/s2 · m)
> kinetische energie:
-> een vw dat snelheid heeft, heeft Ek
-> de hvlheid energie is gelijk aan de arbeid die nodig is om t vw deze snelheid vanuit stilstand te
geven
=> Ek = 1 · m · v2 (eenheid: J = kg · m/s )
2
> andere energiesoorten:
-> een energie kun je soms rechtstreeks met een formule berekenen, maar vaak ook doordat je
weet uit welke of in welke andere energie die is omgezet
Par 3:
> De vrije val:
-> zolang de snelheid laag is, is de luchtweerstand te verwaarlozen. Omdat er
geen
warmte door een tegenwerkende kracht ontstaat, wordt alle E z in t bovenste
punt
omgezet in Ek beneden
=> Ez,boven = Ek,beneden
=> m · g · hboven = 1 · m · vbeneden2 => g · hboven = 1 · vbeneden2
2 2
-> een vrije val is een val zonder luchtweerstand, er ontstaat daarbij geen warmte
-> Wtot > 0 ,, ∆Ek > 0 ,, Ek,na > Ek,voor ,, snelheid neemt toe
> Een worp omhoog:
- > Ek,boven = Ez,beneden
- > De wet van behoud van energie luidt:
=> Etot,in = Etot,uit (de totale energie in t begin en aan t einde in joule (J))
- > Wtot < 0 ,, ∆Ek < 0 ,, Ek,na < Ek,voor ,, snelheid neemt af
> Een val met luchtweerstand:
-> bij bewegingen met wrijving wordt een deel van de energie omgezet in warmte,
die
overeenkomt met de arbeid die de tegenwerkende kracht verricht
=> Ez,boven = Ek,grond + Q
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller indyh. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.41. You're not tied to anything after your purchase.
