Natuurkunde Hoofdstuk 10 Medische beeldvorming - 5 havo samenvatting
113 views 2 purchases
Course
Natuurkunde
Level
HAVO
Book
Overal natuurkunde 5h
Hou jij niet van hele teksten lezen? Leer jij beter door korte samenvattingen, steekwoorden en opsommingen? Dan is deze samenvatting echt wat voor jou! Dit is een heldere samenvatting waar de belangrijkste punten van Hoofdstuk 10 Medische beeldvorming worden beschreven.
Ook worden de formules er ...
> straling: Par 10.1:
-> Straling kun je vaak niet zien, wel kun je de effecten merken
-> Straling verschilt in doordringend vermogen en de intensiteit neemt af wanneer je verder van de
bron afkomt
-> deze eigenschappen kun je gebruiken om in iemands lichaam te kijken
> Em-spectrum:
-> veel straling hoort tot t elektromagnetische spectrum
-> De straling staat daarin gerangschikt op energie en frequentie
-> je kunt onderscheid maken tussen 7 stralingscategorieën: radiogolven; microgolven; infrarood
(ir); zichtbaar licht; ultraviolet (uv); röntgenstraling; gammastraling
-> Binas 19B
-> stralingen die uit golven bestaan, is stroming van deeltjes: fotonen
-> een foton is een pakketje stralingsenergie zonder massa
-> een golf bestaat uit grote hoeveelheden pakketjes die achter elkaar aan bewegen
-> De energie van t foton en de dichtheid van t weefsel bepalen hoever de straling door kan dringen
-> energie en frequentie zin recht evenredig met elkaar
=> Ef = h · f (energie van een foton in J = de constante van Planck in J · s · frequentie in Hz)
> Zichtbaar licht:
-> zichtbaar licht neemt maar een heel klein stukje van t em-spectrum in
-> zon straalt wit licht uit -> wit licht bestaat uit verschillende kleuren
-> je oog maakt melatonine aan als t donker is en je wilt gaan slapen
-> blauw licht is een felle lichtbron met veel energie
-> tandarts kijkt door oranje plastic naar blauw licht om zn ogen te beschermen
> uv en ir:
-> ultraviolet of uv-straling heeft een hogere energie dan infrarood of ir-straling
-> uv-straling is de straling die doordringt in je huid en ervoor zorgt dat de huid pigment en vitamine D
aanmaakt.
-> de energie is voldoende groot om reacties met t DNA in je lichaam te veroorzaken, zodat de
eiwitsynthese verandert
-> t is ook geschikt om voedsel mee te steriliseren: ziekmakende micro-organismen maak je ermee kapot
-> met ir-straling kun je lichamelijke en emotionele conditie vaststellen. Je voelt t als warmte.
> Uitersten:
-> t begin van t spectrum bevat radiogolven
-> veel van ons communicatieverkeer gaat via radiogolven
-> radiogolven hebben een lage energie en frequentie
-> je merkt er niets van en t is niet gevaarlijk
-> microgolven staan meestal als aparte categorie genoemd, vanwege de toepassing in magnetron en radar
-> de energie en frequentie is hoger dan van radiogolven
-> röntgenstraling ontstaat in een röntgenbuis en wordt toegepast in de röntgenapparatuur in t ziekenhuis
-> t is gevaarlijk vanwege de hoge energie
-> de zachte delen van t lichaam (met lage dichtheid) laten de straling grotendeels door, terwijl zwaarder
weefsel de straling meer absorberen
-> t heeft een grote ioniserende werking en is daarom niet gezond
-> drm loodschort voor delen van je lichaam die niet op de röntgenfoto hoeven
-> je kunt er ook kristalstructuren mee onderzoeken
-> Gammastraling is afkomstig uit de kosmos en radioactieve kernen
-> t heeft de hoogste frequentie en energie en is drm ook t gevaarlijkst
-> t dringt nog verder door en heeft een groter ioniserend vermogen dan röntgenstraling
, > Licht als golf en deeltje: Par 10.2:
-> licht gedraagt zich als een elektromagnetische golf
-> wnr je een ‘gewone’ golf hebt, zoals water of een snaar, heb je bergen en dalen
-> wnr je een 2e golf bv de andere kant op laat lopen, komen de golven elkaar tegen
-> je krijgt dan een patroon van door elkaar heen lopende golven
-> daar waar bv t water door de ene golf omhooggaat en door de andere golf ook
omhooggaat, krijg je een extra grote amplitude
-> daar waar de ene golf een berg en de andere een dal heeft, krijg je uitdoving, dit is interfereren
-> er ontstaat een nieuwe golfpatroon: het interferentiepatroon
-> dit verschijnsel is uniek voor golven
-> om te bewijzen dat licht een golf is: het dubbelspleetexperiment: iedere spleet is dan weer een lichtbron
-> er bleek een interferentiepatroon te ontstaan
-> licht een golf of bestaat t uit deeltjes?: proef: de elektroscoop en de
beweegbare metalen blaadjes onderin (die stoten elkaar af) zijn negatief geladen
-> als je er met uv-licht opscheen, haalde de elektronen uit t zinkplaatje
-> dit noem je t foto-elektrisch effect of foto-emissie en laat zien dat licht uit stroom deeltjes bestaat
-> licht heeft een golfkarakter en een deeltjeskarakter. T maakt uit wel soort licht je gebruikt
> Golflengte:
-> in Binas 19B zie je voor t hele em-spectrum de golflengte (λ) bij de verschillende soorten straling
-> licht plant zich in vacuüm voor met de lichtsnelheid ( c ): 2,99… · 108 m/s
-> alle elektromagnetische golven planten zich met deze snelheid voort
-> elektromagnetische straling heeft een golfkarakter
=> c = f · λ (m/s = Hz · m)
> Absorptie:
-> hoe groter de energie van de fotonen, hoe groter t doordringend vermogen v.d. fotonen bij de ontvanger
-> Je botten absorberen röntgenstraling bijna geheel en de organen vrijwel niet
-> de absorptie van straling wordt bepaald door:
De fotonenergie
De dichtheid van t materiaal
De dikte van t materiaal
-> röntgenfotonen hebben zo’n grote energie dat ze niet zo snel met een elektron reageren
-> t ioniserend vermogen is dus laag en t doordringend vermogen groot
-> de kans op ionisatie is t grootst bij een stof met een hoge dichtheid. De kans is dan groter om een
elektron tegen te komen waar t foton mee kan reageren
-> uv-straling dringt niet zo ver door, maar kan wel bindingen in moleculen kapotmaken
-> wnr dat in je huid gebeurd, kunnen er reacties op gang komen waarbij schadelijke stoffen ontstaan of je
DNA beschadigt
> Doordringend vermogen: Par 10.3:
-> Je bedekt delen die niet bestraald mogen worden met lood
-> Röntgenstraling die op zacht weefsel (dat bestaat voor een groot deel uit water) valt, is na ongv 4,0 cm de
helft van de intensiteit kwijt
-> je zegt dan dat de halveringsdikte 4,0 cm is: iedere 4,0 cm weefsel halveert de intensiteit vd straling
-> t hangt af van t soort materiaal en de fotonenergie
-> een doorlaatkromme laat de halveringsdiktes zien
-> lood absorbeert veel straling: de halveringsdikte is in mm, t is een stof met grote dichtheid, veel deeltjes in
de kern -> er is dan meer interactie van de straling met de zwarte atoomkern mogelijk
-> Binas 28F halveringsdikte van materialen
-> fotonen met meer energie worden moeilijker geabsorbeerd en hebben een grotere halveringsdikte
-> intensiteit van doorgelaten em-straling:
=> I = I0 · ( 1 )n ( )
2
-> voor t aantal halveringsdiktes n geldt de formule:
=> n = ( )
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller indyh. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.42. You're not tied to anything after your purchase.
